19 Haziran 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 8

YURTTA OLUP B LER fiyatları siralıyarak, “bu rakamlar ü- zerinde sabit kalacak” demeyi zait gör d ir, » Ama hububata zam yapma yolunda Hükümetin karşısında beliren tek en- gel Plân olmamıştır. Toprak Mah- gulleri Ofisi de zamlara gekaddüm e- den günlerde Ticaret Bakanlığına hu- bübat fiyatları ile ilgili bir liste sun- muş ve değil herhangi bir zam tale- binde bulunmak, bilâkis, mevcut fiyat. ların belirli oranlarda düşürülmesini istemiştir, Zira 440 sayılı kanun, öte- denberi, basiretli bir tüccar gibi hare- ket etmediklerinden yakınılan İktisa- di Devlet 'Teşekküllerine verimlilik ve kârlılık esaslarını benimsemeleri yolun da öğüt vermektedir. Ofis de bu direk. gerçekleştirmeyi başarmıştır. Bu bir etki va tepki möselesidir. Daha birkaç örneğin sıralanabileceği bu münase- betin son tezahürünü ise, sosyal a- daleti gerçekleştirmek üzere yeniden düzenlenen .tabii, fiyatlar artırılarak- hububat fiyatları teşkil oetmektedir! *Gerçi temasların niteliği kesin olarak bilinmemektedir ama, İ ce Ziraat Odaları Birliği yöneticileri- nin, hububata zam geleceğinden, Hü- kümetin bunu kabul ettiğinden ve hat- tâ bu zamdan meydana gelecek mali yükün bir kısmının da Bütçe kana- lıyla karşılanacağından bahsetmiş ol. duklarıdır, İlk iki husus, Resmi Gazete ile va- Macit Zeren ve eşi, evlerinde Mesut aile tiften hareket ederek kırk yılda bir © rantabl bir fiyat âyârlamasına gitmiş, ama karşısında sosya! adaletçi Macit 5 “yo se ame amli yapılan bu zam her ne kadar âni bir karar gibi gö- rtinüyorsa da, aslında mesele biraz dn- » 'ha geriye doğru uzanmaktadır ve “et. 'ki - tepki” kuralının tipik örneğini teş © kil etmektedir. Ötedenberi kesin olarâk bilinmeyen, fakat inceden inceye hissolunan şey, Ziraat Odaları Birliğinin nedense Hü .kümetten biraz fazlaca iltifat gördü- “ güldür. Meselâ Toprak Reformu Ka- nun 'Tasarısında, Iki madde istisna ©- dilirse, bu Birlik, istediği değişiklikleri pılan açıklamadan sonra gerçekleşmiş bulunmaktadır, , Yöneticilerin son id- diasını. ise Ticaret Bakanı Macit Ze- “-- Zam, zam dediklerinin bütün « mali portesi nedir, biliyor musunuz? Sadece 60 milyon 1'ra! Onu da gele- cek yılın bütçesinden . karşılayacağız" diyerek doğrulamıştır. Birlik yöneticilerinin bir diğer e. melleri de aynı şekilde pirinç ve mısır fiyatlarının artırılmasıdır... Pek muh- temelen, bu husus da gerçekleşecektir. Nitekim Resmi Gazetede hububat fi- yatlarında yapilan zamlarla birlikte bir küçük husus, meseleyi bilenlerin dikkatlerinden kaçımamıştır. Gazetede mısır ve pirinç fiyatlarının Ticaret , Hükümetin varmak “AKİS Bakanlığı tarafından düzenleneceği belirtilmektedir ki bu da, yeni bir zam müjdesinden başka bir şey değildir. Tabii, sosyal adaleti gerçekleştirmek yolunda! Yoklar furyasına doğru Zamlar yapılırken, Zerenin, gerekçe olarak, müstahsilin eline fazla pa- Ta geçmesini göstermesine karşılık, fi- yatlarda istikrar tezini (savunanlar, aynı" amaca varan bir başka yola işık tutmaktadırlar, Bu yol, fiyatları artir- mak yerine maliyetin düşürülmesidir. Gerçekten, fiyat artışları hiçbir za- man ekonomiyi olumlu bir şekilde et- kilememekte ve bu yüzden Zam yerine maliyeti düşürme yolları aranmakta. dır. Bu sebeple, Plânda da aynı yola gidilmiş ve subvansiyon öngörülmüş- tür. Meselâ sulama hizmetlerinin u- cuslatılması, gübre fiyatlarının düşü- rülmesi bunlardan sadece ikisidir. Böy lece maliyet düşünce, satış fiyatları aynı seviyede kalmış olmakla böraber, müstahsilin eline gene de fazla para geçmekte Ve alış gücü artmakta, eko- nomi hareket kazanmaktadır. Zaten istediği sonuç da budur. Nitekim Zeren, zamların gerek- çelerini ifade ederken, bir sebebin de, son zamanlarda durgunlaştığı belirt!- len piyasaya hareket getirmek oldu- ğunu söylemiştir. Amaç aynı olmakla beraber, Hükümetin hatalı bulunduğu husus, seçilen yolun yanlışlığıdır. Bu yolun güzergâhındaki dikenler, sert çalılar, eski Ticaret Bakanı Fenni İs. Umyeli tarafından şöyle belirtilmiştir: *.- Buğday fiyatları tıpkı altin fi- yatlarına benzer. Buğday fiyatların- daki yükselme, derhal diğer mal;ve hiz metler de menfi yönden etkileyecek- tir.» Eski Maliye Bakanı Ferit Melen ise bu etkinin niteliğini çizmiş ve "“enf- lâsyonist yönde bir gelişme olabilir” demiştir. Pek çok çevrede, bu zam adımının. 1950-60 arası iktisadı pol'tikayn dö- nüş yolunda bir adım olduğu kanaâti hakimdir. Zamları yeni zamların ve bunu da yoklar önünde bekleşen küv. rukların izleyeceği ifade olunmakta- dır. Hal böyle iken, Zeren, bumunün üzerinde pembe gözlükleri, bu yl 450 bin ton buğday ihraç edileceğinden demvurmaktadır. Oysa, 450 bin ton buğday ihraç etmek şöyle dursun, bu- gün Türkiyede, 17,55 milyon tonluk hu- bübat rekoltesi bile tatlı bir hayalden Tbarettir, Gerçi Hükümete göre bu yıl çök bereketli bir mahsul yılıdır ama, | m A 19 Haziran 1965