November 1, 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 14

Bunlar haricinde bulunan hususi zirai kooperatiflerinin bilinen Sayısı 10 kadardır. Demiryollar, deniz yolları ve hava yolları münakalütı devletçi bir zihniyetle ve devlet elinde olarak tanzim olunmuştur:; Eski Türkiyede demiryolları eenebi sermayesinin elinde idi ve hatlar ecnebi sermayesi menfaatlerine göre kuruluyor ve işleti liyordu. İlk defa Egede 1856 da yere döşenen raydan sonra, Cumhuriyetin ilânına kadar bugünkü Türk topraklarında ccnebi sermayesinin yaplığı hatlar yalkümu 3704 kilometro idi ve bu hat. lar kâmilern cenebilere aitti. Hususi sermaye Cumhuriyetten son- ra demiryolculuğu akmak istedi ve devlet müzaheretile 37 kilo- metroluk Samsun"Çarşamba hattı yapıldı ki, bilâhare bu hat ta devlete satılmıştır. Bugün ise vaziyet şudur: Türkiyede mevcut demiyollerı 7092 kilometro Devlet malı olan hatlar 6329 Devlet tarafından satırı alırımak üzere olan — 282 Şirketlerde kalan 361 Binaenaleyh halen Türkiyede demiryollarının ©6 90 1 devlet elindedir ve bu miktar yapılmakta olan devlet hatlarının ikma- linden sonra ©6 95 olacakktır. Binaenaleyh devlet on sene zarfında 2000 kilometro - hat yap- mıştır. On üç sene zarfında bu miktar 2650 kilometro olacaktır. Bütün cencbi ve hususi sermaye teşekküllerinin 1856 dan 1934 e kadar yaptığı hatlar yekünu ise 3702 kilametrodur. Bu hatlar da bugün yukarıda yazıldığı gibi hemen kâmilen devlet eline geç- miştir. Binacnaleyh demiryolları şebekesi milli inkılâbın seyrin- de hem millileşmiş hem de devletleşmiştir. Deniz yollarında Cumhuriyet, eski idarei mahsusanın harap en- kazını buldu. Bugün bütün Türk limanlarında - İstanbul transiti de dahil olduğu halde senevi: 21.700.000 Olan tonaj hareketinin: 12.800.000 i Türk gemilerine aittir. Safi tonajı 99.433 olan Türk ticaret filosunun * 37 si yani 38.700 tonu doğrudan doğruya devlete aittir ve mütebaki sefinelerin 4 tü. ka ter yes Ma Bu Su: İç | ()