1 Temmuz 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 14

2 — Yarıköylü işçiler: Bunlar mevsim işçilerinden daha farklıdırlar. Bu zümrenin en tipik misalini Ereğli - Zonguldak maden havzası verir. Buralar- da köy, ekseriya çocuklarını barındıramıyacak kadar akimdir. Arazi hayvan sürülerinin dolaşacağı mer'a ve yaylalardan mahrumdur. Kayalıklar ve çalılıklar arasında, açılan tarlalar gübresiz ve bereketsizdir. Halbuki civarda her zaman iş kayna- ğı olan madenler vardır. İşte bu şerail zonguldak ve emsali mu- denler etrafımda yarıköylü bir işçi tipinin doğmasına sebep ol- mustur. Maden işçisi yarıköylü vaziyetini kolay kolay terketmez ve her işçiyi, madenlerde yoruldukca, brbası, oğlu, yahut hemşerisi is- tihlâf eder. Bu itibarla ocaklar etrafında âdeta köylere uygun bir işçilik taksimatı vüçut bulmustur ve iş kanununun daha ilk adımda mukavemetlerine maruz kalacağı kurnaz bir iş madra bazları zinciri tecssüs elmiştir. Zonguldak hayzasındaki bu ya- rikâylü işçilerin sayısı da sırasına göre 8.000-12.000 ve vasali yevmiye 90-120 arasında tahavvül eder. Bunlardan başka hali hazırda diğcer maden mıiıntakalarile, muhtelif istikametlerde devam eden demiryolları inşaatında da keza yarıköylü bir iş alıcılar kalabalığı türemiştir. 3 — Topraktan ve kendine mahsus iş âlet ve vasıtalarından ayrıl- mış amele: Bu kısıma işçi, asrımızın sanayi, transport.. ve sair mümasil istihsal subeleri işçileridir; iş kanununum bilhassa şümul sahasına aldığı işçi tipi de budur. Bu nevi amele mevsim isçilerinden, bütün ömrü müddetince yevmiyeye bağlanmak, yarıköylü işçiden de toprakla her türlü alâkasını kesmekle tefrik olunur. Bunlar her yerde ve her za- man «şehir» in ve «makinar nın etrafında yaşar. Makina kuv- vetinin sanayie tatbik olunduğu her yerde kendiliğinden dogğar. Türkiyede ücretli sa'y sahasına atılmanın sebepleri ve binaen- aleyh ücretli sa'y erbabının içtimai menşei çok çeşitlidir. Bu iti- barla geniş bir tetkik mevzuu olan bu bahse burada fazla yer vermek kabil olamıyacaktır. Manmafih bir kaç cümle ile bu se- bepler şöylece hulâsa edilebilir: 1 — Harpler: Harpler ve uzun seferberlikler bazı mıntakalarda 14 — o0 &a