21 Ağustos 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 14

siklik var. Havyar, âdi porselen ta- baklarda yeniyor, şampanya ise kaba bira bardaklarında içiliyor. Sebep? müstemlekeciler Ş daha evvel yarlerine göndermişler bile.» Müstemlekeci için mal, hayatın yongasından fazla bir şey. Hollanda — Endonezya Birliğinin sonu ay, Endonezya, Hollanda ile dort asırdan beri devam eden mü- nasebet ve bağlılıklarına tamamen son verdi. 10 ağustosta La Haye'de imzalanan bir vesika, Hollanda — Endonezya birliğini ortadan kaldırı- yordu. 1949 da varılan bir anlaşma ile teessüs etmiş olan bu yolun, ikinci dünya harbinin güney ğu Asya- da getirdiği yenılıklerın zaruri neti- cesi sayılıyor. Aslında, muslüman Endonezya 1945 de, Japonya — mağlüp olurken istiklâlini ilân etmişti. Japonlar çe- kilirken, Endonezyalılara silâhlarını iade ettıler Muttefık galıbıyetınden n yerini yine Hol- lândalılar almıştır. Hollândalılar, bidayette Endonez- istiklâl taleplerini tatmin et- mek ve müzakereye girmek yoluna . Varılan 1947 ve 1948 anlaş- malariyle Hollanda «Endonezya Bir- leşik Devletleri» ni tanıyordu Hakikatte ise bu anlaşmalar hiç bir zaman tatbik edilemedi. Birleşik devletleri teşkil eden cumhuriyetler, biraz yerli partinin, biraz milliyetçi- lerin, nihayet ve daha çok komünist tahrikçilerin yarattıkları karışıklık içinde — nizamı sağlayamaz hale gel- mişlerdi. Hollândalılar bunu — fırsat bilerek — işgallerini genişlettiler — ve Cava'da, Sumatra'nın — doğusunda muhtar devletler kurdular. 948 de ise Cakarta, Hollândalıların eline geçti. Hindistanın — rolü M üslümanlarla meskün bu adalarda başlayan istiklâl davası bu suret- le ört bas edilmiş ve Endonezya a- sırlarca süren sömürge hayatına tek- rar dönmüş gibiydi. Herkes Endo- nezya meselesine halledilmiş nazari- le bakıyordu. Fakat Hindistan Baş- vekili Nehru, Asyalı devletleri bir araya topladı. Bu devletlerini müşte- rek protestosu Birleşmiş Milletlere aksettirildi. Birleşmiş Milletler ise Hollândanın bu emri vakiini kabul etmedi. Hollândalıları Endonezyalı— lar]a müzakereye davet etti. te bu müzakereler sonundadır ki Kasım 1949 da La Haye'de bir anlaşma imzalandı. Bu anlaşma ile Endonezya müstakil bir devlet ola- rak tanınıyor, yalnız, müsavat esası üzerinden bir «Hollanda — Endonez- ya Birliği» kuruluyordu. Bu birlik çerçevesinde iki memleketin vekille- ri zaman zaman toplanıp müşterek meseleleri görüşüyorlardı. Muhtelit bir hakem — mahkemesi ihtilâfları halledecekti. Endonezyadaki Hollan- da menfaatleri himaye görecek ve tazminatsız devlete mal edilemiyecek- Endonezyalılar nümayiş yapıyor Hollândayla son bağ da AKİS. 21 AĞUSTOS 1954 koptu DÜNYADA OLUP BİTENLER Kral Faysal Irak batıya — yaklaşıyor Yeni — durum? akikatte bu birliğin hemen hiçbir siyasi değeri olmadı. — Hollândalı- lar, daha ziyade mallarını kurtarmak gayesini güdüyorlardı. Endonezyalı- lar ise, ada Hindistanın öncülük ettiği tarafsızlık polılıkasına uyarak yeni ufuklar arıyordu. Şimdi 1949 da kurulan bu birliğin feshedilmesi ile Endonezyanın batı âlemi ile sembolik de olsa son bağ- lantısı da kopmaktadır. Dahilde çok mühim dini ve siya- si meselelerle meşgul, hariçte ise As- yada esen yeni cereyanlara maruz bulunan Endonezya için şimdi yeni fakat çetin bir hayatın bir sahifesi daha dönmüş bulunuyor. Orta Doğu Irak seçimler arefesinde rak, seçimlerin arefesinde bulunu- yor. Orta Doğuda ve Güney Ame- rikada seçim denildi mi bu, karışıklık demektir. Irakta vaziyet henüz tam bir karışıklık içinde sayılmazsa da — Bağ- dattaki —siyasi hava — gerginleşmiştir. Bazı siyasi partiler seçimleri - boykot etmeğe karar vermişlerdir. Seçim, parlâmentonun kral Faysal tarafından lağvı — üzerine yapılmakta- dır. Son seçimleri ise Nuri Said Paşa- nın partisi kaybetmişti. Halbuki kral, Nuri Said Paşayı Başvekil tayin etmiş va paşa kabinesini kurup faaliyete geç- mistir. Şimdi,. Başvekile Mecliste bir ekseriyet temini gayesi — güdülmekte- K, İslimin sonradan gelmesi hikâyesi! 15