May 29, 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 18

DÜNYADA OLUP BİTENLER elindedir. Yöneticiler Amerikaya hoş görünen kimseler arasından seçilirler. Washington, Lâtin Amerikadaki imti- yazlı durumunu korumak için bu Ür kelerdeki mutlu azınlıklarla ve ordu- larla işbirliği yapar. Nasılsa seçimle işbaşına gelebilmiş bütün radikal poli- tikacılar, sırtlarına vurulan bir kosko- ca "komünist" damgasıyla, ordunun aracılığıyla işbaşından indirilirler, sı- nır dışına atılırlar. Başkan Johnson'ın Dominike yaptığı çıkarma, şimdi işin içine bir de doğrudan doğruya askeri müdahalenin girdiğini göstermektedir. Tablo böylece tamamlandıktan sonra, Lâtin Amerika ülkelerinin neden de- vamlı huzursuzluk içinde olduğunu an- lamak çok kolaylaşmaktadır. Başkan Johnson, Dominike müda- halesini, Dr. Bosch taraftarlarının tam işbaşına gelmek üzere oldukları bir a- rada yapmıştır. Dr. Bosch ve arkadaş- ları komünist olmaktan çok uzak kim selerdir. Fakat bunların Dominikin e- konomik kalkınmasını sağlamak için amerikan çıkarlarına dokunmaktan kaçınmayacak türden kimseler olduğu- na da şüphe yoktur. İşte bu kadarı, teksaslı politikacıyı kuvvet kullandır- maya yetmiştir. Fakat o kadar düşün- cesizlikle ve büyük bir aceleyle kulla- nılan kuvvet ,şimdi Birleşik Amerika- nın başına dert olmuştur. Başkan Johnson Dominik'te bir aç- maz karşısındadır. Askerlerini, ge- ri çekse, amerikan müdahalesinden sonra Sayıları daha da çoğalan Bosch taraftarları iktidara mutlaka kendi istedikleri bir insanı getireceklerdir. Oysa amerikan müdahalesi bunu ön- lemek için yapılmıştır. Askerler ge- ri çekilmese, Birleşik Amerika bü- tün dünyada Dominiki fili işgal altı- 24 na almış bir devlet olarak tanınacak, Lâtin Amerikada zaten azalmış olan itibarını büsbütün kaybedecektir, üste lik, amerikan işgali altında geçen her gün, Dominikteki milliyetçileri daha da kuwvetlendirecektir. Bu bakımdan, Birleşik Amerika Dimyata pirince gi- derken evdeki bulgurdan da olmak tehlikesiyle o karşıkarşıyadır. Bolivyalını çilesi aşkan Johnson'ın anlayamadığı nok Bi şudur: Lâtin Amerikada sağcı rejimlere karşı ayaklananlar yalnızca komünistler değil, (kendisinin bütün Birleşik Amerika vatandaşlarının en kutsal hakkı saydığı insanca yaşama peşinde olanlardır. Amerikan serma- yesi mal derdinde koşarken, bu insan- lar can derdindedirler- Başkan John- son'n kendi vatandaşlarına kutsal bir hak olarak tanıdığını başkaların- dan esirgemeye elbette ki hakkı yok- tur. Geçen hafta Bolivyada olup biten- lerde Birleşik Amerikanın bu anlayış- sız davranışlarından doğan acıklı olay- lardır. Ülkenin tek tabii zenginliği ci- lan kalay madenlerinin amerikan ser- mayesinin elinden alınarak, devletleşti- rilmesini bir türlü affedemeyen Birle- şik Amerika, bu işi yapan Başkan Paz Estenssoro'yu işbaşından uzaklaştıran Kası m964 darbesini bir süre tered- dütle karşılamış, fakat bu darbede üs- tünlüğün sağcıların elinde kalmasın- dan sonra Bolivya ekonomisine yeni- den elkoymak çabasına düşmüştür. Bu çaba, Bolivyalı solcuların, özellikle Es- tenssoro'nun eski yardımcılarından Ju an Lechin'in şiddetli (omuhalefetiyle karşılaşmıştır. Bunun üzerine işbaşın- da bulunan General Barrientos junta sı Leohin'i ve arkadaşlarını sınırdışı etmiş, bu davranış yüzünden de geçen haftaki karışıklıklar patlak vermiştir. Olaylarda Kasım 1964 darbesine katılan solcuların bu akılsız davranı- şının da payı vardır. Son zamanlarda Birleşik Amerikaya yeniden yakınlaş- mak zorunda kalmasına rağmen Paz Estenssoro gerçek bir Bolivya milliyet- çisiydi. Onu devirmek için sağcı subay larla birleşmek solculara şimdi paha- lıya patlamaktadır. Bu akılsızlık en çok Birleşik Amerikayı memnun etmiştir. Amerika şimdi, sağcı juntanın üzerine baskı yaparak, hoşlanmadığı kimseler- den kolayca kurtulmaktadır. AKİS, 29 MAYIS 1965