10 Nisan 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 17

madı, Buna rağ ; sonradan Hürriyet Partisi Hareketi olarak gelişen cereyanm o yaz, bu şid- det tedbirlerinin geçirilmesi sırasında başladı- ğını söylemek hata değildir. Kazanılmış bir seçim, memleketten yüzde elinin üstünde oy, Mecliste milletvekillerinin yüzde doksanbeşi, sonra şiddet tedbirleri, sinır- lilik, huzursuzluk, gürültü ve patırdı.. Bunun se- bebini o sıralarda pek çok kimse anlamamıştır. Zira yapılanların yapılmasına hiç bir lüzum yok- tu. Bir defa, yeni seçimlere dört yıl vardı. Seçim mevzuatıyla ilgili değişikliklerin zamanı değil- âi. D.P. pek âlâ dört yıl sükünet içinde çalışabi- lir, Meclisteki bir avuç muhalifin sesini umursa- maz, kendi işine bakardı. Memurları tedirgin et- menin de faydasızlığı âşikârdı. Memurlar, İsmet Paşanın iddiasının belki aksine, 1950'de “denk- lerini yapmış, bekliyor” olmaktan uzaktılar. Ama 1954'ten sonra, hele meşhur Emeklilik Kanunu da geçirilince bu hale düşürüldükleri muhakkaktır. D.P. Büyükleri bu yolu niçin tutmuşlardır? Sonradan, bir akşam, bunu İsmet Paşaya sordum. İsmet Paşa bunu daima, D.P. Büyük- lerinin 1954 seçimlerinde iktidarı ellerinden ka- çırabileceklerini görmüş olmalarına vermiştir. 1954 ile 1960 arasında alınan bütün tedbirlere “iktidardan gitmeme çareleri” demiştir. Bunu konuştuğumuz akşam İsmet Paşa şöyle dedi : “.-— Seçimleri kazanabilmek için bizim bil- diğimiz ve Yüksek Seçim Kurulu tarafından ilâma bağlanılan suçlar işlemişlerdir. Ama asıl onları korkutan, bizim bilmediğimiz ve kendile- rinin bildikleri marifetlerdir. 1954'ten sonra kendilerine, “o suçları rahatça işleyebilecekleri bir ortam yaratmanın gayretine kapılmışlardır.” Gerçekten o yaz, Yüksek Secim Kurulunun, başta Cumhurbaşkanı Celâl Bayarım kendisi, bir çok D.P. Büyüğünün seçim suçu işlemiş olmala- rını ilâma bağlaması Demokratları sinirlendir- miş bulunuyordu. Bu suçların çoğu radyonun kullanılışıyla ilgiliydi. D.P. Büyükleri, iktidarda olmalarını, radyoyu istedikleri gibi kullanabile- ceklerinin sebebi sanıyorlardı ve bu inanç için- de yasakları dinlememek hakkını kendilerinde görmüşlerdi. Nitekim seçimlerden sonra, rad- yoda konuşmak hakkı Muhalefetin elinden alın- dığında Demokratlar “Hükümet her zaman ko- huşur” prensibini kanuna bağladılar ve 1957'de, bütün seçim kampanyası sırasında “Biz Hükü- metiz!” diye sadece kendileri konuştular. Fakat 1954 yazında Yüksek Seçim Kuru- 1954 yarındu Adnan Menderes ilk şiddet tedbirlerini Grupta, komisyonlarda, Meclis umumi heyetinde bizzat takip ederek çıkardı. Başbakanın D,P, milletvekillerini ikna kudreti büyüktü. O kürsüye çıkınca bilhassa öndeki silâhşörler alkış tutmaya başlarlardı. Bu,salonun havasını hemen değiştirirdi, 16