LZ Bir seçimde mitingler hiç bir zaman neticeyi belli etmez, Hele 1960'dan önce, partilerin bunları bir yarış konusu yaptıkları devrede İsmet Paşa, Menderes her yerde büyük kalabalıklar toplarlardı. 1957'de yukar- daki resme bakanlar ve İzmirin âdeta yerinden oynadığını görenler seçimi pek âlâ C.H.P'nin kazanaca- ğwa hükmedebilirlerdi, Halbuki, kazanan D.P. oldu, gil mazide yaşıyor gibi davranmak Celâl Baya- rın ve Menderesin D.P.'sini bir bahar sabahı 27 Mayısla burunburuna getirmiştir, O aday listelerinde kudretlerini hudutsuz sayan iki D.P, Büyüğü neler yapmadılar! Rad- yoda bu listeler okunurken sıra Edirneye gel- diğinde ilk sürpriz Dr. Mükerrem Sarolun adını işitmek oldu. Menderes, ideal arkadaşını İstan- buldan almiş, Edirneye vermişti. Ama radyo bir isim daha okudu: Nureddin Manyas. Kendi kendime “Ben bu ismi tanıyorum” diye düşün- düm. Önce çıkaramadım. Nureddin Manvas.. Nureddin Manyas.. Aaa, Nureddin Manyas bi- zim hapishane arkadaşlarımızdandı. Fakat 10. Koğuşta değildi. Bir “fikir sucu” filân yoktu. Lâstik karaborsacılığından sanıktı. Duruşma- sının iyi gitmediği hapishanede söyleniyordu. Sonra, 10 bin lira kefaletle tahliye edilmişti. Şimdi, bu durumuyla D.P.'nin Edirne listesinin kıymetleri arasına girmişti. Böylece teşrii do- kunulmazlık kazanıyordu. Pek şaştım. Tabii, aradan sekiz yıl geçince ve amblemi gene bir kırat olan bir başka parti 1957'nin Nureddin Marpvası durumundaki bir takım sanıkları, kro- mitçileri - mromitçileri, üzerlerine teşrii doku- nulmazlık zırhını giydirmek için senatörler, mil- letvekilleri listesine almaya cesaret edince da- ha da fazla şaşacaktım ya.. Celâl Bayar ve Adnan Menderes bu liste- leri yaparken kendi teşkilâtlarına meydan oku- 206 - mayı ihmal etmediler. 1950'de bağımsız olarak seçime katılan Konyalı bir arzuhalci, bir D.P. adayının noksan kalması üzerine son dakikada, boş yer doldurmak için D.P. listesine alınmış, o furyada milletvekili seçilmişti. Adı, Murat Âli Ülgendi. Eski arzuhalci pek sadık bir silâhşör çıkmıştı. Ama, Konyada herkes Murat Âli Ül- geni biliyordu. Onun için D.P, Büyükleri 1954 te kendisini ,halkı tarafından tanınmayan bir ile, Afyona almışlardı. Ancak 1957'de artık Af- yon da D.P.'nin bu mümtaz simasını tanıyordu. Nitekim Ülgen Afyonda yoklamaya girdi ve tabii kazanamadı. Sen misin, onu kazandırma- yan? Menderes yoklamayı kazanan bir Afyon- İuhun adını hışımla çizdi ve yerine Murat Âli Ülgenin adını yazdı. Buna rağmen D.P. Afyonda seçimleri ka- zandı, Bundan sonra, Menderes, “Odunu aday göstersem onu milletvekili seçtiririm” derken mübalâğa ediyor sayılabilir miydi? O listelerde D.P. Büyükleri bir ölçü kul- ianmışlar ve bunu, kendi Genel İdare Kurulla- rında açıktan söylemişler. Ben bunu, daha o tarihlerde bir bilgi sahibi kimseden duydum. Ölçü şuydu: Yumuşakbaşlılar Meclise, lâf din- lemeyenler dışarı! Bunun neticesi olarak bazı yer değiştirmeler yapıldı. Nusret Kirişçioğlu Zonguldaktan Sakaryaya, Bahadır Dülger Er- zurumdan Gaziantepe, Nurullah Tolon tehlike- li Adanadan sağlam Bursaya, Muhiddin Özke-