5 Ekim 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 13

tazyik, hatta tehdit havasıyla sarılı tutulmuştur. Nitekim DDY sorumlula- rı Ulaştırma Bakanına başvurarak işin hacminin büyük olduğunu, bir takım söylentilerin çıkarıldığını bildirmişler, Satınalma Komisyonuna bizzat Baka- nın başkanlık etmesinin uygun olaca- gını söylemişlerdir. Gerçekten de Ba- kan, bazı toplantılara katılmıştır. Alâkalı firmalar da, ihaleyi almak için ellerinden gelen dış gayretleri e- sirgememişler, bu arada bilhassa GE çok faal olmuştur. GE oAmerikadan, Özcan Türer adındaki bir türk men- subunu işi kaynağında takip etmesi için Ankaraya göndermiştir. Özcan Türer burada, GE adına önemli te- maslar yapmıştır. Özcan Türer eski bir DDY mensu- budur. "Garip bir tesadüf" olarak, bu ihalede GE lokomotiflerinin seçil- mesi lehinde vaziyet almış iki mühen- dis arkadaşıyla birlikte, 26 Ocak 1960 tarihini taşıyan ve DDY için GM lo- komotiflerinin alınmasını tavsiye eden bir raporun altında imzası vardır. tor şubesinde mühendis olan ve (obu ihalede GE lehinde vaziyet almış bu- lundukları bildirilen o iki kişi İlhan Üçel ile Mehmet Kökerdir. Bunların, 1960 tarihinde bildirdikleri şudur: "Da ha fazla lokomotif yapmış olan o ve yedek parça fiyatları daha münasip bulunan GM lokomotiflerinin O terci- hen alınması uygundur." Ancak Özcan Türer, 10 milyon do- larlık yeni kredinin çıkmasından kısa bir süre önce GE tarafından transfer olunarak Amerikaya alınmış, kendisine orada önemli bir iş verilmiş, ihale açı- lınca GE adına Türkiyeye ogönderil- miştir. Bu geliş ile İlhan Üçel ve Meh- met Kökerin bu defa GM değil, GE lokomotiflerini salık vermeleri (o ara- sında bir bağlantının bulunup bulun- madığı meçhuldür. Dikkati çeken bir başka hadise —ki, aydınlatılması ge- rekmektedir— Hareket Reis Muavini Sadun Özdede ile Motör Şubesinden Kenan Tüzünün C.H.P. Genel Sekre- teri Kemal Satıra giderek bu ihaleyi GE'nin kazanması gerektiğini o söyle- meleridir. Kemal Satır bir ara Ulaş- tırma Bakanlığı yapmıştır ama bu, yılların ötesinde kalmış bir hadisedir ve her halde böyle ihalelere eski - Ulaş- tırma Bakanlarının karıştırılması âdet değildir. O halde hangi sıfatı Kemal Satıra, böyle bir tavsiyenin yapıl- masını gerektirmiştir ve mü- hendislerinin görevleri arasında bu çeşit tavsiyeler yapmak da var mıdır?. Revnaklı kampanya jel in GM üzerinde kalacağının belirmesi ile lokomotif o konusunda politiko—ekonomik dedikoduların do- zunu arttırıp işin İnönü ve ailesine bulaştırılması gayretleri aynı zamana tesadüf etmektedir. O sırada ortaya atılan iddia şu olmuştur: GM'un tem- silcisi Dündar Özey İnönünün akra- YURTTA OLUP BİTENLER basıdır. Ömer İnönü ile Dündar Özey ortaktırlar. GM'in reklamları (o Akis Mecmuasında çıkmaktadır. Demek id, GM korunmaktadır! Bu iddialar, üstü pek az kapalı şe- kilde bir gün Çetin Altanın Milliyet- teki sütununda çıktı. O sıralarda Veh- bi Koç, Çınar Otelinde tertiplenen meşhur seminerde Çetin Altanı gör- BİR İLAN GELDİ — Akisin bu sayısı hazırlanırken, tuhaf tesadüf, bir ilân geldi. İlân, üzerindeki nota nazaran Kasım aynıda çıkacak ilk sayıda yayınlanacaktır. Bu, General Motors lokomotiflerinin bir ilâmdır. Zarf, şirketin buradaki acentesine gelmiştir. İçinde ilânın metni, yapılacak tire resim, kullanılacak harflerin puntosu vardır ve bu klişesi ilân Türkiyede Akiste, diğer bir çok memlekette de Akis seviyesindeki haftalık siyasi aktüalite mecmualarında çıkacaktır. Bunların arasında, her halde gene Time da olacaktır. Hem Akisi, hem Time'i okuyanlar şüphesiz aynı ilanın her iki dergide zaman zaman çıkmakta olduğuna farketmişlerdir. İlânın sadece kompozisyonu değil, verildiği dergiler de bizzat General Mo- tors'un lokomotif kısmı tarafından tesbit edilmektedir. Her halde; gayesiyle olacak! nüfuz icrasının temini" "siyasi Yıllık cirosu bizim paramızla 160 milyar —yanlış okumadınız: 160 mil- yar— olan koca bir firma ve ilân kanalıyla 1440 liralık rüşvet!. rayı gördünüz ya, gülün bakalım! Lokomotif Sayısını hazırlarken gelen bu misafiri, Akisin yazı Peşin pa- işleri müdürü Kurtul Altuğ Tahkikat Komisyonunda kendisine sorulan bir suali hatırlayarak seyrediyor. AKİS/13