11 Mayıs 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 12

YURTTA OLUP BİTENLER İnönü, yanında tabii esi Mevhibe inönü olduğu halde - Başbakan, eşin- en ayrı bir yere gitmez, haftanın or- tasındaki akşam trene binerken can- ve neşeliydi. İstanbulda çok isi ol- uğunu, ama onların üstesinden ge- leceğini bilen bir adam haliyle uğur- yıcılarına gülüyor, onlarla şakala- yordu. Vergiler Hem nalından, hem mıhından... YTPnin gerçekçi milletvekillerin- den Adnan Aral, Meclis tatile gir- meden bir gün. evvel Bayındırlık Ba- kanı İlyas Seçkine bir sohbet esna- nda şöyle dedi: "— Be birader, yapacaksanız doğ- ru dürüst yapın su işleri. Vergi re- formu dediniz, hep beraber bir yükün tına girdik. Bari adamakıllı yapın omuzumuza aldığımız yüke değ- mez. Böyle bölük pürçük vergi refor- mu ile mi yürüteceğiz bu plânı .." Bayındırlık Bakanı Seçkin gülüm- yerek genç milletvekilini cevaplan- dırdı: — Acele etme Adnan.. Yavaş ya- vaş olacak işler. Hükümete bu ya- nda bir vergi tasarısı daha getiri- Maliye.. Sıkı tutun da, çıkaralım nu.. Tatbikatta büyük faydası da cak.. Halka intikalini yanlış yap- Iyalım.. Eİ Birliğiyle bunun fayda- ki anlatalım.. Seçkin daha sonra yeni verginin arlıklarından ve neviinden bahset- Sohbete iştirak edenler izahatı din liler ve memnuniyetle başlarını sal- lılar. Bayındırlık Bakanının bahis oKo- ra ettiği vergi Bina ve Arazi Ver- inin birleştirilerek bir arada mü- ea edilmesiyle ortaya çıkan ve Em- Vergisi adı altında tasarılaştırı- yeni bir vergi reformu türüdür. Vergi Reform Komitesinin uzun müd- ten beri üzerinde çalıştığı, hâlâ bazı kısımlarında çalışmakta ol- gu tasarı hemen namene tamam- mıştır. Önümüzdeki günlerde Hü- mete sevkedilecek ve takiben Mec- tatile girmeden kanunlaştırılması- çalışılacaktır. Tasarı, vergi ore- poları tasarılarının bir devamıdır. kümet böyle bir vergiyi diğerlerin- sonra getirmekle bir ürkütma- önüne geçmek istemiştir. Ayrıca ırik sebepler de tasarının hazırlan- sını geciktirmiştir. Zira yeni ta- bazı anketlere ve soruşturmala- ptiyaç göstermiştir. AKİS/12 Adnan Aral Sıkıntılı bir zat Tasarı ve özellikleri Bundan altı ay kadar evvel Vergi Reform Komisyonunda hazırlıkla- rı başlamış olan tasarının, itiraza uğ- rayan kısımları oolmamış değildir. Plânlama Teşkilâtı bazı çiftçinin ver- giden muaf tutulması üzerinde sert itirazlarda bulunmuşsa da sonradan bu mesele tatlıya bağlanmıştır. Tat- lıya bağlanmasının sebebi de, Mali" yenin iddiasının tatbikatta doğru o- Ferit Melen Her şey zamanında luşu noktasında mutabakata varıl- masıdır Emlâk Vergisi adı altında hazır- lanan yeni vergi tasarısının birinci kısmını Bina Vergisi teşkil etmek- tedir. Bu kısımdaki yenilik oküçük, fakat önemlidir. Bina Vergisinin eski şekline na- zaran yeni vergi tasarısında O" dir" kısmı değişmektedir. Eski ver- gi sisteminde binaların vergilendiril- mesi bazı komisyonların takdiriyle olmaktaydı. Bu takdir başka bir for- mülle değiştirilmiştir. Bir ana komis- vergilendirilecek binalar gğerlendirme yapmaktadır. Bu değer- lendirme, mahal, inşaatın türü ve bu gibi teferruat gözönüne alınarak yapılmaktadır. Ana Komisyonun muhtelif formüller üzerinde hazırla- dığı değer ölçüleri, mahalli okomis- yonlara verilmektedir. Bu komisyon- lar -eski sistemde her işi bunlar ya- pardı- mahalline giderek ellerimdeki formülleri uygulamakta ve bina han- gi türe giriyorsa o tür üzerinden ver- gilendirilmektedir. Yeni tasanda sosyal adalet ilke- inşaat olarak sınıflandırılmaktadır. Bu üç tür üzerinden değişik ver- giler alınacaktır. Sosyal mesken sı- nıfına dahil olacak binalardan vergi diğerlerine nazaran çok daha az alı- nacak, bu türdeki binalar daha fazla muafiyete hak kazanacaktır. İrat getiren binaların vergilendi- rilmesi biraz daha fazla tutulacaktır. Metre kare üzerinden yapılacak ver- gilemede bu türdekiler sosyal mes- kenlere nazaran daha az muafiyeti haiz olacaklardır. Lüks mesken inşaatının vergi mu- afiyeti hemen hemen olmıyacaktır. Bu tip binalardan alınacak vergi mik- tarı birinci ve ikinci dereceye giren- lerin çok üzerinde olacaktır. unun yanında Türkiyedeki mes- ken sayısını arttırma bakımından ta- salardan vergi çok daha fazla alına- caktır Arazi verdisinde reform,. TeK ikinci kısmı araziden alı- nacak vergileri sınıflandırmakta- dır. Bu kısımdaki formalite de Bina Vergisinde olduğu gibidir. Ana Ko- misyonun tesbit ettiği formüller ma- hallinde tatbik edilecektir. Ancak a- razi vergisinin bir noktası Türkiyede - ki küçük çiftçi lehine değiştirilmiş ve yapılan değişikliklerle aşağı yukarı