6 Temmuz 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
POLİTİKA B. Köseivanof'un seyahati Halihazırda Avrupa politikasınm Siklet merkezi Baltık havzasındadır. Danzig hükümetinin aldığı müdafaa tedbirleri ve Lehistanın bu faaliyete karşı alacağı tedbir ile, Almanyanm ona karşı takınacağı vaziyet bütün Av. rupa tarafından derin bir alâka ile takip olunuyor, Çünkü bu işlerden bir Ayrupa harbi patlak verebilir. Diğer taraftan İngiltere, Fransa ve Sovyetler Birliği arasında tekrar başlıyan müzakerelerin başlıca mevzuunu Baltık hü- kümetleri teşkil etmektedir. Almanya, siyasi ve askeri cihetten şimalde meşgul olmakla beraber, Or- ta Avrupada ve Balkanlarda münasebet ve rabıtalarını arttırmağa ehemmi- yet vermekten geri kalmıyor. Macaristan Umumi erkânıharbiyesi reisi şimdi Berlinde olup Alman büyük erkânıharbiyesi ve devlet adamlarile temastadır. Bulgaristan Başvekili ve Hariciye Nazırı Köseivanof şimdi Almanya hü- kümetinin misafiri bulunuyor. B. Hitler ve mareşal Göring tarafından husu- si surette kabul edilecektir, Bulgar matbuatı, Almanyanın Balkan devletlerinden Romanya ve Yu- goslavya ile çok geniş mikyasta ve devamlı bir surette arilaşmalar yapmış ol. duğunu ve Almanyaya daha yakın dost olan Bulgaristanın kendisile daha kolay anlaşabileceğini kaydediyorlar. Bulgaristan, iktisadi cihetten Almanyaya çok bağlıdır. Çünkü ziraati birçok memleketlere kolaylıkla ihracat yupabilecek tenevvüden mahrumdur. Başlıca mahsulü olan tütününü, meyvasını ve madeniyalını münhasıran Al manya alıyor, Yeni anlaşma ile Bulgaristanın, Romanya gibi, yağ ve elyaf çıkaran mühim ham maddelerin istihsaline Almanların mali ve teknik yar- dım ile ehemiyet veremeektir. dımı ile ehemmiyet verecektir. AKŞAM Bandırma mektupları Kemalpaşa tütünleri bu yıl Bandırmada işlenecek Bandırma inhisarlar yaprak tülün imalâthanesine yeni işleme masaları Kondu Bandırma (Akşam) — Senelerden- l beri 250 işçiyi fasıiasız çalıştıran İn- hisarlar yaprak tütün imalâthanesi yeni işleme masalarile tefriş edil- mşitir. Eskiden gayri sıhhi bir şekilde, otur Gukları yerde iki büklüm bir vaziyet- te çalışan tütün imalât amelesi şimdi idarenin binlerce lira sarfetmek sureti. le yeniden inşa ettirdiği işleme masa larında tertemiz, yeknesak elbiselerile Memnuniyetle çalışmaktadırlar. Te- mizlik iş verimi ve sıhhat noktasından | &ski şekle kat kat faik sandalyede ©- | turmak ve geniş imalât masalarında tütün ayırmak cidden görülmeğe lâ- | yıktır. İnhisarlar umum müdürlüğü işleme şefi Rakım Ulukanın nezareti altın- da imalâthaneye konulan bu masalar. da çalışan işçilerden biri (daha düne | kadar bağdaş kurup tütün işlemekte idik. Birçok zamanlar-akşam paydo- sunda imalâthaneden çıkarken bacak- larımızın uyuştuğu, yürümeğe taka- tımız kalmadığı çok olurdu. Şimdi masalarda çalışmadan çok memnunuz, Medeni bir insana yakışacak tarzda ça lışmayı öğrendik) diyor. Tütün rejisinin devlet inhisarına münkalip olduğu gündenberi yurd tütünlerinin ve tütüncülüğünün te- kemmül ve terakkisi yolunda idare şa- yanı gıbta bir varlık ve yenilik göster. miştir. İnhisarlar idaresinin bilhassa tütün kısmının son birkaç senedir yap- tığı modern hamleler ve ıslahat mem- leketin içtimai; mali bünyelerine ehemmiyetle nafi olacak derecede mü- essiriyeti hissedilen hareketlerdir. İmalâthanenin aydınlık ve çok tes miz salonlarını gezerken (250) işçinin sağa sola bakmadan tütünlerin cins- lerini tefrik etmek hususunda göster» dikleri İtina takdire değer. Burada Sükütu ihlâl eden yalnız işçilerin par- maklarında nevi itibarile kutulara ay- rılan tütün yapraklarının hışırtasıdır. İmalâthanede her sene yarim mil: | yon kilodan fazla tütün işlenmekte. dir. Balıkesir, Agonya, Yenice, Gö: nen, Manyas ve Kapıdağ mübayaa mıntakalarından yarı mamul bir va- ziyette gelen tütünler sigara fabri- kaları ihtiyacı için işlenerek munta- zam dehkler halinde İstanbul depola- rına sevk olunmaktadır. Bu sene fazla olarak M. Kemalpa- şadaki tütünler de bu imalâthanede işlenecektir. Program mucibince ya- | kında büyük bir imalâthane binasının Bandırmada inşasına (o buşlanacağı memnuniyetle haber alınmıştır. Köy eğitmen kursları ve öğretmen okulları Ankara 5 (Telefonla) — Köylerde | açılan eğilmen kurslarının ve köy öğretmen okullarının idaresi hakkın. daki kanun lâyihası Meclisin yarınki (bugünkü) ruznamesine alınmıştır, Bu lâyihaya göre öğretmen yetiş- | tirmek üzere Maarif Vekilliğince köy- lerde açılmış ve açılacak öğretmen okulları İle Mâarif ve Ziraat Vekâlet- lerince köy eğitmeni yetiştirilmek maksadile açılan eğitmen kursları ihtiyaçlarına tekâbül edecek mikdar- da Devlete aid tarla, çiflik, bağ, bah- çe vesaire gibi arazi tefrik ve tesbit olunacaktır. Köy öğretmen okullarile eğitmen kurslarının her biri için Maarif Ve- kâleti bütçesinden yirmi bin liraya kadar mütedavil sermaye ayrılacak- tar, İzmir (Akşam) — İzmirin Eğri köyünde muhtar B. Mehmed Gran'ın te- Şebbüsile güzel bir jandarma karakol binası inşa edilmiştir. Köy muhtarı, köyün muhtelif işleri üzerinde muvaffakıyetle çalışmaktadır. Temizlik işleri düzene konmuş, köy civarındaki küçük bataklıklar ve su birikintileri doldu- Tularak ortadan kaldırılmıştır. Köye ald işlerde bütün köylü, muhtarın 8ö- zünden dışarı çıkmamakta, imece suretile köy ve köylü için faydalı her iş derhal başarmaktadır. Yukarıdaki resimlerde yeni inşa edilen jandarma ka- rakoi binasile çalışkan muhtar B. Mehmed Gran görünüyor. | sessizlik ve intizam on başta gelir. | Italyan politikasının hedefleri Madam Tabouis, Ouvre gazetesinde dikkate şayan malümat veriyor Italya, Sırb - Hırvat uzlaşmasına mani oluyor- muş. Çünkü Maçek mihvere taraftar değilmiş Pariste çıkan Oeuvre gazetesinde madam Tobovis'nin yazdığına göre, İtalya Hariciya Nazırı Kont Clano, babası ölmezden birkaç gün evvel bazı mahrem dostlarına İtalyan ta- leplerinin büyük hatlarını ve faşiz- min emperyalist ihtiraslarını izah etmiştir. Bu taleplerde bütün Akde- niz havzasında, Balkanların cenup kısmı da dahil olmak üzere hâkimi. yet mevzuubahstir. Kont Ciano, Mussolininin Almanyanın yardımile tahakkukuna çalışacağı programı birkaç satırda anlatmıştır: Fransaya, şimali Afrikadan, İngil- tereyi Mısırdan atmak, Türkiye ile Balkan devletlerini vesayet (altına almak, İspanya üzerinde İtalyan vaz'ıyedini perçinleştirmek, Kont Ciano, Almanya ile siki bir tesanüde dayanan siyaseti aleyhin- de yapılan tenkitlerin, kuvvetli orta- gile beraber yürümek sayesinde el- de edeceği parlak neticeler ile yıkı- lacağını ilâve etmiştir. Romada yarı resmi bazı mahafil, Almanyanın Polonyaya karşı girişe- ceği bir harpte İtalyanın bitaraf ka- labileceği şaylalarını gülünç telâkki etmekte ve «eğer muvaffakiyet şans- larımız varsa, bu ayni zamanda ya- pılacak ve yıldırımvari bir hareket ile kabil oolacaktırs demektedir. Mihver, tek bolk gibi hareket edecek- tir, Fühakika, İtalyanın bu dakika- daki hummalı hazırlıkları, bitaraf ka- lacağını göstermiyor. Şose inşasında mütehassıs pek mühim birişçi grupunun Arnavutlu- ğa hareketi haber verilmektedir, As- keri istihkâm servisleri, işgal altın- daki arazide sevkülceyşi inşaatı sürat- le bitirmek için en kısa bir zamanda İ ellerinde yirmi bin amele bulundur- mağa mecburdur, Mareşal Badoglionun - Arnavutluk taki teftişlerinin neticesi, Tiraneden Selâniğe giden eski şosenin, Avlon- yadan Voulsanın mecrasını takip ederek İpire uzanan yolun tamirini ve Berat ile Görice arasında tank- ların ve askeri kamyonların seyrüse- ferine müsaade edecek bir yolun ya- pılmasını emretmek olmuştur. Birçok noktalarda bu ameliyat, İtalyan hâkimiyetine boyun eğmek istemiyen ve yüksek muntakalarda çete harbi yapmakta olan Arnavut vatanperverlerinin akınlarile iz'aç edilmektedir. Diplomasi salıasında Yugoslavya ile Bulgaristan İtalyan meşgaleleri- nin ilk plânında duruyor, İtalya Ha- rieiye Nezareti, 77 nisan tarihi Sırp - Hırvat paktının tasdikine ma- ni olmak İçin krallık niyabetine ol- dukça kuvvetli tazyikler yapmış tır. İtalya, Hırvat lideri doktor Ma- çekin muhitinde mihver siyasetinin uğradığı mukavemçetten endise edi. yor. İtalya, Sırp - Hırvat uzlaşması Sa yesinde, Doktor Maçek taraftarlarının Kabineye girmesini istemiyor. Bina- enaleyh Romanın tabiyesi, bütün partiler, mihvere müsait cereyanı, kabul etmedikçe, (o Yugoslavyadaki mili tesanüde mâni olmaktan. iba- rettir, Diğer taraftan, İtalyan birliği bü- yük şefi âyandan Bocchini'nin Bel grada seyahatine büyük ehemmiyet verilmektedir. İtalyan polis şefine siyasi zabıta İşlerinde ihtisas kesbet- miş yüksek birçok memurlar refakat, ediyorlar. Bü ziyaret, Alman Dahiliye Nazi- rı doklor Prickin Macar polisinin is- tihbar ve tenkil işlerini ıslâh maksa- ile Budapeşteye yaptığı seyahalle alâkadar addedilmektedir. Mihverin iki polis heyeti, nüfuz mıntakalarına göre kenilerine İsa- bet eden sahalarda ve Peşte ve Bel- grad . hükümetlerinin kuvvetlenirmek için. seferber edil mişlerdir. İtalyanın Himleri tavsif edilen İtal. yan âyanından Bocchini Yugoslar. ya payıtahtında Hırvat hareketlerini bastırmak, hükümete muhasım siya» si grupları dağıtmak ve mihver p9- lisleri ile Belgrad polisi arasında malümat teati etmek için mufassal talimat vermiştir. Bulgaristana gelince, İtalya ile Bulgaristan arasındaki ticaret an- laşmasının akdedilmesi memnuni- yetle kaydedilmektedir. Bu yeni an- laşmalar, Bulgar iktısadiyatını İtal yanın iktısadiyatına daha ziyade bağlamaktadır. Maamafih, yarı res- mi mahafilde Bulgar ihracatının en mühim kısım Almanyaya yapılmak» ta olduğu cihetle, imzalanan anlaş- madan fevkalâde neticeler beklen- memek lâzım geldiği kaydedilmek. tedir. Bulgar - İtalyan anlaşmasının te sirleri, İtalyan - Arnavut gümrük it tihadına şâmildir. İtalyan hükümeti, Bulgar Başve- kilinin Berlin seyahatini azami gik- katle takip ediyor, Esasen son gün lerde İtalyan gazeteleri, Bulgariste nın hayat sahası lehinde hararetli neşriyat yapıyorlar. Dobruca ile Ak- deniz mahreci, Bulgar hayat sahası dahilindedir. Arnavutlukta Sofyadan 150 kilo. metre mesafede bulunan İtalyanın Bulgaristanın davasını kazandırmak için çalışarak Bulgaristanı mihvere girmeğe sevkedeceği ilâve olunmak- tadır.» Günün Ansiklopedisi Versay muahedesi Ne şekildeydi, nasıl bozuldu? Almanyanın Danzigi almak isle- mesi, Versailles (Versay) muahedesi şartlarına bir darbe daha indirmesi- dir, Bir Fransız gazelesi, bu muahede ahkâmında yirmi sene zarfında ne gibi değişiklikler olduğunu şöyle an- latıyor: ARAZİ ahkâm, Avusturya Almanya, Avusturyanın İstiklâli- ne riayet edeceğini taahhüt etmişti. — 13 mart 938 de Hitler Avustur. yayı istilâ ederek Anschluss ilân etti. Belçika Almanya Eupen ve Malmedy'yi Belçikaya terketmişti. — Değişiklik yoktur, Danimarka Şimali Schleswig Danimarkaya terkedilmişti, — Değişiklik yoktur, Fransa Alsas Toren Fransaya terkedil- — Değişiklik yoktur, $ Sar Milletler Cemiyetinin kon- trolü altına konulmuştu. 935 de re- yiâm ile mukadderatını tâyin ede- cekti, — 13 kânunusani 935 reyiâmi Sar'ı Almanyaya iade etti, Yukarı Silezya Yukarı Silezyanın omukadderatı 22 mart 1922 reyiâmile takarrür et- mişti, Böylece Yukarı Silezya Polon- yaya geçti, — Değişiklik yoktur. Litvanya Memelin muhtariyeti ilân odilmiş- ti. Sonra Litvanyanın hükümranlığı- na geçmişti, — 23 mart 939 da Hitler Memeli ilhak etti, Polonya Prusya Polonyası Lehistana veril. mişti, Kuluar bu surelle Lehistanı denize bağlamış oldu. — Hitler, Kuluar içinden bir ara- zİ parçası istedi. $ Danzig Milletler Cemiyetinin kontrolü altında bir serbes şehir ha- Mine konulmuştu. — Danzig «Nazileştirildi> Millet- ler Cemiyetinin kontrolü ancak ku- ru bir lâftan ibaret kaldı. Hitler bu- rasının Almanyaya ilhakını istiyor. 'ekoslovakya Almanya Çekoslovakyanın yaratıl- masını tanımıştı, — Münih konferansından sonra Hitler, Südet memleketini ilhak etti. 15 mart 1939 da Çekoslovakyayı isti- 14 etti. Bohemya ve Moravya üzerin. de himayesini ilân eyledi. MÜSTEMLEKE AHKÂMI Almanya, Avrupa dışındaki bütün arazisinden vazgeçmişti. — Hitler eski müstemlekeleri isti- yor. Japon mandası altına konulanlar müstesna, t ASKERİ AHKÂM Almanyadan mecburi hizmetin kal. dırılması, — 16 mart 1035 te Hitler mecburi hizmeti ihya etti. $ Ordunun 100,000 insana tahdidi. Keza donanmanın tahdidi, — Reichswehr bir milyonu geçti. Hitler, Alman filosunu İngiliz filo- sunun 9 33 ü olarak tahdid eden İn- giliz - Alman anlaşmasını 28 nisan 1939 da yırttı. $ Ren sol sahilinin askerlikten tec. ridi, Sağ sahilinden de 50 kilometre. lik bir şeridin keza tecridi, : — Hitler 7 mart 1936 da Ren hav. zasını İşgal etli. $ Silâh ve tayyare imalinin tehdidi. — Hitler 1938 de Ziegiried hattını tesis etti. İKTİSADİ AHKÂM Almanya, 1921 Brüksel konferan. sında 132 milyar altın mark tazmi- nat vermeği kabul etmişti. — Dawes ve Yung plânları muci- bince, 1929 da, La Haye konferansın- da, bu borcun 39 milyar altın franga inmesi tekarrür etti, 1932 de ise, taz- minatıa hatıma çekildi. Almanya bu suretle ancak 13 milyar altın mark tediye etmiş oldu. Yani evvelce kabul ettiği paranın 96 10 u. i $ Almanya nehirleri için beynelmb” lel bir usul kabul etmişti. — 1936 da bu rejimini lâğvetti, Ekmek bıçağile oynarken Kasımpaşada Yakubağa sokağında oturan yedi yaşlarında Zeki isminde bir çocuk ekmek biçagiyle oynarken parmaklarını kesmiş, tedavi altına alınmıştır. Bir çocuk yemek tenceresine düştü, başı fena halde yandı Azapkapıda Kaptan çıplağı sokü- ğında İ numarada oturan tenekeci Mordohayın iki yaşındaki oğlu Yako evde annesi çamaşır yıkarken kayna- makta olan fesulye tenceresine düşe müş, başı tencerenin içine girerek fena halde yanmıştır. Çocuk baygın bir halde Şişli çocuk hâstanesine gö- türülmüştür. Hayatı tehlikededir, mevkilerini *
