1 Mart 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

NUSHASI 5 Ruslar Şarki askerlerinin nakline m Maamafih Ruslar ale Güya bir iyot fa Rusy;ı -Japonya Ahmet ŞÜKRÜ Birkaç günden beri Aksayi Şark- tan gelen haberler, Rusya ile Japon- şn arasındaki münuchşhn g.ergn— TEEKT ö V TLik SAt Japonyanm geçen yazdan beri uzak şarkta takip ettiği siyaseti, Rusyaya tevcih edilmiş telâkki edenler, Ja- Ponların “Şarki Çin gimısndıferlerı' üzerinden askeri nakliyat için vuku bulan taleplerini, mı Mata bir başlangıç telâkki edecek ka dar ileri gitmektedirler, Ac’lıı Ak- sayı Şarkta Rus - Japon _ı-nunasel_ıl— tı noktai nazarından vaziyet nedir? Bu suale cevap verebilmek için Rus- ların Aksayı Şarktaki alâkalarının ve vaziyetlerinin kısa bir tarihini yapmak lâzımdır. z 16 ıncı asırda Garbi Avrupa mil- letleri ve bilhassa İspanyollar ve Por tekizliler, baharat getirmek için Ak- sayı Şarka deniz yolunu _ırırllen. Ruslar da kürk ticareti peşinde Ak- sayı Şarka karadan yol ıçıyor!n::ll- Aksayı Şarktaki Rus imperatorluğu- Nun avangarları olan bu kürk tüc- tarlarını takip — etti ve — nihayet Sibirya- Ya, Sakalin adasına ve ı““: ıAlllh'yı geçtiler. lRı!ılır nihayet 858 senesinde Çin ile LA ir muahede ileçıXınıır_ nehrinin şi- Maline isabet eden Sibiryayı ele ge- Çirdiler, Hâlâ bugün Rusyaya ait o- lan Sibiryayı (dan ayıran hudut bu Amtur nehridir. Amur neb- rile Sarıdeniz arasında bulunan ve Rusyanın başlıca Aksayı Şark lima- n olan Vladivostok'un da kâin oldu ğu arazi ise Rusların ellerine 1860 geçmiştir. ğ R:çılı: Sibiryada yerleştikten son Ta Aksayı Şarkı Avrupaya bağlaya- tak olan bir şimendifer hattının inşa Sı, başlıca hedeflerinden biri oldu. SALI 1 MART 1932 Düti sene, No 2173 KURUŞTUR Çin demiryollarından Japon üsaade ettiler lacele yeni istih da tahşidata ve hazırlığa devam ediyorlar, kâmlar yapıyorlar brikasını zehirli gaz fabrikası haline getirmişler AA A Ğ PORARTHUR bsa * KI TOKYO, 29 A.A. — Siyasi mahafil, Japon ukerlu-in:îı nak li için Şarki Çin demiryolların- dıınıçlil:t'ıfıde edilmesine M. Ka- rahan tarafından muvıfı.lluî a 1895 te Çin ile Jap çe : Muharebede Çinlilerin müşkül vazi- Yetlerinden istifade edaek. Rusya Çin şimendiferleri denilen hat bu te imtiyazı almıp ta ın“k 19 r:ıeıiııde hitam bulan $i Ş ttıdır. Rusya 600 milyon vuble sar Di inşa ettiği bu hattm güzer- gâhında bir takım adli ve siyasi im- iyazlar da almıştı. Binaenaleyh Vla- dl'“'lok’u, Mançuryayı baştan ba?.bu Pa Avrupaya raptede iş attın geçtiği arazi uzun bir şerit 8ibi Rus toprağı mahiyetinde Ifh- Rusya, bundan sonra senenin al- ti ayımda buzlarla kapalı olan Vla- | Öi 'Ostok ile iktifa etmeyerek, Port- ;:m"ü de kiraladı ve Mançuryayı B ee geçirmeğe çalıştı. Rusyanın a M““Wrya macerası, Japon - Rus E“hl'!b!ıine müncer oldu. Ve nasıl 1895 te Ruslar Mançuryayı Ja- Konların ellerinden kurtardılar, bu Refa da Japonlar ayni Mançuryayı d:.':rlll'ln ellerine geçmekten kurtar- Rus - Japon muharebesinin neti- ğ:""_de Rusya, Portartör'le beraber tö rki Çin şimendiferlerinin, Portar- .c.-., Mançuryada Çangçung kasaba- ı:“ bağlayan kısmını da Japonyaya R: ke"ileı'. Japonlar, şimendiferleri Uslara ait imtiyazlarla beraber al- iklarından Mançuryada şarkta Vla- İvostok'tan Sibirya bududuna ka- n ince uzun bir Rusya ve cenupta &ıwörden şimale doğru Çınu “üng'a kadar da ince uzun bir Ja- SOnya peyda oldu. ü y 1907 senesinde Rusya ile _'lllll' tere arasında itilâfı müsellesin so- huncu halkası olan mukavele akte- dikten sonra, Aksayi Şarkta Rus- k.?“"h ile Rusya, İngilterenin iki Müttefiki idi. Ancak Ruslar, _Mın- E';"yı ele geçiremeyeceklerini an- i | olmıyacaklarını, ki | dilmiş ol ça iyet izhar M. Karahanın bu itilâfcuyane hattı bareketi Tolıyo'dı_ muh- * telif suretlerde tefsir edilmekte 903 | dir; Bazı kimseler bu hattı ha- reketi ihtilâfa sürüklenmek kor Ki !ıı Kızıl ordu kadın silâh € ndazları kusuna atfetmektedirler. Diğer bir takım kimseler de demiryo- larında Çin'lilere ait olan hisse, müstakil Mançuri devletine ait olacağından Japon nüfuzunun ister istemez demiryolnı:uıı da şamil olacağı ve bu şerait ı!ıh- tımda Sovyetler'in kendi hısı.e | Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET Gazi Hz. Telbeeiz Reisicümhur Hz. dün Dol- mabahçe sarayındaki daire- lerinde meşgul olmuşlar ve bir tarafa çıkmamışlardır. Tasarruf nerden Yapılacak? Fırkadaki mali komis- yon şamil bir şekilde çalışıyor ANKARA, (Milliyet) — Fırkanın mali komisyonu çalış masında devam ediyor. İki gün den beri masraf bütçesi üzerin de tetkikat yapılıyor. Her me- sele ve her madde üzerinde du rularak karar vermek - için bu madde ve meselelerin bir mev zu. olup olmayacağı müzakere ediliyor.Komisyon karar mahi yetinde şimdiye kadar bir şey tesbit etmiş değildir. Esasen komisyonun vazifesi, gerek va ridat ve gerek masraf bütçele- rnde tasarruf etmek veya vari datı arttırmak noktai nazarın- dan faydalı telâkki edeceği maddeleri tesbit ile hükümete tavsiye etmektir. Tekaüt kanu Nnuna, ikramiyeye ve saireye bu mülâhaza ile temas etmiştir, | 4 S | â ME KUS LAAKIĞİ Rus-Japon ihtilâfı son vaziyeti ve baş makalemizde izah edilen —hususatı irae eden iharita mak üzere talimat vermeğe mı vafakat eder. Sovyet hükümeti, bu muvafı lerinde kendileri için — hiç bir fayda melhuz değildir. Kar& Han ne şartla müsaade etti? MOSKOVA, 29 (A.A.) — 'Sovyet hükümeti, Japonyanm istisnai bir takım ahval ileri sür müş olduğunu nazarı itibare a- larak ve bilhassa Mançurideki Çin memurları ile Şarki Çin de- miryolları idare — meclisindeki Çinli k p şaA, : ne mü t ederek de- miryollar üzerinde Japon as- gerleri nakledilmesini talep et- miş olduklarını göz önüne geti rerek, mahdut miktarda Japon kıtaatmım Harbinden İmenpo istasyonuna ve hattâ — zaruret hâsıl olduğu takdirde Hailin is tasyonuna kadar nakli için de- miryolları idaresi Rus memur- larına istisnat ve muvakkat ol- ya ü - Ka Ve — U S AA Sibiryada Rus suvarileri katini, Japonya hükümeti tara fından Şarki Çin demiryolların daki Rus menafiinin Japon me (Devamı 6 ıncı sahifede) Diğer taraftan hükümet te büt çe üzerinde çalışmaktadır.Mev Kanun tadil edilmeli mi, zuun ehemmiyeti iktısat ve ta- | sarruf edilecek mikdarın çok| mühim bir yekün tutmasından ileri geliyor. Bu açığı küçük% | tedbirler ve küçük tasarruflar- | İla kapamak müşküldür. Onun $ -| için hükümetin vefırka komis- İ yonunun tetkiklerinden - esaslı | Ve radikal tedbirler beklenmek tedir. Hâmillerle Müzakereler Tediyatın 5 sene tehiri esasına varıldı mı? i Pariste bulunan Saracoğlu Şükrü Beyin, oradaki temasla- rına dair hükümete - şifahi iza- ? hat vermek üzere bugünlerde geleceği, Şükrü Beyin hâmil- lerle müzakere neticesinde 5 sene sonra tediyatta bulunul- mak üzere bir esasa varılmak üzere bul duğu bir akş gazetesi tarafından yazılmıştı. Şükrü Beyin bir Amerikan - Fransız grupu ile tütün inhisarı hakkındaki müzakerelerinin de Komünist tahkikatı dün hitam buldu Yakalananların adedi6ya çıktı.Bun larıneski mahkümiyetleri de var Şehrimizde komünist propaganda- sı yapan bazı eşhasınm tevkif edildi- ğini dünkü nüshamızda yazmıştık. Bu hususta dün tetkikatımızı ta- mik ettik ve mühim olan şu neticeye vasıl olduk. hhi lerini terketmekten çünkü Japon- ya Mançuri'yi kontrola başlac:lı ğı ve Kora'daki Yuki veya Se.ıı in İimanlarile iltisakı temin Tnca, Rus g;ç_ı:ıeı. üzere bir şimendifer hattı aa Vladivostok'u Avrupaya bu l:'"l birleştirmeğe karar verdiler. Ğ:o kilometre uzunluğundaki bu ta 300 milyon ruble sarfile inşa i tir. Binaenaleyh şimdi Vladi- Ro“'"l. biri şimalden ve tamamile US toprağı olan dolaşık bir yoldan Zeçen hatla, diğeri de Mançurya ve H.'h'_'den geçen Şarki Çin şimendi- '—İerııe , Yani ayrı ayrı iki hatla Av '—"'îı _bığlıdır. kin e İ eylediği takdirde Sovyeıat!_er e ait hissenin açık vereceğini be- yan eylemektedirler. Nihayet, Japon'ların askeri muvaffakıyetlerinin Çin gençli ğinin vatanperverliği tahrik et- mek suretile, hercümerti veÇin dahilindeki anarşiyi arttırmak- ta olduğu söylenmektedir. Bu . eef C ARA Bu işe edenle- ta, Rusyaya gitmiş gelmiştir) efen- ıılleğı;nlm'ı:lın ekserisi evvelce komü nistlikten mahkâm qlmu;t’.ır. Bu cürme ait vesaik polisçe elde e dilmiştir. Tahkikat ikmal edilmiştir. Kendileri bugünlerde adliyeye verile cektir. rin başı tayyare isti Nuri Ma- ruf Ef, dir. Boşta gezmektedir. Bu nun üzerinde mühim mıkdarda ko- münist bey İ, hut halindi bul! ve SLACSA buradan başlanmıştır. t ) bul bi bll h çok derin tahkikat yaparak Nuri Maruf namı diğer Mümtazın arkadaşlarını da meydana çıkarmış ve kendilerini yakalamıştrı. , Bunlarda: Talat (Telgraf fabrika- sında dökmeci), Zeki (işsiz Rusya'- ya gidip #elmiştir), Salih (Bursa sanayi mektebinden mezgnjboşlı), Üç aylıklar Bugün veriliyor Maaş günlerini göste- ren cetveli neşrediyoruz Eytam, eramil ve mütekaitlerin mart, nisan ve mayıs üç aylıklarının Malmüdürlüklerine merbut on gişe- Hpa AĞA Ü hri Nihat (İstanbul sanayiin me- hemen ikmal edilmiş olduğu, Saraç Oğlu Şükrü B. 66 sene müddetle inhisarı idare edecek olan bu grupun nısfimı peşin olarak hükümete 250 mil yon dolar avans vereceği, mev- cut inhisar memurlarından yaş lıların tekaüde sevki şartile mü tebakisini grupun istihdamına razı olduğu, elyevm müzakera- tım hükümetin alacağı senelik hisse mikdarı üzerinde cereyan ettiği gene bu şekilde yazılan haberler meyanındadır. Öteden beri arasıra ortaya çıkan bu rivayetlere ne dereceye kadar doğru nazarile bakılabileceği a- lâkadar şehrimizj mahafilinde Mecliste heyecanlı münakaşalar oldu.. Teşviki sanayi kanununun tefsirine dair talep kabul edilmedi edilmemeli mi? MANKARA' 29 (Telefonla) — Mil İAT G GÜDT ea d teşviki sanayi — kamınunun yedinci ddesinin tefsiri hakkımdaki Baş- vekâlet tezkeresi üzerine iktısat ve bütçe encümenleri tarafnıdan tan- Ln'm edi_l_en m:zbıtılınn müzakeresi Xâ li ve l ünakaşal, t V___..___ heti ra verdi. Bu ilk sözü iktısat encümeni namına İs mail Bey (Şebin Karahisar) aldı. Ve lenin yeni gelecek bir k intizaren tehirinin doğru olmadığını ve iktısat encümeni mazbatasının bütçe encümeni mazbatasına tercih edilerek müzakeresini talep etti. Meseleyi teşrih Rüştü Bey (Bursa) — Bendeniz biliyorsunuz ki fabrikacıyım. Fakat bu vergi ile alâkam yoktur. Mağa- | zamda her mal satarım. Binaenaleyh | bitarafane ve bu işi bilen bir adam sıfatile meseleyi teşrih etmeğe çalı- | şacağım. (handeler). | Hükümet tefsir istiyor. Fabrika- cılardan bazıları vergi vermiş, bazı- ları vermemiş, versin mi, vermesin mi? menfi veya müsbet bir karar is- tiyor. İsmail Bey arkadaşımızın dediği gibi behemahal bir karar vermemiz icap ederken bütçe encümenimiz; kanun gelsin, geldiği zaman velevki aleyhinde bir karâr vermiş olsak bile © zaman düşünürüz diyor. Farzede lim ki kanun 3 ay sonra çıkacaktır. Kanun neşri tarihinden muteber ola | (Devamı 6 ıncı sahifede) Mülhak bütçele- | re ait tafsilât son “haberlerimiz- dedir. Maliye Vekili Abdülhalik, Hasan -Febmi (Gümüşhane), Süleyman Sarrı (Yozgat), Sırrı ( Kocaeli) Ce- Iâl Nuri (Tekirdağı), Rüştü (Bursa) B. ler. Dün Umumi Mecliste Florya plâjı fırtınalar kopardı! Neticede buranın istimlâkine ve modern bir plâj yapılmasına karar verildi.. Bu sabah ta içtima var! İstanbul umumi meclisi dün saat 14 de reis vekili Necip Be- yin riyasetinde içtima etti, Zap tı sabıl sonra muhtelit en- cümenin Filurya plâjı hakkın- daki mazbatası okundu. Encü- men plâjın belediye tarafından istimlâkini — tasvip ediyordu. Mazbata üzerine ilk söz —alan Mehmet Ali B. oldu Dedi ki: — Müuhtelit encümende tet- kikat da yalnız müst o KA kif kalmak gibi bir talisizliğe Mehmet Ali B. ve Tevfik Salim Pş uğradım. Ben halka ait işlerin , satılacak bir karış arsam ne de