1 Temmuz 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 42

Kromik : İçtimat Zihniyet. «İçtülmal gekiller mi içlimmi xihni yeti doğurur, yoksa ictimal zihni- yet mi içlimal şekillerden daha ev- vel doğare meselesi, son asırdaki bültün ihtiraslı fikir araştırmaları- nın hemen hemen mihveridir de- nilebilir. Fakat İçinde yuşadığımız devir, ilmin bu objektif fikir mev- vuunn şimdi yeni hir istikamet ve- rilmesini raruri kılıyor: İster icti- mai şekiller içtimai zibniyeti dö- ğursun, İstor içlimul zihniyel içli maai şekillere vücut versin, bugü- nün hareket adamı için asıl olan, hem içtimani gekilleri, hem İçtimal zihnilyeti, kondi cemiyetinin tulep ve ihtiyaçlarına göre bizzat tesis elmektir. 5 Bunun içindir ki şimdi dünyarun her yerinde, hem içtimai şekillerin, hem içtimal zihniyetin yaratılma- gı İŞİ, muayyen hir plân dahlilinde, bâkim ve müdebbir bir kuvvetin iradesine lübi Talumaktadır. Ru bir vnziyettir ki, olhanın buşlin kü gidişinde geri kalmamak istiyen her oenüyetin menlaali otun inli bak etmekten ibarcttir. Yeni Türkiyenin, ictimal zihniye- inin teşekkülünde müessir olan bülün vasıluıları, yani matbuntu, radyoyu, filmi ve diğer ber nervi talkin vasıtalarını yeni bir kunun- Te devletin sistemli kontrolü altına alması, hem İçtimai Mmüesseseleri, hem içtimalt zihniyeti yeni esuslu- ra göre yurutmaük hamlesinin bi- zim memleketimizde de bir tezahü- rü tdi, Bu harcket her nedense bir kısim müneyverlere demokratik, diğer bir kisım müneyvverlere de anti-demokratik bir hürekcet ola- rak göründü, Halbuki bizlim unlu- 42 Kullamcılik va Nogrişat T. A. $ — İmtanmti yışımıza. göre bu hareket sadece imkılâpçı bir barckettir. Evvelâ şu ibibarla inkılipçıdır ki, bütün endokuzuncu asır İmbida- a devlet otoritetinin haricin- gadiği kabal olunan bütün telkin şekillerini ve — vasıtalarını, devletin vasıtasız kontrolü altına almıştır. Saniyen bu hurekel şu ili barla da anti-demokratik değildir ki, onun bütim mevzüu, <«Dalksal, halkın xihniyeli ve ahlükı üstünde zorbalıkla tahakküm eden ve başı- boş vaştyan bütün zararlı telkin ve ledr —,ı—l.î"ı'ıi;ıin istibdadından kurtarmaktır. Yeni kanun, cihanın bütün ileri hareketlerine dumgusini vurun ye- ni bir zihniyetin tHfadeslidir. Şimdi bu zihniyetin yeni bir şekil ve teş- kilât İe de Lamamlarnrması lürzim- dır, Vani devlet cmrinde tilm, dev- let emrinde radyo ve halkiın men- faatlerini birinei plânda tutan dev- let emrinde mathunt, devlet cm rinde güzel sanatlar... ve saire. Filhukiku biz Cilim ve radyo sunayi- inin, bütün matbuat cihazlarının bugzünkü şardar altında devlet mülkiyeti alfına geçmesini ameli bulmuyoruz, Fakat gerek film, ge rek radvo, gerek diğer neşir vasıla- larında inkılâpşı zihniyetin ve dev- lef disiplininin kayıtsız ve gart- sery hâkim olması için bir mani de düşünemiyoruz. Çünkü evvelâ bu yasılalur, inkılipçı zihniyetin her an kuvvefli, zinde, uvanık ve mü- teaddi olmasına bağlıdır. Bunun içindir ki biz yeni kanunun marnn sında, Büyük Meclisin yeni ye in- kıdiâpecı bir hamlesini görüvor ve anumn bülün tekemmül ve latbik hamlelerinin de ayni şümullü hız- la ilerliveceğine inanıvoruz. Ş, 8. ... vv YA YA ELArEYULUYEYEYELEYETETEYETEYETETETEYETET İmtiyaz sahibi: Yakazp Kadri — Neşriyat müdürü: Dr. Yedat Nedim