1 Eylül 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 34

miryol üzerlerinde bulunan şehirler uhalisinin istediği ve sene- den seneye kullanma sahasını artırdığı yani kok kömürünü ilk merhalede memleket dahilinden vermek de okadar lâzım ve fa- ideli idi. Memleket dahilinden diyoruz. Çünkü yakın şarkta en iyi kömür madenlerinden birina malik olduğumuz halde hâlâ dışarıdan kok ithal etmek gibi bir garabat muvacehesinde bulunmaktayız. Ve bu şekil şüphesiz ki bizde kokun ve alcdumum madeni mah- rukatın yapılmasını tesvik edici bir hal değildir. 1933 senesinde dahildeki gazhanelerden istihsal olunan yerli ko- kun mıktarı 45,000 ton, hariçten gelen kakun mıktarı 25000 ol duğuna göre bütün kok sarfiyatımız 70.000 tona baliğ olmuş de- mektir. Bunun memlcket nüfusuna nisbeti senelik sarfiyatımızı adam başına 3 kilo olarak göslerir. Halhuki başka memleketler- de bu mıktar nüfus bazına 600 - 1000 kiloya çıkmaktadır. Bu iş- te nekadar geride kaldığımızı bu basit rakkam göstermeye kâfi- dir. Bunu her şeyden evvel memleket dahilinde ucuz bir kak sa- nayii tecssüst etmemiş bulunmasında aramalıyız, Filhakika biaş- ka memleketlerde perakende satış fiyatı 10-15 lira arasında olan kokun beher tonu bizim sahil şehirlerimizde 25-27, iç Anadolu- da 35-40 liraya satıldığına göre geniş bir istihlâk sahası bulam- yacakları aşikârdır. Yeni kok sanayiimizin teessüsünden ve ya- yılmayı tcmin ve teşvik edici bir fiyat politikasından sonra ise istihlâk mıktarının çok kısa bir zamanda en az dört beş misli ar tacağına süphe yoktur. Çünkü yukarıda dediğimiz gibi bu yalnız bir millt iktisat meselesi değil, ayni zamanda kat'i bir zaruret- Hir de. Yayıcı fiyat politikası üzerinde ehemmiyetle durmak lâzımdır. Vakıa bugün Ortaanadolu gehirlerinde dahi enerji iktisadiyatı ve kalori bakımından kok kömürü fiyatı oduna nazaran daha u- cuzdur. Kalori ilibarile odundan üç defa daha zengin olan kok kömürü fiyat itiharile odundan vasati olarak ancak bir misli pa- halıdır. Yalnız şurası da var ki, bizde halkın vasali servet sevi- yeşi evinin heyeli umumiyesini sıhhi ve devamlı bir iısıtmaya tâbi kılan kok yerine, mahdut kısımlarını periyodik ısıtmaya tâbi kı- lan odun sobasile teshine mecbur etmekte veya lâakal görenek Bd kin , Üci ve me tihi 60.! yük bit büy cağ van Ohu rök litil Fak tesi istil kat vad diri ihti dan