25 Eylül 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 27

AKİS tenkit etmeleri, Kraliçesinden hükü- metine ve onların hint politikasına, her şeye sövüp saymaları, onları tefe koymaları daima serbest (Olmuştur. i il, Hattâ İngil- terenin bile her tarafında. değil, Sa- dece Londrada, Hyde Park'ın Marble Arch köşesinde! Orada söylenilebilenin yüzde biri, İngiltere Hindistandayken bir hintii tarafından serbestçe söyle- necek olsaydı, hiç kimse şüphe etme- sin, talihsiz hindli kendini derhsı Ma- jestenin hapishanesinin kalın duvar ları arasında bulurdu. Moskovada Sa- âlinin evinde. yemeğimiz! yeyip içkile- rimizi içerken rusların ve bizim rahat rahat konuştuklarımızı Sovyetler Bir liği için bir ölçü diye almak imkânı voktur, Sovyetler Birliğinde bizim öl- çülerimizle temel hür erin ZerTgsi mevcut değildir: hürri ve basın hürriy anat hür Ve hatta ne ilim ve Seçilme hü eti. Sİ bizleri kahkahal srlğ güldürecek mef- humlardır. Ama .Kahkahalarla gülmek insana fazla bir şey öğretmez. İşin doğrusu, sistem v» ölçüler başka olduğu içindir ki hürriyet mefhumü değişiktir. Aklı basında bir sovyet aydını için kaplta- list sistemde meselâ basın hürriyeti- nin bulunduğu, inanılmaz bir safsa- tadır, Basın büyük sermayenin tahsk- kümünde, hiç olmazsa tesirinde oldu- guna göre bir hürriyetten nasıl bah- sedilebilir? Bizim kriptolar da parla- mentoya “halkın gerçek temsilcileri” nin giremediğini, orada yalnız ““sömü- rücü zümreler”in temsil edildiklerini mütemadiyen söyleyip yazmıyorlar ve halkı buna inandırmaya çalışmıyorlar mı? Bu, komünist sistemin samimi bir inancıdır ve komünistler, göre ger- çex demokrasi sadece komünist âlem- dedir, Demokrasi mefhumundan anla- dıkları başkadır da, ondan, Ben, &o- münist düşünce sistemi içinde bunda hiç bir aykırılık görmedim Bunun tar- tışmasını da yapmaya hiç teşzsbbüs m. Yıllarca sürse yıllardır kimsenin kimseyi ikna edeme- I doktrin tartışmelarına girmek niye? Mstreküple mesafe ölçülür mü? Böyle konuşmalarda “Siz komünist- siniz, ben değilim” dedim. Hep bir lâtifeyle, bir nükteyle ben de, karşım- dakiler de konuyu değiştirdik. Komünist bizim kriptolardan çok akıllı, Çok da samimi, Sovyetler Birliğinde devlet de, bu sistem Üzerine kendi hürriyet ve de- mokrasi ölçüleriyle kurulu. Orada da temelde tek dereceli seçim yatiyor. - Ve süren - T DIŞ GEZİLER Bakınız, sovyetlerin sistemlerini en ba- sit tarzda, kendi kelimeleriyle anlâata- yım. Bu, İnturistiün Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliğine (Hoşgeldiniz adını taşıyan bir broşüründen alınmış» tır. Yani ,en harcığlem izah tarzıdır. Bunda, bizim kriptolardan tanıdığımız bazı “edebiyat çeşnisi”ni bulursunuz yadırgamayınız. Bu, kriptoların mah reçleri hakkında da bir fikir vermeye yetecektir : “8.S.C.B/'nde seçimler genel, eşit e tek derecel; olup gizli oy usulüne dayanır, 18 yaşına gelmiş herkes»mül- kiyet statüsü, cinsi Veya ırkı ne Olur- sa olsun seçme ve seçilme hakkına 88- hiptir. Bir vatandeşin toplumdaki ye- rini tayin eden unsurlar se'vet, mülk veya sosyal kök değ'ldir, Dürüst ça- lışma, şahsi kebiliyet ve şahsi yarai- ma enerjisidir. İlim adamları ve mâ- denciler, dktörler ve kooperatif çifiçi- - leri, gene'âller ve fabrika İşçi gekep saa çalışmasıyla halkın Given ni kazanmış olan herkes, Emekçi Halkın Miliekyekülari Şürasına seçile- bilir. Kağı üzerinde bunun böyle oldü- ğunda zerrece şüphe yoktur Ama, ger- çekte, Komlnist Parti kimi isterse, 9 seçilir. Zira Sovyetler Birliğind2 müt- lak hâkim: Komünist Partidir.. Öteki Leningradın meşhur meydanı Bir geziden kalan izler aleme A e 25 Eylül 1965