September 27, 1936 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8

SON POSTA KAN £ — Neye keşiş olacakmışım üstadım, dedi. Haçımı filân da saklamadım.. sa- dece haçı ortaya çıkarmak için fırsat lâzım. Zemin, zaman lâzım. Ömerle Ay hanım, ahbab oldular. Bn genç kız Darülfünundayken bir çoklarına rastladığı soydan. Yalnız ö- tekilerin ekserisi felsefeden, iktisattan, edebiyattan bahsederler. Hele imtihan sıraları ağızlarından ilim düşmez. Fa - kat kabukları biraz kazılınca altından, süse, tuvalete, otomobile, lüks apar - tımanlara karşı duydukları hasret dal- gası bir su yığını gibi ortaya çıkıverir. Ay hanım, edebiyattan, felsefeden bahsetmiyor. Yani daha samimi... Ömer, birdenbire Süheylâyı düşün- ! dü. O, Ay hanımla Darülfünundaki - lerin arasındaydı. Ve hayatının sonu da öyle oldu. Birahaneden çıktılar. Kâmran mes - lekdaşına sordu: — Bu gece nerde kalıyorsunuz ? — Teyzeme gidecektik ama, geç kal- “ik artık. . — Bendehaneye buyrun.. size ik - tam edecek bir eski karyola bulunur.. Ömer, eve öğleye doğru geldi. O gün cumaydı. Anası babası evdeydiler. Kapıyı Nuri usta açtı. — Nerdeydin, dedi? Hani dehşetli merak ettik.. koskoca herifsin, nereye gidip geldiğini soracak değiliz ama, ne de olsa.. Merdivenlerden usta önde, Ömer arkada çıkıp odaya girdikleri vakit de- likanlı cevab verdi: — Kâmran bey bırakmadı.. gece onda kaldım.. Gülizar, Ömere baktı. Sonra: KONUŞMAZ! Son Postanın Edebi Tefrikası: 93 çinde arkadaşları topladılar, Nuri usta, bir gün gündeliği feda etti. Öğlunu alıp han han dolaşmağa başladılar. Büroyu münasib bir yerde açmak is- tiyorlar: Bir taraftan da Ömer mah - keme stajına başlamıştı. Nihayet bü ro bulundu. Bir hanın en üst katında küçücük bir oda. Merdivenler biraz dik. Asansör de yok. Nuri usta: — Aldırma, dedi, sana gelecek müş- teriler, nasıl olsa yorgunluğa alışmış insanlardır , Hanın bir kapıcısı vardı. Pazarlıkta müşkülât çıkardı. Bu genç çocukla bu Üstü başı oldukça eski ihtiyar adamı gözü tutmamıştı. — Aylığı peşin isterim, diyordu. Bi- zim bey titiz adamdır. Sonra kefil de bulmalısınız. Ama tüccardan olmalı.. Şimdiden söyliyeyim de ona göre bi - zim'beyi görmeğe' gidin.. Kapıcıya teminat verdiler.. Nuri us- ta hanın sahibini, yani kapıcının «bi- zim bey» dediği zâtı görmeğe gider - lerken Ömere diyordu ki: — Bütün kapıcılar birbirlerine ben- zerler. Bizim fabrikada da bir kapıcı vardır. Sanki bunun ikiz kardeşi.. ak- şamları işden çıkarken üstümüzü ba- şamızı bir arar, tarar, hani elinden gel- se o da kendi beyinin malından dışarı bir toz zerresi bile çıkarmamak için hepimizi çırıl çıplak soyup sokağa sa« hverecek.. . Beyle anlaştılar.. kapıcının - dediği gibi ille tüccardan kefil istedi ama, ni- hayet Kâmran beyin kelâletine razı o du. Büronun tahtalarını kendi elile Gü- lizar sildi. Kapıcı, Gülizarın, bu tahta silmeğe gelen kadının Ömerin anası — Yüzün ne kadar sarı oğlum, de-| olduğunu anlayınca yeni müşteriye | "i Gözlerinin altı berermiş., hasta mar-| karşı itimadaızlığı bösbütün arttı. Kon-| Ş Frangın düşürülmesi kararından sonra Fransa bütün dünyaya bir beyanname neşretti (Baştarafı 1 inci sayfada) decektir. Arada gelen haberlere naza- ran İngiliz borsaları Fransız frangını evvelâ hafif bir tenezzülle karşıladık- tan sonra dün sabah yüz frangı bir İn- giliz lirası olarak kabule başlamışlar- dır. Galiba tesbit edilecek kıymet te bu olacaktır. İngiliz ve Amerikan maliyecileri ile yapılan anlaşmarnın sebebi, Fransız ser- mayedarları tarafından Sosyalist hükü metin aldığı bu tedbire karşı yapılacak mukabil bir spekülâsyon hücumunu karşılayacak bir maliye kuvvetine ma- lik olmak arzusundan ileri geldiği tah- min edilebilir. Gelen haberlerden anlaşıldığına gö- re halen 65 miligğram altın esası üzeri- ne İstinat eden frangın kıymeti, galiba, 45 ile 49 miligram urasında tesbit edi- lecektir. Bu hâdisenin ehemmiyeti büyüktür. Bunun piyasamızda yapacağı tesirleti anlamak üzere dün muhtelif sahalarda tetkikat yaptık. Haber şehrimizde dün sabah, ilk defa olarak gazetemiz vası- tasile ve ayni zamanda hariçten gelmi- ye başlayan telgraflarla intişar etmiş olduğu için herkes işten öğleye doğru haberdar olmuş ve ayni zamanda cu - martesi olmak hasebile de hâdise piyâ- samızda büyük bir tesir yapmamıştır. Esasen bütün döviz meseleleri Merkez Bankasında toplanmış olduğu ve bor - sada spekülâtif muameleler yapılmadı- ğt için haberin borsa üzerinde büyük bir tesir yapmasına da intizar dilemez- di. Dün öğleye kadar Merkez Bankası Fransız frangı üzerinden hiç bir muame le yapmamıştır. Herkes, pazartesi ve salıyı beklemektedir Zannedersek Fran sız kararı belli olmazdan evvel bura - da frank üzerinde hiç muamele olmıya- caktir. Buna mukabil ihracat tacirlerinden Ihir kısmi çok düşünceli ve endişede i- diler. Son zamanlarda ekseriyetle Fran sız İrangı üzerinden yapılmakta olan satışlardan dolayı ihracatçıların. mev - den Fransız hükümeti, para işinin dü- zeltilmesini, parlâmentoya teklif etme yi kararlaştırmıştır. Amerika ve İngiltere hükümetleri bu kararı müsbet bir şekilde karşılamış - lar ve bunun beynelmilel ekonomik mü nasebetlerin istikrarı için daha sağlam esaslar kurmaya yaracağı ümidini iz- har etmişlerdir. Yeni para esasları Amerika, İngiltere ve Fransa hükü- metleri, imkân ve hudutları içinde, ve ellerinde bulunan en emin vasıtaları kullanarak, tasarlanan tanzim ameliye gl neticesinde kurulacak olan yeni pa- İra esaslarına halel gelmemesi için ça- lışmak kararındadırlar. Bu hususta di (| ğer iki hükümet ve milli bankalarla ya pılacak olan istişarelerin temin edilme- si de tabiidir. Gerek Fransız hükümeti, gerek A - merika ve İngiltere hükümetleri, yu - karıda işaret edilmiş olan siyasanın mu vaffakıyetinin beynelmilel ticaretin in- kişafına bağlı olduğuna kani bulun - maktadırlar. Kontenjanlar Fransa hükümeti ileride tamamile kaldırılması maksadile, şimdiki kon « tenjanlar ve paranın könirolü sistemi- l:dıîerhıı gevşetmeyi lüzumlu bulmak- tadır, 4 — Bu hususta Amerika ve İngilte- ve hükümetlerile birlikte hareket e - den Fransa hükümeti, işbu beyanna - mede imza edilmiş olan siyasanın ta - turato mücibince kapıcı parası Ömere|cut satış taahhütleri nisbetinde zarar- sın?. — Hayır anne, hasta değilim, bir| 4iddi. Kapıcı: şeyciğim yok.. — İstersen benim aylığı haftadan Usta güldü: haftaya bulup ver de, sana yıkım ol- çıkarmış dün gece... İş — anlaşılıyor. Rakı mı içtiniz, bira mı?, Ömer, yavaş sesle cevab verdi: — Rakı... j Gülizar: « — Gözü kör olsun o avukat olacak herifin, diye çıkıştı.. Biz onun yanına seni işe alışasın diye koyduk, rakıya alışasın diye değil... Nuri usta, Gülizarın hiddetini yer- siz buldu: — Boşuna sinirleniyorsun, Güli - zar, dedi. Bizim oğlanın adı Ömer di- ye kendisi de Hazreti Ömer olacak de- ğil ya... Rakı içmese daha iyi olur... Ama içtiği için de kıyamet kopmaz.. Ömer, yatağına yattığı vakit başı hâ- A dönüyordu. Hayatında ilk kadının ilk kadehin ra« kısile karışık olmasını düşündükçe üsâ- binı bozuyor. «Bu son kadeh rakı ol- yun» diyor ve «o kadını da bir daha görmiyeceğim.» Ömer, sözünde durdu. Ertesi haf « ta 85 in israrlarına rağmen ne içki iç. meğe gitti, ne de o kadını bir daha gör- dü. Yazıhanede işleri biter bitmez der- hal mahalleye dönüyordu. Bir gün eski bir tütüncü ahbabile konuşurken: — Aman çocuklar, dedi, beni sıkı tutun.. tera anlamayın.. kendime gü- venmediğim için, kayarım, filân diye söylemiyorum. Ama körolası, öyle bir meslek seçtik ki... masın, dedi. Şimdi iş büroya bir masa, beş altı iskemle, bir dolab ve bir yazı makinesi bulmaktaydı. Nuri usta; (Arkosı var) Romanyalı bugün Yorgos ile. Çarpışacak (Baştarafı 1 inci sayfada) Romanyalı boksörün burada yaptığı maçlarda bilhassa enerji ve nefesinin mükemmel olduğunu gördük. Her ba- kımdan ondan aşağı olmiıyan Yorgos ise on iki senedenberi boks yapmakta- dır. Şimdiye kadar elliyi mütecaviz mühim maç yapmış ve bunların yarı- sından fazlasını nakavut etmek sureti- le kazanmıştır. Yorgos müteaddit a- matörlere de hocalık etmektedir. Yorgos'un nakavut ettiği boksörler arasında Mısır şampiyonu ile Yunanis- tanın kıymetli boksörlerinden Kretanu vardır. Yorgös meşhur Yunanlı bok- sörlerden Krisidimas'ı da beşinci Tas vundda nakavut etmiştir. Ayrıca Fransa ve İspanyada muvaf- fakıyetli maçlar yapmıştır. Bugün yapacakları maç üçer daki- kadan on ravund olacaktır. Teodoresku nefesinin fazlalığına lara uğramaları tabildir. Esasen son günlerde İzmirde üzüm ve incir fiyatlarının yükselmesinden ve İstanbulda da bilhassa fındık piyasası- nın çok yükselmesinden dolayı büyük zararlara uğramış olan Ihracatçılarımı- zın bir de bu yüzden zarar görmeleri cidden teessüf edilecek bir şeydir. Türkiyenin umumi döviz tediyatı iti- barile olan vaziyetine göre kâmilenCüm huriyet Merkez Bankasında toplanmış olan bu tediyat vaziyeti bankanın son neşredilen müvazenesindeki rakamla- rın tetkikinden anlaşılacağı veçhile çok lehtedir. Yani, Cümhuriyet Merkez Bankamız bu işten mühim bir kazanç temin edecektir. Beyanname Paris, 26 (A.A.) — Bakanlar heyeti dün, Fransa, İngiltere ve Amerika hü- kümetleri arasında yapılan dostane mü |zakereler neticesinde tesbi$ edilen bir ibeyannamenin metnini tasvip etmiştir. | Alâkadar hükümetler tarafından bu - gün - 26 eylül - neşredilmiş olan bu beyannamenin metni şudur: | — Fransız hükümeti, sulhü idame ettirmek hususundaki umumi arzuyu tesbit etmek, beynelmilel ekonomik mü nasebetlerde nizamın tesisi için icap e- dep şartların kurulmasını kolaylaştır - mak, dünya refahını arttırmak ve mil- letlerin hayat seviyesinin yükselmesi- ne matuf bir siyasa takip etmek mak- sadile büyük Britanya hükümetleri ile temasa girişmiştir. Amerika ve Büyük Britanya 2 — Amerika birleşik devletleri hü- kümeti ile büyük Britanya hükümeti beynelmilel para siyasası sahasında, İn giltere imperatorluğu ile Amerika cüm huriyetinin dahili refahı için lâzimge- len şartları nazarı itibara alacaklardır. Ve Ömer körolası mesleğinde gün-| güvenerek on beş ravund üzerinde| Diğer taraftan Fransız hükümeti de den güne ilerledi. Bütün gayreti, ken« di tâbiri vechile «büyük ormanla ba » — ? ğini koparmamakta.» — ç Yaz geçti. Kış geldi. Kıştan sonra gene yaz.. ve Ömer bir gece anasile o- turup birikmiş parayı saydılar. Staj bi- tiyordu. Bu parayla bir büro açmak ka- maç yaparım demektedir. Bu da ken- disine ne kadar güvendiğini göster. mektedir. Yorgos ta formda bulunduğunu ve fevkalâde bir hal zühur etmezse mu- hükkak yeneceğini ööylemektedir. İşbe Taksim stadyomu bugün bu iki kuvve- Ibeynelmnel para piyasasının müvaze- İnesini temine çalışacak ve bu müvaze- nenin bir İngiliz veya Amerikan para hareketi yüzünden bozulmaması için lâ zım gelen tedbirleri alacaktır. Müvazene temini için 3 — Müuhtelif ekonomiler arasında ayni zamanda devamlı bir müvazene te bildi. Yalnız bir yüz Hiraya daha lü -İtin mücadelesine sahne olacaktır, ba-|min a »um var, Bu yüz lirayı da bir hafta i-|kalım kim kazanacak, ”” edilmeden başlıca paraların takviye hakkuk etmesi için diğer milletlerin iş birliğinde bulunmasını temenni etmek tedir. Fransa hükümeti, hiç bir memle ketin aykırı bir para avanlajı temin et mek istemiyeceğini ve Fransa, Ameri- ka ve İngiltere hükümetlerinin daha müstekar ekonomik münasebetleri te- sisi bakımından sarfedecekleri mesai - ye iştirakten imtina etmiyeceğini ü - Mit etmektedir. N M. Blum'un beyanatı Paris, 26 (Hususi) — Başvekil M. Blum bugün gazetecilere frangın vazi- yeti hakkında şunları söylemiştir: «Dün alınan kararların esas hatları- ni biliyorsunuz, bu hâdise beşeriyet ta- rihinde ilk defa olmak üzere sulhün tar sinine gitmektedir. Bu kararı veren üç devlet, bu karara diğerlerinin de ilti- hakını beklemektedirler. ” Nitekim bazı devletler daha şimdi - den iştirak etmişlerdir, -Temmuzdan beri Biz bu işin müzakeresine temmuz a- yında başladık. Amerika Maliye na- zırı Morgentavdan büyük yardımlar gördük ve teklifimizi çok iyi karşıla - di. Şu noktaya bilhassa işaret etmek is- terim, biz bu tedbiri milli bir tedbir o- larak almadık, beynelmilel münasebet lerin hayırlı bir şekilde inkişaf etme - sini düşündük. $ Frangın kıymetinin düşürülmesi, mü badeleyi arttıracak, ticaret ve ciro ço- ğgalacaktır. Perakende malların fiyat - larının yükselmesi için sebep yoktur.» Mühim bir dönüm noktası Londra, 26 (Hususi) — Frangın kıy- Metten düşürülmesi için dün akşam Fransız kabinesi tarafından verilen ka- rar, dünya finansal durumunda mü - him bir dönüm noktası teşki! etmek- tedir. Bu karar, mütehassıslar tarafından çok müsait bir şekilde karşılanmış ve metten — düşürmüştür. borsalar pazartesi ve salı günü kapalı bulunacaktır. Belçika da Fransaya, frank devolu- ation'una iştirak ettiğini bildirmiştir. Bu karara iştirakten Almanyanın da geçikmiyeceği Berlin mahafilinde açık- ça söylenmektedir. Bununla beraber Almanya hâdisele- ri, sükünetle takip etmektedir, Dr. Şaht istirahat ettiği yerden Berline dönmiye bile lüzum görmemiştir. Fransada moratoryum İhtiyati bir tedbir olmak üzere, Fran- miştir. Mali ve iktısadi sahada çok mühim neticeler doğuracak olan Fransanın bu, teşebbüsü Londra mahafilinde umumi İyetle iyi bir tesir bırakmıştır. İlk tedbirler Sovyet Devlet bankası tarafından satış maksadile bugün Avrupa piyasa- sına arzedilmiş olan | milyon isterlin- Bi, Amerika bankaları paniğe meydan vermemek için derhal piyasadan çek - mişlerdir. Lehistan ve Macaristan no yapacak? Macaristan, Fransa ile ticari muame lelerinin az olduğunu ileri sürerek pa- rasının kıymetini indirmiyecektir, Lehistan da ayni sebeplerden dola- yı parasını düşürmiyecektir. alyanın Vaziyeti Paris, 26 (Husust) — Roma malt müzakerelere İtalyanın da iştirâk etti- rilmemiş olmasını hoş görmemiştir. Bununla beraber anlaşmaya dahil olar cağı zannedilmektedir. frangın düşmesini, iktısadi münasebet. lerin inkişafında rehâkâr bir tesir ola- rak kabul etmektedir. Felemenk bankası direktörü meşhur maliyeci Trip Felemenk para vaziye- tinde hiç bir değişiklik — olmıyacağıni söylemiştir. Çekoslovakya Başbakanı Hodza Fransız para tedbirleri — münasebetile yaptığı beyanatta Çek finansal ve eko- nomik vaziyetinin sağlam — olduğunu ve bunun da hükümete beynelmilel ekonomik inkişafı sükünetle bekleme- ğe imkân vermekte bulunduğunu bil- dirmiştir. Morganthaun Fikri Vaşington, 26 (A.A.) — Para an- tantı hakkında beyanatta bulunan fi- nans bakanı B. Morgenthau, Ameri- kanın finansal vaziyetinin — tamamile emniyete alınmış olduğunu söylemiş ve şunları ilâve etmiştir: «Dünya parası istikrarının, devamlı bir sulh, ve dünya ticaretinin yeniden faaliyete geçmesi için sağlam bir esas teşkil edeceğine kaniim. Para antantı Fransız, Amerikan ve İngiliz eksper« Amerika, şimdiki neticeyi üç buçuk senedenberi tahmin etmekte idi.» Londrada Tedbirler Londra 26 — Londrada bu sabah — yabancı döviz üzerine işler yasak edil- miş ve döviz borsası kapatılmıştır. Bütün Memleketleri Davet Paris, 26 — Finans Bakanı B. Vin« cent Auriol, ekonomi bakanı da hazır bulunduğu halde, bu sabah matbuat mümessillerini kabul ederek aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: «Bütün memleketler beyannameya iştirake davet edilmişlerdir. Yakında başka devletlerin de iştirâk edecekleri- ne emin bulunmaktayım. Bu beyanna- me ile temin edilen ittifak, beşeriyet dir. Millf sahada, yeni tedbirler, Fran- sız ekonomik hayatının tevessü etme- si ve canlanması suretile tecelli edecek- lerdir.» Rusyada Bisiklet çilerimiz Galip şiddetli rüzgür, yağmur ve soğuk ve fena şerait altında yapıldı. Yarışın teknik neticeleri şunlardır: 1 — Talât 3 saat 24 dakika 11 sani- * » — Küzım 2Ü sentim girida, 3 — Sovyet 2 dakika 30 saniye ge- İstokholm 26 (Husust) — İsveç, |