28 Mart 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

KIBRIS OLAYLARI bir düzine kadar isim sayıldıktan sonra, nihayet bir arabulucu bulmak mümkün olmuştur ve bu arabulucu, hazırlıklarını tamamlar tamamlamaz. Kıbrısa gidecektir Tarafların oçetin o pazarlıklardan sonra üzerinde görüş birliğine vardık- İarı arabulucu, Finlandiyalı diplomat ve iktisatçı Sakkari S Tuomioja'dır. Halen Finlandiyanın İsveç Büyükelçi- si olan 62 yaşındaki Tuomloja, çeşit- li zamanlarda Maliye, Ticâret ve Dış- işleri Bakanlıklarını yönettikten baş- ka 1953 yılında bir süre Başbakanlık da yapmıştır, 1957 ve 1960 yılları ara- sında Birleşmiş Milletler Avrupa İk- tisadi Komisyonunun kanlığında bulunmuş, 1980 ve 1981 yıllarında da Laos iç savaşında tarafları uzlaştır- maya çalışmıştır, Milletlerarası konularda oldukça derin bir bilgisi bulunmakla beraber, Tuomioja'yı Kıbrısta çok çetin bir gö- reyin beklediğine şüphe yoktur. Bir kere, ortada, artık bir daha bir arada yaşayamayacakları anlaşılan iki top- luluk vardır. Buna rağmen çoğunlu- ğu elinde bulunduranlar azınlıkta o- lanları günün birinde nasıl olsa ken- di istedikleri biçime sokacaklarını dü- şünerek, iki topluluğun fiziki ayrılı- ğına engel olmaya çalışmaktadırlar. Buna karşılık (o azınlıkta olanlar da milli benliklerini, can ve mal güven- liklerini koruyabilmek için tek çıkar yolun - hangi biçim ve isim altında olursa olsun - ayrılık olduğunu düşün- mektedirler. . İkinci olarak, çoğunluğu ellerinde bulunduranlar azınlıkta olanlara hiç- bir özel hak ve yetki tanımaya yanaş- madıkları gibi, mevcut milletlerarası anlaşmalara Okarşı da hiçbir saygı AKİS/22 duymamaktadırlar. Karşılıklı il yollarından imzalanan ai hazırlanan "Anayasanın kendilerine zorla kabul ettirildiğini söyleyecek kadar Oo gerçeklere aykırı davranışlardan Oo kaçınmamaktadırlar, İşin acısı, başlangıçta bu milletlera- rası yüklemlere (o saygı duyan ilgili bir devlet, yani Yunanistan da, şimdi, Kıbrıs ramlarının baskısıyla, bu yük- lemlere karşı durum almıştır. Yeni Yunan Kralı Konstantin, Yunan Meclisi önünde yaptığı açış konuşma- sında Zürih ve Londra anlaşmalarının yürümeyecek türden olduklarını ileri sürmüş ve değiştirilmeleri gerektiğini söylemiştir. Bu anlaşmaların yürüme- lerini sağlayacak çareleri aramak ye- rine değişmelerini temine kalkış Kıbrıstaki iki topluluğun bir ala imkânı birinden şu ya da bu şekilde ayrıl- ması yolundaki istekleri kendiliğinden doğrulanmaktadır. Âleme verir talkını. “üncüsü, Ada türklerini basit bir a- zınlık durumuna düşürmek isteyen rumlar bu amaçlarına ulaşmak için. bütün barışçı yolları kendi istekleri- nin karşısında olduğuna göre, yalnız ve yalnız kaba kuvvetten fayda um- maktadırlar. O kadar ki, Adaya düze- nin yeniden kurulmasını, mal ve can rış kuvvetini bile türkleri sindirip yo- la getirmek için kullanmak istemek- tedirler. Gerçekten Kıbrıs ramlarının barış kuvvetinin görevi konusunda ko- pardıkları gürültünün anlamı bundan başka bir şey değildilr. Onlara kalır- sa bu kuvvet Ada türklerine karşı gi- yardım bile etmelidir! Türk hükümeti, her zamanki gibi bugünlerde de, Kıbrıstaki durumu büyük bir dikkatle islemektedir. Rum- ların kopardığı gürültü ne olursa ol- sun, Adaya gönderilen Barış Kuvveti- şekilde, finli arabulucunun çalış- maları da devamlı olarak izlenecek- tir. Tuomioja, Kıbrısta anlaşmaya gi- den yolun yalnız Lefkoşeden değil, ay- ni samanda Atina ve Ankaradan geç- tiğini anlamış olmalı ki, Kıbrısa git- meden önce bu son iki başkente uğ- rayıp ilgililerle görüşeceğini bildirmiş bulunuyor. Ankarada yapacağı görüş- melerde kendisine türk görüşü hiçbir tereddüde imkân bırakmıyacak şekil- de anlatılacaktır.