14 Mayıs 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 14

İKTİSADİ VE MALİ SAHADA Ankara Ticaret Odası Tevziatı yapacak mıyacak ve bu gibi müracaatlara a- it gerek Vekâlette ve gerekse Mınta- ka İktisat ve Ticaret Müdürlüklerin- de bulunan ihtiyaç belgeleri alâkalı- larına verilmek üzere mensup olduk- ları vilâyetlere gönderilecektir. 5S — Vilâyetlere yapılacak mal tahsıslerı o vilâyet hudutları dahilin- deki resmi ve hususi her türlü ihti- yaçlara ait bulunacak ve münferiden Vekâlete yapılacak müracaatlar mu- amele mevkiine konmıiıyacaktır. Bir takım zorluklar - neticesinde muamelesinin rakabe ve teftiş kadrosunun mevcu- diyet ve faaliyetine lüzum olduğuna kaniiz. Çünkü sahte dağıtma cetvel- leri tanzim etmek suretiyle mutemet- ler ve ortaklarının büyük vurgunlar vurması ihtimali mevcuttur. Zaten enflâsyonun en büyük mahzurların- dan biri, normal ticaret kazançlarını gayri meşru kazançlar haline getir- mesi değil midir? Uzak Doğu Japon - Çin ticaret anlaşması Son 10 yılın iki önemli tehlikesi vardı, bunlardan biri iktisadi buh- ran dıgerı e komünistlik tehlikesi idi. Avrupa bu tehlikelere karşı ken dini koruyabildi. Hem iktisadi buh— ran, hem de komunısthk tehlikesinin önlenmesi mümkün netice- nin elde edılmesınde Avrupalıların kendi gayretlerinin rolü olduğu gibi Avrupaya temin edilen yardımların da tesiri görülmüştür. Avrupa gün- den güne bu şekilde sıhhat kazanır- ken Asya ve bu arada bilhassa Uzak Doğu memleketlerinde bu iki tehli- ke yaşamakta devam etti. Hattâ ko- munısthk dalgası o kadar kuvvetlen- ki Çin ikinci cihan harbinde bü- yuk rol oynamış devletlerden biri ve Birleşmiş Milletler Teşkilâtında beş büyükler arasında yer almışken bir- den bire komünistlerin zaferi Üzerine Milletlerarası sahneden kırtmalariyle hür âleme düşman ke- ildi ikti meseleler - Asyalıların iktisadi meseleleri - u- nutulur gibi oldu. Çünkü siyasi me- seleler Ön plâna geçmişti. Halbuki hiç bır mesele yoktur ki siyasi alan- da adar önemli rol oynarsa oy- nasın altında iktisadi bir dava yat- masın. Japonya mağlüp devlet ola- rak Doğan Güneş imparatorluğunu kaybedince kısır ve her bakımdan fakir adalarına çekildi. Gittikçe ar- tan nüfusunun ihtiyaçlarını tatmin, kuvvetli sanayiine dışardan ham maddeyi temin önemli bir dâva ola- rak ortaya çıktı. Her ikisini de sağ- lamak mümkün olabilirdi, fakat mah- reçler temin edılmelıydı Mahreçris Japonya iktisaden kuvvetli bir ma- na ifade edemezdi. Japonya Koreyi, Çin kıtasını mahreç olarak kaybet- Son zamanlarda Çinle Japonya ticari münasebetlerini geliştirmek ü- zere Tokyo'da müzakerelere başla- mışlardır. Japon sanayiinin mümes- silleri ile Çin ticaret heyeti bir ay- dan beri Tokyo'da hali müzakerede- dirler. Bu müzakerelerin bir anlaş- ma ile neticeleneceği ve 30.000.000 sterlinlik bir ticaret anlaşmasının im- zalanacağı bildirilmektedir. Ticaret anlaşması bir yıllık olacaktır. Hata- yoma hükümetinin beyan ettiğine gö- re ticari müzakereler Japonya ile Çin arasında diplomatik münasebetlerin gelişmesine doğru atılmış bir adım nazariyle mütalâa edilebilir. Japonya ile Çın arasında imzalanacak tica- t muahedesini Japon hükümeti iş- birliği ile yürütmeğe çalışacaksa da bu hususta bir garanti vermemekte- dir. İki memleket arasındaki müba- delelerin banka muamelelerine ingil- tere Bankası tavassut edecektir. Ticaret muahedesinin — yukarıda hülâsa ettiğimiz metninden bazı ne- ticeler çıkarmak mümkündür. Japon- zak-Doğuda komünist olmıyan ve 1ktısad1 gücü bulunan biricik mem- lekettir. Lâkin iktisadi gücü dışar- dan beslenmeğe muhtaçtır. Bunun i- çin Japonlar her imkândan istifade ederek mübadele hacimlerini geniş- letmek 1stemektedırler Ama. bu arzu a Amerikalıların muha- lefetiyle karşılaşmaktadır Çünkü A- merika nist Çin Uzak Doğuda fiilen mevcut ve kendisi bu mevcudi- yeti Milletlerarası konferanslarda ay- nı masa etrafında toplanmak sure- tiyle tanımışken inkâr etmektedir. rum — karşısında Japonlar bir yandan kendi arzularını yerıne getirirken, öte yandan da Ameri lıları gücendirmemek zorundadırlar. Bu durum Uzak Doğuda istikbal için ümit verici degıldır Çünkü Uzak Do- ğunun kuvveti daha doğrusu Asya'- nın sıhhati Çin-Japon işbirliğine bağ- lıdır. Onun için Çini zorla Rusya'nın kucağına atmaktan kurtarmak, Ja- ponlara da hayat sahası tanıyacak Çinle işbirliğini artırmalarını teşvik etmelidir. Bu işbirliği gelişecek olur- sa Rusya bir yandan Batılılar Blo- ku, öte yandan da Asyalılar Bloku çemberı içine kıstırılabilir. Hadisele— rin en rasyonel tarzda çözüm yolun bağlanma şıkkı budur. Mılletlerarası sahnede söz sahibi diplomatlar mese- leleri sathından değil de derinliğin- den görmeğe ve anlamaya başladıkla- rı vakit meseleler başka veçhe ala- cak ve her halde onların husule geti- recekleri durum hür âlem için hem ni m Hatoyâma ve ailesi Dostluk başka, alış veriş başka AKİS, 14 MAYIS 1955