8 Ocak 1989 Tarihli Nokta Dergisi Sayfa 31

“Çok ilaca ihtiyacımız var...”” Türkiye'den satın alınacak ilaç- ların Sovyetler Birliği'ne ulaştırıl- masından sorumlu SSCB-Türkiye Ticaret Mümessilliği görevlisi Mi- kail Maşkin, Nokta'nın soruları- nı yanıtladı. Nokta: Türkiye ile Sovyetler Birliği arasındaki doğalgaz- ilaç trafiğinde ne gibi aksamalar ol- du? Maşkin: Biliyorsunuz, Sovyet- ler Birliği'nden gelen doğalgaz karşılığında biz Türkiye'den ilaç ve tıbbi aletler satın alıyoruz. 1988 yılı için, Türkiye'den yirmi mil- yon dolarlık ilaç ve on üç milyon dolarlık tibbi malzeme talebinde bulunduk. Fakat maalesef Türk tarafı bu kadar doğalgaz alama- dı. Çünkü Türkiye'deki tesisler bu kadar doğalgaz almaya hazır de- gildi. Anlaşmaya göre, bizden alı- nan doğalgaz karşılığında yüzde Türkiye'den gelecek ilaç ve tıbbi malzemelere güvendiği için, Finlan- diya ve Hindistan'la olan ithal bağ- lantılarını iptal etmişti. Sovyetler, Türkiye'yi öngörülen kotalara uy- ması için önce kibarca uyarıyordu. Uyarı üzerine BOTAŞ çeşitli ek ted- birlere başvuruyorsa da bunların hiçbirisi sonuç vermiyordu. Türki- ye, taahhüdünün toplam 500 mil- yon metre küp gerisinde kalmıştı... “Güzel havaların ve bol yağışın”” neden olduğu doğalgaz krizi, ilaç piyasasını da etkiliyordu. İlaç ve Eczacılık Genel Müdürü Rıfat Ök- tem, Türkiye'nin Sovyetler Birliği'- nin tüm ilaç talebini karşılayabile- ceğini söylüyordu ama anlaşmaya uyulmadığı için mümkün değildi bu. İlaç sanayii ister istemez gözü- nü 1989'a çevirmişti. Önümüzdeki yıl için öngörülen 100 milyon do- larlık ihracat beklentisi, ilaç piya- sasının yeni umuduydu. Ancak bu rakamın gerçekleşmesi, Türkiye'ye bağlıydı. Yine ““bol yağış” olursa ilaç firmaları ““hava” alabilirlerdi. Çünkü, Türkiye'nin 1989 yılında alması gereken doğalgaz tam 2.3 milyar metre küptü. Şimdiki tesis- yetmiş mal, yüzde otuz döviz ola- rak tahsil ediyoruz Türkiye'den. Türk tarafı taahhüt ettiği kadar doğalgaz alamadığı için, biz de mal alamadık. Nokta: Bu yıl Türkiye'den ne kadar ilaç ithal ettiniz? Maşkin: Biz, on üç milyon do- larlık ilaç, beş milyon dolarlık da tıbbi malzeme aldık. Tabii bu ye- terli değil. Çünkü Sovyetler Bir- liği'nde üç yüz milyon insan yaşı- lere göre, böyle bir şey kesinlikle mümkün değildi. Havalar çok ku- rak giderse o zaman durum değişe- bilirdi elbette... Tabii işin bir de güvenlik cephe- si vardı. Yıllardan beri doğalgaz kullanan pek çok ülke, özellikle yerleşim alanlarında çeşitli önlem- ler almadan değil doğalgaz, gaz bi- le kullanmıyordu. Örneğin Macar standartlarına göre, kalorifer kaza- nının bulunduğu odanın bir duva- rının diğerlerine göre daha zayıf ya- pılması şarttı. Bir patlama anında doğalgaz bu zayıf duvardan dışarı çıkacağı için, binanın yıkılması ön- lenebilirdi. Ayrıca doğalgaz için özel bacalar kurulması, şofbenlerin en az sekiz metrekarelik alanlarda kullanılması gerekiyordu. Ancak Ankara Anakent Belediyesi'nin “böyle fantezi fikirler”'le işi yok- tu. Ankara'da pilot bölge olarak doğalgazdan faydalanan Gayrette- pe mahallesinde bu tür tedbirlerin hemen hiçbiri görülmüyordu. Peki bu arada belediye ne mi yapıyordu? Yanıt Altınsoy'dan geliyor: “Tav- siyelerde bulunuyoruz...” Can KARAKAŞ yor ve bunların hepsi de sağlıklı değil. Nokta: Yani Türkiye taahhütü- nü yerine getiremediği için SSCB'- nin programı aksadı mı? Maşkin: Kafkasya'da meydana gelen depremi biliyorsunuz. Şu anda Sovyetler'in çok miktarda ilaca ve tıbbi malzemeye ihtiyacı var. Ocak ayında yapılacak olan Karma Ekonomik Komisyonu top- lantısında yeni listeler belirlenecek. Biz ağustos ve eylül aylarında ilaç talebinde bulunmuştuk. Ama an- cak şubat ve mart aylarında ala- bileceğiz. Nokta: Türkiye 1989'da da be- lirlenen miktarın altında doğalgaz alırsa ne olacak? ğ Maşkin: Böyle olmayacağını ümit ediyoruz. Çünkü Türkiye'nin doğalgaza ihtiyacı var. Böyle bir durum olursa Türkiye'deki firma- larla mal değişimi anlaşmaları ya- pacağız. Tabii bu firmaları araştı- rıp bulmak lazım. Çünkü bizim planlama örgütümüz, doğalgaz karşılığında gelecek ilaçları dikkate aldığı için, Sağlık Bakanlığı'na fazla para vermeyecek. Yani ma- la karşı mal sistemiyle çalışmak zo- rundayız. NOKTA 8 OCAK 1989 31