April 1, 1989 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 72
Her ne kadar diğer AMIĞA dilleri kadar yaygın olarak kullanılmasa da Forth birçok programcının AMIĞGA'da vazgeçmeye yanaşmayacağı bir dil. AMIĞA için yazılmış pek fazla Forth sistemi yok ancakmevcut olanlar bu eksikliği hissettirmiyorlar. MULTI-FORTH İki sistemden gösterişin daha ağır bastığı CSI Multi Forth, kullanımı kolay ve multitasking çalışan bir Forth. Kullanım kılavuzu iyi yazılıp kabarık Forth sözlüğündeki kelime- lerden bazılarının fonksiyonlarını an- latan çizimlerle resimlendirilmiş, Bu Faorth'u tam olarak öğreten bir kitap değil, ancak zaten Forth'ta karmaşık programlar yazmak istiyorsanız baş- ka bir kitaba mutlaka ihtiyacınız ola- cak. Sistem, kolayca programı düzenle- meden derlemeye geçebileceğiniz iyi bir çalışma ortamı yaratıyor. Her ne kadar Multi-Forth bir editör ile bir- likte satılmıyorsa da, örneğin EMACS gibi bir editörle aynı anda çalıştırılabilecek kadar kısa bir prog- ram. EMACS kendi özel ekranında çalıştığından, dosya üzerinde değişik- lerinizi bu ekranda yapabhilir, bunla- rı kaydedebilir. sonra da Müulti- Forth'un çalışmakta olduğu Work- bench ekranına gelir dönüp ondan programınızı derlemesini isteyebilir- siniz. İşte multitasking rahatlığı bu! CSI, Forth komutları için olduk- ça büyük bir sözlük hazırlamış, fakat şirket, bu sözlüğe rakibi gibi bir fonk- siyonla organize olan kelimelerin bir listesini de dahil etseydi daha iyi ola- caktı. Belki bir görevi yapmak için bir kelime arıyorsanız, adını hatırlama- dığınız zaman sözlüğü, aradığınız ke- limeyi bulana kadar rastgele karıştır- maktan başka çare kalmıyor. Derleyici bana biraz yavaş çalışıyor gibi göründü. Uzun dosyaları derle- mek uzun dakikalar alabiliyor, fakat herhangi bir önemli hataya rastlama- diım, Multi-Forth AMIĞA ortamına uydurulmuş ideal bir multitasking Forth. Bellekte derleyici/çeviricinin sadece bir kopyası olduğu halde, is- tediğiniz sayıda tek ve bağımsız Forth programı çalıştırabilirsiniz. Multi-Forth bütün ROM Kernel fonksiyonlarına ereşim sağlıyor. Pa- rametreleri yığından alıp CPU sicil- lerindeki sistem fonksiyonlarına ge- çirmek için yapıştırıcı rutinler kulla- nilhiyor. Multi-Forth bunun yanında C benzeri yapılarla çalışmayı kolay- laştıran, özel olarak hazırlanmış pek çok kelimeye sahip. Böylelikle bilgi- yi belleğe doğrudan derledikten son- ra C'de yaptığınız gibi yazı kapsam- larına ve bilgi alanlarına bakabiliyor- sunuz, Bu Forth'a çeviri yapacak C programcıları için bir artı avantaj. Ürün desteği çok iyi olarak göze çarpıyor, CST'ın CompuServe'deki O&ĞA Torum'u (GÖO FORTH komu- tu ve modemle bağlanabilirsiniz), CSI kadrosu ve kullanıcılar arasında ya- rarlı bir bilgi köprüsü oluşturuyor. Örneğin derleyiciyi daha kolay çalış- tıran bir komut yazarsam, bukomu- tu sizinle paylaşmam mümkün oluyor ve siz de bunu kendi dil kopyanızın içine atabiliyorsunuz. Bu derleyi- ci/çeviricinin yeteneklerini genişlet- mek anlamına geldiğinden, oldukça önemlidir ve bunu BASIC'te yapa- mazsınız. CSI, Multi-Forth'un soön versiyo- nun daha küçük bir kod hacimli, IFF destekli ve daha hızlı olacağını vaad ediyor. JFORTH Teknik olarak daha gelişmiş bir Forth olan JForth, Multi-Forth'un şu andaki versiyonundan daha hızlı ça- hşarak derleme yapıyor. Ayrıca söz- lük girişlerini sıraya sokarken gerçek bir 32-bit adresleme kullanıyor. Bu daha hızlı, fakat aynı zamanda daha fazla bellek harcayan bir medaot. Bu paketin kılavuzunda güzel çizil- miş sanatkarane resimler yok, sade- ce 350 sayfalık geniş bir indeks ve bir fonksivon ile organize olan kelimele- rin bir listesi bulunan oldukça açık bir anlatım var. Mükemmel denebi- lecek bir alfabetik sözlük tanımlan- mış kelimelerin değişik kullanım şe- killerini içeriyor. JForth ile EMACS'ı kullanarak Multi-Forthta bahsettiğime benzer şe- kilde bir düzenle-derle döngüsü pro- sedürü yaratabilirsiniz ve benim tav- siyem de bu zaten. JForth iyi bir ROM Kernel desteği sağlıyor ve ki- taplık için FD dosyasını kullanarak, diğer kitaplıklar için uygun biçimde bir destek sağladıktan sonra, kitap- lığı açmak için gereken bir veya iki kelimeyi yazmaya izin veren özel bir mekanizması var, Multi-Forth'ta ise yeni kitaplıkların her fonksiyonu için kendi yapıştırıcı rutinlerinizi yazma- lısınız. JForth ayrıca floating-point mate- matik fonksiyonları, (birçok Forth sadece fixed-point matematik kullan- makta) bir 68000 dissambler, menü- ler ve benzerleri için *kolay Intuition' fonksiyonları, biraz daha doğal C ya- pı arabirimi ve dört ayrı Forth leh- çesi veya standartı arasına dönüşüm yapabilme özelliklerine sahip. Özel- likle sonuncusu programlamada bü- yük kolaylık sağlıyor, çünkü başka bir makinede çalıştığınız Forth'un ay- nısını sunarak verimliliği artırmada Tol oynuyor. Bu iki Forth sistemi arasında seçim yapmak güç çünkü her ikisi de olduk- ça iyi. C arenasında Manx Aztec'e karşı Lattice'de karşılaştığımız duru- ma benzer şekilde, büyük olasılıkla bu Forth şirketlerinin her ikisi de uzun süre herkese yararlı olacak ge- liştirilmiş ve düzeltilmiş versiyonlar sunacaklar. Şimdi AMIĞGA'da dört ayrı yüksek seviye dil ile bu dillerin 11 farklı ör- neğini görmüş oldunuz. Belki seçe- neklerin çokluğu, kendi programla- ma ihtiyaçlarınıza uygun bir tanesi- ni seçmenizi kolaylaştırmaktan çok zorlaştırıyor. Fakat en azından bir AMIĞA kullanıcıları, ilginç ve AMI- GA'ya has uygulamalar yaratmak için çok miktarda AMIGA -spesifik seçenekler olmadığından yakınama- yız.
