March 20, 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

20 Mart ELGRAF HABERLE SON PO İngiliz kabinesinin dış; İngiliz - İtalyan politikası değişecek mi? Kabine Lordu: “Hiç kimse bizden Almanya ile müzakere siyasetine devam etmemizi istiyemez ,, diyor Landra 19 (ALA.) — Havas ajansı- nın muhabirinden: Kabinenin gelecek içtimamdan evvel hükümetin harici vaziyet” hakkında beyanatta bulunma- sına intizar edilmemektedir. Parlâmento mahfelleri, «şiddet» ta- raftarı olanlar muvaffakiyetle nüfuz- Na ri takdirde bile İn- re hükümetinin resmi tarzı hare- ğişiklik olacağını oslovakya lehinde eşartstı» bir girişilmesi derpiş edilmemek- hükümetinin — İspanyaya edeceği tarzı hareket Fransadaki siyasi vaziyete ve derhal tesirini gösteremiyecek olan efkârı u- mumivenin yapacağı muhtemel tazyi- ke b Hükümet erkânı arasında —mevcud olduğu, iyi haber alan mahfeller tara « en fikir ayrılıklarının şübhelidir, muhafazakâr ğlidır. fından iddia bir buhzan tevlid edeceği Bununla beraber - bazı mebuslar tarafından yapılacak tesirle- rin hükümeti daha az menfi bir tarzı .. Hatayda Temmuzda yapılacak Cenevrede toplanan komisğon işini bitirdi ve bir tebliğ neşretti Conevre 19 (A.A.) — Milletler Ce- neşrettiği bir tebliğde ezcümle deniliyor ki: ğ n İskenderun ve Antakya Sancağında ilk seçim nizamname: tedkike me- mur Milletler Cemiyeti konseyi koml- tesi, işlerini bitirmiştir. 31 kânunusa- ——— Hitlerin nutku ] Cebhane dolu Londrada nasıl karşılandı ? Landra 19 (A.A.) — Hitlerin nutku- nu mevzuu bahseden İngiliz matbuatı bu nutukta Hitlerin kullandığı lisanın mütedil olmasından, hiç kimse aleyhin- de tehdidleri ihtiva eylememesinden ve yeni metalibat ta ileri sürmemesinden 1 memnimiyet göstermekte ise de enternasyonal bir muvafakat ile temin edilebilecek o'an Avusturyanın ilhakı işinde kullandığı usulü şiddetle tenkid eylemektec Amerika bitaraf kalmıyacak Tondra 19 (Hususi) — Amerikanın yent Londra sefiri Kennedy bir beya- natta bulunarak, Amerikanın sulh le- ilacak olan bütün teşebbüsle- re Âvrupu liği yapmağa daima hazır olduğ emiş, ancak bu te- şebbüslorin di kalkınma, pilâh- ve beynelmilel anlaşma- yet esaslarına müstenid bulun- i bir harb takdirinde A- utlek ve her ne pahasına n bitaraf kalabileceğini zan- l l olacaklarını Tar nedenlerin da ayrıca | Amerika 3 bin deniz tayyaresi yaptırıyor gton 19 (AA,) — Mebusan meclisi deniz silâhları için azami ra- kam olarak evvelce tesbit edilmiş olan üç bin deniz tayvaresini asgari mikdar olarak tayin eyliyen kanun lâyihasını | | Gerginlik Hafifledi Londra 19 (A.A.) — Dahili vazi- yetteki gerginlik hafiflemiştir. Par- lamento mehafilinden alınan bu in- tıba Avrupa v şına nisbetl, si mehafile atfolunmaktad ftan — kabinenin müzdeki toplantışından sonra sarih bir vaziyet alacağına dair çıkan ha- berler de sini: yatıştırm k hareket İlitihaz elmeğe sevketmesi muhtemeldir. Kabine lordunun sözleri Londra 19 (A.A.) — Kabine lordu De - lavar'ın Londrada söylediği bir nutuk fevkalâde nazarı dikkati celbetmiştir. Lord bu nutkunda ezcümle demiştir ki «Avusturya hâdisesinden sonra kimse bizden Almanya ile müzakere si yasetine devam etmemizi istiyemez. tün ahlâk kaideleri kuvvetten başka hiç| bir şeyi tanımıyan rejimin çizmeleri al - tında çiğnenmiştir.» seçim İ5 iç 'nide konsey tarafından kabul edilen karar sureti mucibince, İsveç delegesi, ittifakla kabul olunan kat'i nizamna- , Fransız hükümetine bildirmek zere, Milletter Cemiyeti konseyi rei- sine tevdi edecektir. Koamite, seçimin herhalde önümüzdeki 15 — temmuzda bitmiş olmasını tesbit eylemiştir. bir Alman | vapuru battı Kopenhag 19 (A.A.) — Klausböge is « mindeki Alman vapuru şimal denizinde Bece bir mayine çarparak 10 dakikada 'az bir zaman zarfında batmıştır. Svere ismindeki İsveç vapuru kaza ma- halline yetişerek kaptan hariç olmak üe zere batan geminin mürettebaltından 21 kişiyi kurtarmıştır, Kopenhağ 19 (.A.) — Klausböge'nin am |barlarında vuku bulan bir infilâk neti . cesinde battığı tasrih edilmekledir. Bu yük gömisi silâh ve ecephane yüklü ol . duğu halde İspanyaya, Husiva limanına gitmekte idi. Meksika hükümeti petrol kuyularının idaresini ele aldı | Londra 19 (Hususi) — Meksika hükü. meti, amele ihtilâflarından dolayı, İngi l liz ve Amerika gruplarının elinde bulu- nan on sekiz petrol kuyularının idaresini ele almıştır. Bu madenleri işle yon sterling tahsis edi nek için B0.100 mil. iştir. | Sıvas - Erzurum demiryolu| n 19 (AA) — » Erzu- rum demiryolu üzerinde Divrik Ile Ke- mah arasında 15 nci kısımdaki 1350| |metre uzunluğundaki tün Erzi açılmıştır. Boluda ielğîele Bolu 19 (A.A.) — Bugün saat 16 yı 37| geçe beş saniye süren şiddetli bir yer sarsıntısı olmuştur. Halka kurku veren İ | Ve müzakereleri Roma 19 (ALA.) — Hariciye nazırı Kont Ciano ila İngilterenin Rama bü- yük elçisi yeniden bir saatten fazla sü- ren bir mülâkatta bulunmuştur. İngi- liz - İtalyan müzakereleri etrafında muhafaza edilen kat'i süküta rağmen iptidat safhanın a: ış olduğu ve me- selenin esasına gl tedir. Getek İtalya reemi mehafili, gerek İngiliz elçilik mehafili yapılmakta olan müzakere lJeneceği hi lar, Avusturyada Tevkifler Viyana 19 (Hususi) — Münihteki eski Avusturya konsolosu ile bütün kansolos- lük erkânı tevkif edilmiştir. Bunun se - bebi henüz anlaşılmamıştır. Avusturyadaki bütün spor ve gençlik teşkilâtı mümasil Alman na raptedilmi nelmilel mir verilmiştir. Verilen diğer bir habere göre eski Avusturya Cumhurreisi Miklas ve baş- vekil Şuşnig de herhangi bir vaziyet karşısında muhafoza edilmek üzere tevkif edilmişlerdir. Meksikanın protestosu Cenevre 19 (Hususi) — Meksika hükü- ti, Almanya tarafından Avusturyanın ilhakı keyfiyetini Milletler Cemiyeti nez dinde protesto etmiştir. Bu hususta Cemiyetin umum kâtibli - ğine tevdi edilen notada, cebir yolu ile yapılan bu ilhak kabul edildiği tak - dirde, umum! harbin gayri kabili içtinab bir hakikat olacağı tebarüz ettirilmekte- Ankara hukuk f;ğültesi İmtihan usuğ hakkın- da'i talimatname değişti Ankara, 19 (Hususi) — Ankara hur kuk fakültesinde imtihan usulleri de- ğiştirilmiştir. Talimatnamenin en mü- him hususıyeti şudur; Her yılın haziran birinciteşrin, Şuhat aylarında olmak üzere üç iMtihan yapılacaktır. Bu im- tihanlara iştirak edip te bir dersten muvaffak olamıyan veya karne sebeple- olursa olsun bi” dersin imtihanına gir- memiş olan talebe, diğer derslerin im- tihanında muvaffak olmamış sayıla - caktır. Budan başka aynı sınıf imtihanına üç defa girip te mMuvaffak — olamayanların fakülteden kaydı terkin edilecektir. Habeşistanda isyan ve şekavet Londra 19 (Hususi) — Dün, İtalya meb'usan meclisinde cereyan eden mü - zakereler esnasında, son zamânlırda Ha beşistanda muhtelif isyan ve şekavet ha- reketlerinin cereyan ettiği itiraf edilmi. ve bu gibi hâdiselerin önüne geçmek için tedbirler alınmış olduğu bildirilmiştır. “Mazi; mazidir, hal de hal!,, (Baştarafı | inci sayfada) yalnız Loyd Corc, Fransa- tarafında da Tardieu kalmıştır. Loyd Corc bugün Parise geldi, ay sarayına gilmek oldu. Versayda muzhedenin imzalandığı Galı des Hazs'a girdi. Orada uzun uzun do Kendisini takib eden gazeteciler bu ta - rihi salonda hissiyatını anlamak istedi « ler, sualler sordular, T yecek sözü olmadığını londa dolaşırken kendisine refa' müzeler müdürüne: — Mazi, mazidir. Hal de haldir, diyor. du. Loyd Carc saraydan çıkar çıkmaz bir otomobille doğruca Matignol konağına (Başvekâlet konağı) giderek — başvekil z 5 at eden Ü EE teşkilâti -| r. Spor teşkilâtına, bey-| Tasyondan çekilmek için e »| yd Core, söyli-| Bu Sabahki Gazetelerde Gördüğümüz Fikirler Tan — Ahmed Emin Yalmanın bugünkü başmakalesinin serlevhası eLondra müza - keresl neticelerirdir. Bir müddet evvel Lon- draya giden üç milli banka direktörümüzün orada yaptıkları tamaslar neticesinde olde edilen muvaffakiyeti mevzyu bahasden baş muharrir, bunua, sanayilmizin inkişafı için ne kadar hayırlı olduğunu kaydediyor. Ve diyor ki: «Memleketin Iktısadi kalkınmasmı imkân- larının ne süretle olursa olsun genişlemesi, gaten ferahli bir hâdisedir. Fakat buna âid geniş ölcüde bir 1ş beraberliğinin İngilterede temin edllmesi memleketimizde ayrıca mem- nuniyet uyandıracaktırı. BARA Cumhuriyet — Bugünkü başmakaleyi ya. gan Nadir Nadi, son dünya ihtilâflarını ted- Kik ederken bu işde kabahatın prensiplerde olduğunu söylüyor, Ve bugünkü Almanya- nın gittikçe kuvvyetlenmesi karşısında dün- yapın âkıbetini karanlık görerek diyor ki: «İnsan mantıkla hareket edebilir. Kütle hayır. O bir deta yörinden kimildadı mi, kendisini harekete getiren âmilleri de unu- tarak mütemadiyen büyüyen bir çığ sür'a- tilo ilerlerler. Artık ya bir kayaya çarparak İparçalanacak, yahud de zamanla eriyecek- tir.. Londradan 10 milyon İngiliz liralık kredi | Temin edildi Ankara 19 (Hususi) — Bir müddet evvel Londraya giden müll banka direktörlerimi- zin orada yaptıkları temaslar neticesinde 10 milyon İngili ralık bir kredi tamin ettik- leri haber v nektedir. Şimdiye kadar bu. sus! şeklide yapılan temaslar bundan son- ra resmi Lir şekle intikal edecek ve Maliye Vekâleti nakld işleri müdürü Halid Nuzmi ile Merkez bankası umum müdürü Salâhaddin Çam, resmi müzakerelerde bulunmak Üzere bugünlerde Londraya gideceklerdir. Temin edilon kredi, ikinci beş yıllık sanayi plânı ve natıa işlerine sarfedilecektir. Vergilerde yapılabak tenzilâtın şekli Ankara 19 — Vergilerin hafifletilmesi hakkındaki kararın tatbiki etzafında yeni bir formül bulunduğuu baber verilmektedir. |Bu yeni şekle göre tenzilât, sadece ya buh- ahud müvazene vergisinin doğru- ruya kaldırılması şeklinde yapıla- ran di saktır. Hatay intihabat nizamnamesi hazırlandı Ankara 19 — Hatay İntihabat nizamna- Bi masş ve ilân edilmek üzere Fran- kümetine verilmiştir. Nizamnameye göre temmuzun on beşinde intihab bilmiş olacaktır. İntihabatı kontrol edecek olan hüsüsi komizyon azaları yakında Hataya hareket edeceklerdir. Karadenizde fırtına devam ediyor Gireson 19 (ALA.) — Şiddetle esen yıldız karayel rüzgârlarından dün ak- Şamdanberi Karadenizde büyük bir fırtına başlamış, seyir halinde bulunan ufak, büyük bütün. deniz vasıtaları Vona ve Pulathane limanlarına sığın- mışlardır. Büvük dalgalar sahilleri mü- temadiyen dövmektedir. Fırtına karada da tesirini göstermiş, bazı evlerin kire- midleri uçmuş, bazı ağaçlar yıkılmış ve bu sabah findik büyüklüğünde dolu yağmıştır. Fırtına devam ediyor. Şiyatet> ÂLEMİNDE © Leh Litvanya ihtilâfı Yazan: Selim Ragıp Emeç ehistanla Litvanya arasında het an çıkmak istidadını gösteren sle Tâhlı ihtilâf, 1014-1918 sulhunun meyda « na getirdiği nifaklı vaziyetin bir netlose — sidir. Malüm olduğu üzere Lehistan da, | Litvanya da büyük h: mütcakib tek « rar hayata doğmuşlardır. Lehistanın dü « ğuşunda müttefiklerle beraber Alman < yanın da rızası vardır. Litvanya ise süe dece Alman - Rus müsalehasını müteakib Almanyanın talebile Baltık sahillerinde küçük bir hükümet olarak meydana getla rilmiştir. Bir zamanlar hududları Kara « denize kadar uzıyan bu hükümetin istike lâlini kaybetmesile beraber sıkı Slâv tazyiki altında milli hüviyetinin de yavaş — yavaş silinmesi, onu, bugünün iki buçuk — || milyon nüfuslu küçük bir milleti haline İi getirmiştir. Lehlilerle Litvanyalılar u « zun zaman Rus ordusü altında ve halk « ları birbirine karışmşı bir halde yaşadık- ları için, bir çok noktalardan büyük bir karakter benzerliği arzederler. Fakat bu' yakınlığa ve benzeliğe rağmen Lehista «" İnın Baltık sahillerile muvasalasına Lit « | | vanyanın coğrafi bir engel olması, bu iki memleket arasında doldurulması kolaye, lıkla mümkün olamıyacak bir uçurum' açmıştır. Bu arada Litvanyalıların, ekser arazisi Alman olan ve Fransız işgali al « tında bulunan Memel arazisine saldıra « rak bir emri vaki yapmaları, Lehlilere de, Litvanyalıların tarihi merkezleri - olan Vilna (1) ya girip yerleşmek fikrini il « ham etmiştir. Bu hâdise, 14 üncü asırdan 18 inci asra kadar müşterek bir hükü « met halinde yaşamış olmalarına rağmen harb sonu hâdiseleri münasebetile ara « — ları açık bulunan bu iki memleketi, ba. — rışmaları gayri mümkün iki düşman hası line getirmiş ve bu hâdisenin cereyan et tiği 1920 den bugüne kadar, hem iki hüs kümetin hududları birbirine kapalı kale © miş, hem de siyasi münasebetleri kesil « miştir. Bir taraftan Memel Almanları — münasebetile —Almanyanın, diğer ta. raftan, bu vaziyetin bir icabı O« larak — Lehistanın — tazyikine — ma « ruz kalan Litvanya, kâh Milletler Ces — miyeti telinden çalarak, kâh Sovyet Ruse yaya temayül göstererek şimdiye kadar mevcudiyetini idame etmek çarelerini bulmuştur. Fakat harb sonu davalarının bir an evvel halledilmesi iceb eylediği kanaatile harekete geçen Almanya, zahir- de mevcud bir delil bulunmamakla be. raber, ahvalin işrab ettiği manaya göre, — Litvanya hakkında Lehistanla bir anlaş- ma akdetmişe benzer. ” Lehistanın deniz yolunu kesen Litvane ya arazisinden bir kısmının Lehistana il- hakına mukabil Almanyanın da Memel | arazisi ve Dançiğ koridorunu almaları ee (Devamı I1 inci sayfada) (1) Vilna bugün Leh işgali altında bus lunmakla beraber Litvanya ana yasası — mucibince elân Litvanyanın merkezi hü- — kümeti sayılır. Bu şehir, Litvanya prense lerinden Gidemin tarafından orta çağ - larda kurulmuştur, —Sabahtan Sabaha mışt: nınca Freudu da aldı, götürdü. bir mevzudür. Fakat fikirlere bu masum düşünceler hamursuz çör kü bugünün hâdişeleri: yacak kadar taze ve gürbüzdür. Nasyonalizm, bakımsız bit toprağı hum atmak, da tek tük aşılı, faydalı a) ar da için temizlik hareketini durdurmak mahsul almak için bu temizliği yap Sel önünde Nasyonalizm fırtınası yalnız hududları değil, şimdiye kadar vatan cepheles rile alâkası olmadığı iddia edilen ilim ve san'at dünyasını da aşıp geçiyor. Almanyada nasyonalizmin ilk dalgaları ari ırktan olmıyan münevverleri sö. — küp çıkarırken Einstein gibi beynelmilel bir ilim adamını da önüne kat « Gitüikçe şahlanan bu dalga Avusturya sınırlarından geçip Viyanaya dayae . Her kafadan bir ses çıkıyor. Büyük bir millete yeni bir yaşama İstikameti “bulan Hitleri ilim düşmanı gibi gösterenler oldu. Kalıp haline gelmiş fikir külçelerine haceri semavi gibi tapanlara kasideler, mersiyeler takdim eden hâdiseler devam ettikçe bütün yazdıracak eği gibi yavan kalmağa mahkümdur. Çün. yaratan fikirler bu yalınkat düşünceleri yaşatmı« a yapılan kirizme ameliyesi gibi muayyen haşerattan temizliyor. Yeni to e pmak şarllır. Gerçi bu arak devrilip gider. Fakat bunları kurtarmak çalışma hamlesinin hızını alır. Onun için kurunun yanında yaşın da yanabileceğini kabul etmek lâzımdır. Yüksek bir ruhiyat âlimi, eşsiz bir riyazi şahısları itibarile fikir âleminin malı olabilirler. Fakat medenaiyet dünyasını yeni kalıplara “döken büyük davalar arasındaki yerleri ancak damarlarında yaşıyan kanın membar ile.