14 Mayıs 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 59

la satın aldırılması" ibaresi Dr. Mü- kerrem Sarol'a müteveccih olarak is- timal edilmemiştir. Bu yazıda Dr. Mükerrem Sarol'a karşı tevcih edilen isnad, gazetesini devretmiş bulunmasının hakikatte vaki olmadığı ve fakat bunun bir muvazaadan ibaret bulunduğudur. Bu isnadın yapılmış olması dolayı- siyle teressüm eden vaziyet şu suret- le taayyün etmektedir: r. Mükerrem Sarol'un gazete sa- hıbı olması dolayısiyla Vekillikten ve matbuat işlerinin başından ayrılması lâzım geldiği tezini, muharrir müda- faa etmiş ve bu yolda mücadele et- miş, fikrimizce im — mücadelesinde meşru hudutları da aşmamıştır. imdi, — Vekilin gazeteyi devretmiş ve bunu umumi efkâra arzetmis ol- ması, bu noktai nazarı bir mertebe terviç eylediğini ifade eder. Hakikat- te böyle bir devir yoksa, (gazetenin bunu tebarüz ettirmesi, matbuata mevdu vazifeler çerçevesınde kalır. Eğer Vekil, keyfiyeti umumi efkâra arzetmemiş olsaydı, muvazaadan bahsetmek hakareti mutazammın lurdu. Fakat gazetenin devri umumi efkâra arz olunduğuna göre, bunun münakaşasını yapmak ve hakikat 0- lup olmadığı hususunda beyanda bu- lunmak, gazetecilik vazifesi hududu içinde kalır ve binnetice suç teşkil et- mez. Bu itibarla, muvazaanın haki- kat olup olmadığına nazaran, bu hu- susta verilecek hüküm, tahavvül e- der. Muvazaa vaki ise, 'hakaret yok- tur; fakat vaki değilse, bu takdirde hakaret bahis mevzuu olur; zira va- zifelilerin beyanatlarını, tetkik, ta- mik ve bu hususta hakikate mutabık neşriyatta bulunmak, matbuatın âm- me işlerinin kontrolü vazifesi icabı- dır. — 13/Kasım/1954 tarihli nüsha- da munteşır "Madem ki istifa etmi- yor...” başlıklı yazı t İşbu yazıda hakareti tazammun eden veya itibar, şeref veya şöhrete veya servete za- rar iras edebilecek mahiyet görülme- miştir. Muharririn yaptığı, sadece bazı sualler sormaktan ve öteden ri taraftar olduğu bir noktai nazarı müdafaa etmekten başka bir şey ol- mamıştır. 6 — 20/Kasım/1954 tarihli nüs- hada ıntışar eden "Bir sırça köşk hi- kâyesi" başlıklı yan : Bu yazıda, ü- zerinde durulması icaheden paragraf "Merak ediyorlar" kelimeleriyle baş- hyan parçadır. Bu parça tek başına okunduğu zaman çıkan mâna haysi- yet kırıcı addedilebilir. Fakat yazı, kül halinde dikkate alındığı ve mez- kür paragraf ondan evvelkilerin de- lâleti ile mânalandırıldığı zaman, çı- kan mânanın başka olduğu heyeti- mizce müşahede edilmiştir. Kanaati- mizce, mevzubahis paragrafı, tabif o- larak, yazının heyeti umumiyesi iİ- Çınde mânalandırmak lâzımdır. Yazı- da Mükerrem Sarol'un şahsı değil, mevcudiyeti iddia olunan bir zihni- yet mevzuubahistir. O kadar ki, ya- AKİS, 14 MAYIS 1955 zış tarzına nazaran, Mükerrem Sarol ismi yerine başka herhangi bir isim konsaydı, soylenılmek istenen şeyler yine tamamen söylenilecek, aynı zih- niyet aynı şekilde tenkid edılebılecek— ti. Muharririn. — Zafer gazetesinde mevcudiyetini iddia ettiği zihniyeti şu suretle hülâsa etmek ümkün dür: Bu, muayyen şahıslara dokun- mamak ve muayyen meselelere te- mas etmemek şartiyle, her şeyin mu- bah telâkki edildiğini ve mevcudiyeti- ne vakıf olunan uygunsuzluklar hak- kında dahi neşriyat yapılmadığı id- diasıdır. Yani, muayyen bir hadiseye temas suretiyle, Dr. Mükerrem Sa- rol'un şahsına hücuma geçildiğinde, gazetenin de ne olursa olsun onu tut- mak gayretine giriştiği İfade edil- mektedir. Bu zihniyet ve hareket tar- zınındır. ki, münevverleri D. P. den kaçırdığı izah olunmaktadır. Dikka- te şayan olan ve üzerinde heyetimi- zin bilhassa durduğu nokta şu ol- muştur ki, Zafer gazetesinin hadise- de tuttuğu iddia edilen Dr. Müker- rem Sarol, dürüstlük ölçüleri bakı- mından, tutulmaması lâzımgelen bir şahıs olarak gösterilmiş değildir. Zi- ra yine tekrar edelim ki, yazıda Mü- AKİS - SAROL DAVASI kerrem Sarol ismi yerine bir başka isim ikame edilmiş olsaydı dahi yazı mevcudiyeti iddia olunan bir sıstemı tenkid etmek bakımından aynı mâ- nayı aynı kuvvetle ıfade etmekte de- vam edecekti. Bu itibarla, yazının bütünü bakı- mından Mükerrem Sarol'u istihdaf eylemediği ve fakat Zafer gazetesine müteveccih bir polemik mahiyeti ar- zeylediği ve binnetice şahıslara mü- teveccih bir hareketin mevzuu bahis olmadığı kanaatine varılmıştır. İttifakla vasıl olunan işbu neti- celeri ihtiva eden Trapor, saygı ile arzolunur. 12/Mart/ 1955 Edebiyat Fakültesi Profesörlerinden imza Sabri Esat SİYAVUŞGİL İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Enstitüsü Hocalarından imza Cevat Fehmi BAŞKUT Hukuk Fakültesi Profesörlerinden imza Sulhi DÖNMEZE- Esbabı mucibeli karar Mahkeme 7 Nisan 1955 günü kararım tefhim etti. Esbabı mucibeli ka- rar ise 26 Nisan tarihinde sanık vekili Avukat Faik Ahmet Barutçu- ya tebliğ olundu. Kararın metni şuydu: 6334 — sayılı kanuna muhalif hare- ketle Devlet Vekili Doktor Mü- kerrem Sarola Ankarada ıntışar e- den — Akis cmuasının — 2.10.954, 23.10.954, 30 10 954, 13.11.954 ve 20111.954 günü nushalarında çıkan yazılariyle mumaileyh tarafından çı- karılan Türk Sesi gazetesinin ilk o0- kullara abone kayıt olunması hadise- sini vesile ittihaz ederek sıfat veya hizmetlerinden dolayı itibarını kıra- cak, şöhret ve servetine zarar vere- bilecek hususları isnat suretiyle neş- ren hakarette bulunmaktan maznun is Mecmuası yazı işlerini fiilen i- dare eden ve mesul müdürü bulunan ımtıyaz sahibi yukarıda açık hüviye- ti — yazılı Metin r kkında 25/11/964 tarihli iddianame ile 6334 sayılı kanun ve T. C. K. nun 80 inci maddesine tevfikan açılan dava üze- rine Basın Kanununun 36 ncı mad- desini tadil eden 6337 sayılı kanuna nazaran yüksek dereceli hakim riya- setinde açılan ceza hakimlerinden de- rece sırasiyle teşekkül eden Ankara Toplu Basın Mahkemesinde CM deiumumi Muavini Firuz Çılıngıroglu ve müdahil vekili huzuru ile maznun ve vekilinin yüzüne karşı yapılan a- çık duruşma sonunda: GEREĞİ DÜ- ŞÜNÜLDÜ: (Bundan sonra suç konusu ya- zıların, müdafaanın ve — ehlivukuf raporunun birer özeti verilmekte- dir.) Münakaşa ve kabul : 3/10/954 günlü Akis mecmuasın- yazı iddia ve müdafaa ile ehlıvukufun bu husustaki mütalâası tetkik edilince: Askerı tatbikatta vu- kubulan bir kazanın neşredilmemesi diğer gazetelerce kabul ve neşre- dilmemiş olduğu halde "bir istisna, esi gazetesi. Devlet Vekili Mükerrem Sarol'un gazetesidir. Mü- kerrem Sarol? Devlet Bakanı. Aynı hükümetin iki Bakanının hareketi bu! Maşallah kabine arasında amma da fikir birliği var. Bu suretle atlatma gibi görünen bir havadisin hakiki mahiyeti anlaşılıyordu Evet ortada bir atlatmanın olduğu görü- nüyordu. Gazetecilik manasıyle mi ? Yoksa siyasetteki mânasiyle mi? Bundan evvelki hadise de hatırlanın- ca insanın ıçı nden - siyasetteki © de- mek geliyor" diye ve 2/10/054 tarih- li mecmuadaki yazı hatırlanarak Türk Sesi İşletmeler Vekili Fethi Çelikbaş ile aynı kabinede bulunan Mükerrem Sarol'un gazetesi olduğu ve neşrıyatı onun direktifi ile tesbit olunduğ Mükerrem Sarol'un ise Fethi Çelıkbaşa karşı öyle hususi bir muhabbet beslemediği, Fethi Çe- likbaş ise Demokrat i Genel Ku- rul üyesi olup Mukerrem Sarol ise olmadığı ve olmak istediği ve Fethi © Çelikbaş'ın mtinevverlerce tutulan ve takdir olunan bir kimse olduğu aynı hükümette olan iki Vekilden birinin kendi gazetesine öteki aleyhine neş-