September 18, 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 4

© buradan çıkabil 4 A B uğüne kadar yapılan deniz harplerinde kati bir netice temin odilememesine rağmen kru. vazör (korsan harbi) ve denizaltı harbi çok mühim roller oynamış- tır. Cihan Harbinde Almanlar kruvazör ve denizaltı harbinde mühim neticeler elde etmişler ve düşmanlarının birçok zararlarını mucip oldukları gibi ticaret yolla- rını kapatarak erzak ve ham mad. de nakline mâni olmuşlardı. Bun- dan başka üzerlerine bir kisim kuvvet çekmek suretile Alman donanmasının üstünden düşman tazyikını kismen oKaldırmağa da muvaffak olmuşlardı. Fakat bu- gün Alman ve Polonya harbine fi. ilen girmiş olan İngiliz ve Fransız kuvvetleri Büyük Harpte olduğu gibi Alman deniz kuvvetleri tara- fından hiçbir tehdide maruz değil. dirler. Esasen Almanya bugün de bir kruvazör ve denizaltı harbine girecek kudrette değildir. Elinde bulunan üç edet kruvazörünü bu © Gişe tahsis edemez. Her ne kadar bu gemiler fazla bir nisfi kutur seyre malikseler de açık denizlerde Ik. mal işlerini yapabilecekleri Cihan Harbinde olduğu gibi üslere mâ- Tik değildirler. Ve zaten Baltık de- © izinde kapalı kalan bu gemilerin eleri için de bü yük tehlikeleri ihtiyar etmeleri lâ- zımdır. Bugün Almanlar tarafın- dan mayınl ve ağla kapatılan Bü. k Pelt boğazlarına mukabil taraftan İngi- liz donanması tarafından ayni Şe- kilde emniyete alınarak Alman harp gemilerinin dışarı çıkmak. imkânı bulmasına mani olunmuş. tur Harbin başlangıcındanberi Atlas Okyanusunda dolaşan Al man denizslti gemilerinin bu bo- ğaz ve geçitlerin kapatılmasından evvel çıktıkları tahmin olunabilir. B u gemiler artık Baltık deni zine dönmek ve oradaki #- © na kuvvetten faydalanmak imkâ- nını kaybetmişlerdir. Bununla be- raber Atlas Okyanusunda dolaşin ve ticaret gemilerine saldıran Al- man denizaltı gemileri ticaret yol- “larını kontrol ederek düşmanları. Ba erzak ve ham madde nakline mâni olmıya çalışmaktadırlar. De- © mizaltı gemilerinin bu işteki mu- valfakiyetleri Almanların tahmin “ettikleri kadar parlak olamamış. tır ve olamıyacaktır. Bu çeşit > harplerin ilk başlangici olan Ci- ban Harbinde Alman denizaltı ge- © milerinin elde etmiş oldukları mu vatfakiyet çok yüksekti. Meselâ 1917 yılının şubatında 336.000 7 z KSM BR Cihan Harbinde olduğu gibi bu defa da kendilerine İmanya Bu Defa Denizaltı Harbinden Ne Kazanabilir? mühim vazifeler verilen Alman denizaltı gemileri Yazan : H. KORUR mecmu tonluk ticaret gemisi be tırılmış ve mart ayında bu yekün 603.000 tona ve nisan ayında da 900.000 tona selmişti. Bugün ise Alman denizaltı gemileri tara- findan batırılan tüccar gemilerinin mecmu tonajı hesap edilmiyecek kadar azdır. Alman bahriyesi bu denizaltıla- Tini Atlas Okyanusuna şu maksat. Ja göndermiş olabilir: 1 — Ticaret yollarını kontrol ve hasımlarına erzak ve ham madde nakline mâni olmak we hu suratla kısmen iktisat harbine sebep ol mak, 2 — Liman ağızlarına, geçitlere ve İngiliz donanmasının seyir yol- larına mayın dökerek ve mayın tarlaları vücude getirerek İngiliz donanmasını hareket serbestisini darbelemek ve ablukaya. kısmen mâni olmek... Fakat Alman denizaltı gemileri Alman devletinin istediği bu şeyler den yalnız birkaç ticaret gemisi batırmak suretile iş görebilmiş ve diğer İstenilen şeyleri başarama- mıştır. İ era denizeltılarının bu mü- vaffakiyetsizliği şu nokta. lardan ileri gelmektedir: 1 — İngiliz donanması, Alman denizaltı gemilerine karşı aman“ siz bir mücadeleye girmiş ve elin- deki kuvvetlerini serbestçe bu işe tahsis etmiştir. 2 — Alman denizaltıları Baltık. Bu gibi içtimadan hasıl olucak sui tesiratı harici. yeyi bihakkın takdir edecek ricali devletten ol duğunuz cihetle bu bapta daha ziyade izahata hacet yoktur. (Mukadderatı devlet ve milletin mevzuubahis bulunduğu böyle bir zamanda me- Bafli hayatiyei vataniyeye bu kadar muzır teşebbü- satı takdir edemiyenler olursa kendilerine izahını dirayeti âliyelerine ve bu izahata karşı temerrüt denler olur ise haklarında kesbi zaruret edecek m dahüle! şedidlenin ifasını hamiyeti müsellemenize tevdi ederim. Nazır : Âdil Yine tegafül veya tecahül etmek istiyordum. Lâkin sağdan, soldan murahhasların hareket etmiş, - ve bir kaçının da Sıvasa varmış bulunmasi nezarete karşı öyle bir tavır slmakliğıma imkân bırakmıyor. du. Hele Hürriyet ve ihtilâfın Sivas mümessili Ellez zade Halit Beyin ansızın İstanbula savuşması benim daha bir müddet olsun avutma siyasstini gütmek liğimi faydasiz hale koymuştu. Çünkü çok şeyleri görüp çok şeyler öğrenmiş olan bu zatın İstanbuldaki dostlarını tenvir etmesi tabii idi ve bu vaziyetle be- nim resmen yalan söylediğim meydana çıkacaktı. Onun için başka bir terane tutturmak lâzimdi. Hayli "derin bir düşünceden sonra şu telgrafı çektim; , Dahiliye Nezaretine a Erzurumda toplanan müdafaai hukuku milliye kongresinin ikmali müzakerat ile dağıldıklarını ve kongre azası meyanında tefrik edilen bir heyetle Mustafa Kemal ve Rauf Beylerin (1) Sivasta inlkadı kongrece ve son günlerde tahtı kKarıra alınan bik telgrafnameyi tan çıktıktan sonra kendi bahriye- sirin her türlü yardımından uzak kalmış, yabancı sularda her türlü fena şartlar altında iş görmeğe ve istenileni yapmağa mecbur ol- muşlardır. Bugün Alman bahriyesinin c- linde bulunan 43 denizaltı gemi: sinin tahminen yarısı bu işe tahsis edilmiştir. Halbuki buna mukabil müşterek demokrasi donanması- nın 121 denizaltı gemisi faaliyet. tedir. Ve sonra İngiliz donanması Alman denizaltı gemilerile kabul ettiği mücadeleye birçok muhrip, ave botu, denizaltı takipçi ve din- leyicilerile girmiş ve hava kuvvet- İerile teşriki mesai etmiştir. Bugün tayyareler denizaltı ge- valarda tayyarelerle yapılacak ta- rassulte denizsltınin görünmeme. sine imkân yoktur. Tayyareler ta- rafından görülüp markalanan de- nizaitilar deniz üstü kuvvetlerile * derhal tahrip edilirler. İngiliz donanmasının denizaltı avcılığı için tahsis ettiği deniz üstü kuvvetleri;' denizaltılara karşı şu silâhları kullanacaklardır: A — Sü bombası, B — Sürütme mayın, C — Bindirme' suretile imha. x Su Bombası B u silâh destroyerlerle, muh. riplerle, avct botlarile, de- nizaltı takipçilörile atılacaktır. Su bombası denizin dört muh- telif umkuna göre âyar edilir. Ve Ayar edilen umka geldiğinde mi. haniki olarak infilâk eder ve infi- lâkten husule gelen su tazyikı te- umum vilâyatı Osmaniye mürahhaslirından mürek- kep ikinci bir kongrede bulunmak üzere Erzurum. dan hâreket etmek üzere bulunduklarını ve diğer murahhasların da Sivasa müteveccihen yola çıktik- larını mevsukan ve şimdi haber aldım. Gerçi Musta. fu Kemai ve Rauf Beylerin derdesti ve kongrenin weni içtima: clbaptaki evamiri devletleri icabından ise de nezareti celilelerine hafi olmaması lâzimgelen «sbabı mucbireden dolayı Erzurumda olduğu gibi bu raca da buna müvaffak olunamıyacağı anlaşıldığın. dan eğer şahsıma itimat buyurulursa avni hakla bu işi hüsnü idare ederek Sivas muhitinde hiiküme. tin rızasına muhalif ve memlekete muzı: bir netice hasıl ettirmemeğe son derece cehdi ikdsam edeceği. mi teminen arz ve İş'ar ve bu baptaki İradel asıfane lerine intizar ederim efendim. 14-8.935 Vali : Reşit Babiâliyi hakikati idrake davet eden bu şifre yolladıktan sonra beni saatlerce endişe içinde bırakan bir hâdise ile karşılaştım. Şöy- © le ki: Sivasta Fransızlara ait bir takım müesseseler TAN Sir sahası dahilinde bulunan deniz. altı gemisinin teknesini yırtarak batmasına sebep olur. Su botnba- larının tesir sahası 100 metre kutrunda bir sahadır ve bu bom- balar iki şekilde atılır; a — Mancınıkla, b — Kiç taraflarında bulunan su bombası atma âletlerile: at Mancınıkla atılan su Bom. baları geminin her iki tarafına ve 100 - 150 metre mesafeye düşer- ler, b: Su bombası atma vletile , atılanlar ise geminin kiç tarafın. dan denize düşürülür. Bu suretle bir anda atılan 3-5 su bombası 500 - 1000 metre mursbbat bir sa. haya müessir olur ki bu sahadaki denizaltının kurtulmasına “imkân yoktur, Saniyen bu bombaların ver botlarile ve takipçilerle 40-45 mil siiratle atıldığını düsünürsek kısa bir zamanda kirlettikleri sa- hanın büyüktüğü * kendiliğinden meydana çıkar, İngilizler bu” şekilde denizaltı avcılığına çok fazla ehemmiyet vermişler ve hattı hârp gemilerin- de ve kruvazörlerinde bulunan #üratleri çok fazla olan binek mo- törlerinin kıçlarına bile bomba stma kepceleri koymuşlardır. : Sürtme Mayn Bs süâh ta denizetti gemileri için çok tehlikelidir. Sürat leri fazla olan avcı botlarile det- #royerlerin peşlerine | 100 - 150 metre tülünde tellere bağlanır ve kıçtan sarkıtılır ve süratle seyre. dilmeğe başlanır. Bünler Yunus balıkları gibi geminin kıçında sağ ve sola mahdut bir saha dahilinde 25 - 40 metre umklarda seyreder- ler, Ve bu suretle denizaltı gemisi bulunması o muhtemel sahalarda dolaşırlar, ve bu suretle denizelti gemisile temasa gelir gelmez İn. filâk ederek denizalı gemisini tahrip eder, Mahmuzlamak suretile de deniz- altılar imha edilir. Denizaltı görü- lünce üzerlerine süratle seyredilir ve dalmadan mahmuzlamağa çalı. şılir. Bunda muvaffak olunursa de- nizaltı imha edilmiştir. İngilizler bunlardan maada bir- fahsis etmiş ve fanliyete gelirmiş- lerdir. Ve kezi Alman denizaltı gemilerinin” sığınması > muhtemel liman ve körfez ağızlarını mayan- larla, çelik ağlarla kirleterek bu verlerden de'mahrum etmişlerdir. nigiliz domanmasının geniş mikyasteki denizalti mücü- delesine ve elindeki bütün kuv. Vötleri kullanmasına rağmen Ak man denizaltı gemilerinden bir muvaffakiyet ve iş beklemek boş yere denizaltılarını ve içindeki personal feda etmektir. Halen Al man istihbarat bürosü Atlas Ok. yanusuna gönderdikleri denizaltı gemilerinin birçoklarından haber alamamaktadır. Ve faaliyette bu- lunan Alman denizaltı gemileri günden güne eksilecek ve eksilen- lerin yerlerine yenileri gelemiye. ceğinden Alman denizaltı harbi de kendiliğinden #ona ermiş olacak- ti e TEFRİKA No. 26 vardı. Büyük harp sırasında bunlara “ziyet edilmişti, Fransa hükümeti lüm etmek arzusuna düşmüş ve mi vaziyetinde hulunan Cizvit papa kamını ziyaret ettiler, ben d€ telgrafı yollamayı müteekip ir tir, Bir müdetten beri SA) ; vilâyet Sivasa göndermiş, bu zabitler; e kaydettiğim ziyareti iadeye git. bulunan jandarma 18 - 9 - 939. /“YALANCILAR ŞAHI- T “) FREDERİC MARCH (Tamamen Renkli) CARGik LOMSARD Sizi hayatımızda gülmediğiniz kadar güldürecek ve eğlendirecek , ÇARŞAMBA akşam MELEK'te SÜMER BANK SELLÜLOZ SANAYİİ MÜESSESESİNDEN: Bugünkü cihan vaziyeti dolayısile ham madde tedarikinde maruz kalınabilecek müşkülât ve ayni zamanda memleketin her nevi kâğıt ihtiyacını kabil olduğu kadar uzun bir müddet temin edebilmek za- rureti bizi imalât programlarimızda bazı tadilâtta bulunmak ve ayni zamanda fiyatlarımızı da normalize etmek merburiyetinde bırak- mıştır. Mahaza her hangi bir ihtikâra meydan bırakmamak üzere lâ- zim gelen tedbirler alınmıştır, Büyük toptancılara yapılan iskonto lâğvedildiği gibi İstanbulda Ye- miş iskelesinde açtığımız perakende satış depomuzda aşağıda gösteri- len fiyatlarla kartonlarda bir top ve kâğıtlarda bir balvava kadar satış yapmakta bulunduğumuzu İlân ederiz. PERAKENDE SATIŞ FİATLARI: İ | “ y ' Perakende Cinsi Kilo Fiatı Kraft ambalaj kâğıdı 60 Gr. 315 TE Kratt ambalaj kâğıdı 40 ve 50 Gr. 2— TL Bir taraflı beyaz sellüloz kâğıdı 60 Gr, 3135 TL Bir tarafli beyaz sellüloz kâğıdı 40 ve 50 Gr.32.— TL, Beyaz sellülez iki taraflı 36.— TL. Renkli selüloz kâğıdı sarı, turuncu. vembe 37— TL. Renkli sellüloz kâğıdı mavi, yeşil 83— TL. Renkli sellüloz kâğıdı kırmızı 399.— TL. Açık renkli bir taraflı selüloz kâğıdı 32.5 ' TL, Biletlik kâğıtlar renkli 3205 T.L Biletlik kâğıtlar beyaz 285 T.L ! İmitasyon Kraft 60 Gr, 2— TL. İmitasyon Kraft 80 Gr. 21— TL. Sünger kâğıdı penbe 2— TL ! Sünger kâğıdı beyaz — Sumen sünger kırmızı 42— Sumen sünger yeşil 39.— Srenz (bukkal) kâğıdı 130 Gr. ve yukarısı 225 TL Şrenz (bakkal) kâğıdı 130 Gr. dan aşağısı o 235 T.L, Şaba beyaz mukavva (iyi mal) 45 nu- iradan itibaren 24 kiloluk paketi 595 Krş. Gri mukavva 50 numaradan itibaren | 24 kiloluk paketi 545 O Krş. amaaa ma m area mauramaamm # Teminat “açığından Baktü GEhİFİNREN Er anacarme Sandığımize teminat gösterilmiş menkul ve gayri menkul malların satış bedel- lerinin barca yetmemesinden dolüyi 31 3.933 tarihine kadar teminatsız kalmış sandık alacaklarının 30.6.98$ tarihine kadar tediyesi halinde borçlulara bazi Bumunl tenzi- JAt ve miisadât icrasına ümir olan sandık usuli mücbir sebep altında bu kolaylık- ten de edemiyen borçlular hakkında 31.12.03 tarihine kadar temdit olurmuş- tur, Kevfiyet ilân olunur, (7259) Maarif Matbaasından : Cinsi Ton miktarı Biz forumun 4 İsbmin fiyatı # 78 pey akçesi Kok kömürü “* LK S0L.S0K. Bugün açık eksiltmesi yapılacak olan yukarda miktar ve nevi yazılı kok kö- miürü için istekli GREN SK est 200.930 salı günü sant 15 e bi- rukıldığı ân olunur. (7370) Sadıkzade Mustafanın ÖLÜM MEVLÜDU İstanbul Kız Lisesi Öğretmenlerin- Mania ölümile pek genç yaşında ebe” diyete intiksi eden merhumun aziz FONUNA den Feride Aralp maalesef vefat et- ithaf edilmek üzere a; sekizine #mü- | miştir, sonra Misir günü Gan ENİ e | e Oremi SED Dedem tenkip İstanbul Yeni Gashilnde şenel dev- | Vefadaki evinden kaldırılarak Eyüp. diyeli vefat meviddu e ei) İe ile kabristanına defnedilecektir. Allah rahmet eylesin denlerin bu dini meçsalme iütirsik bu. Yurshalarım rica ederis » Merhumun aile N » toplanmasını temin etmek ve sonra Adanadan ansızın gelecek Fransız kuvvetlerine kon- yea azasım tevkif ve vilâyeti işgal ettirmek İstiyor. İşte bu mülâhaza ile son derece üzüldüm. Sabık mebus Resim Beye bir polis göndererek hükümet da. iresine gelmesini'rica ettirdim. Kendizi yemekte imiş, Yarım saat sonra geleceğini söylemiş, faka sabrst- mek mümkün mü?.. Gözümün önünde bir takım ha- İleler dolaşıyordu, içirme ateşler yanıyordu. Bu se. hükümetçe vü onları tese). O böple polisi sekrar Rasim Beye yolladım, lütfedip seselerin sahibi O İemen teşrif etmesini söylettim. iki ÜŞ zabiti Kibar dostum, bu ısrarımın delâlet ettiği telâşı in- tikal ettiğinden beni daha fazla bekletmedi, geldi. Kendisine vaziyeti anlattım, ve ne yapabileceğimizi sordum. Sükün ile şu cevabı verdi: — Mustafa Kemal Paşaya düşüncelerinizi yazınız. işte bu ziyarot gı, © Onun vereceği emre göre hareket ediniz. müfettişi binbaşı Mü: rü > raninda Yeriniz yün suretle e Ga Ve beni #övke getirmek için olacık, ilâve et. başka bir odada ! kongresi böy- le bir ty A ale ezan gt —- O, iyi düşünür, iyi görür ve musip olan şeyl tirebileceğim söyl“ : le ayni © söyler. sözü takrar edip aklığım siya Bala at eken Bu tavsiyeyi kabul etmekle berabar — Bilmem Kendimi al “görmeğe geldi, kor Yü Bro. © eden? — Rasim Beyi de bu teşebbüste kendime ge no ertesi A ama ve çe, Sreds Prunsa © rik yapmak istedim; aleyhinde Kars ndan sahih ve düşü Mmüza. — O balde, dedim, telgrafhaneye beraber gidelim. kere baki e mühtemel tehlik; *t olarak © Paşaya yazılacak telgrafı birlikte kaleme alalım ve raslğmpst anlattı. Bu sefer telâşım Önüne ge- © “birlikte imzalıyalım. Gi 0 vi adamın dün doğru, fakat bade çi Sabık mebus, sükünetini bozmadan şu makul ceva. — zahip oldum. O, — Benim dü. eğri ko- <'bı verdi: yuştuğun? # ç Üşünceme gö- üren vü sülmeki ld ya