5 Ekim 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

şan ufak, ekonomik bakımdan çok ge- ri kalmış, ilkel bir ülkedir. Atlantiğin ortasında sanki kendi kaderi ile oaş- başa bırakılmış bu ülke, bundan iki yıl öncesine kadar, Trujillo'nun otuz yılık diktatörlüğü altında yaşıyordu. Memleketi kendi ailesi mensupları a- rasında bölüp bir çiftlik gibi idare e- len Trujillo, 1961 Mayısında, bu gi- dişe dayanamayan ordu tarafından alaşağı edildiği zaman bütün dünyada Dominik Cumhuriyetinin demokratik bir., rejime doğru yöneldiği konusunda ümitler belirmişti. Gerçekten, Trujil- lo'yu öldürdükten sonra siyasi teşki- lâtlanmayı teşvik eden ve seçimler yaptıran ordu ileri gelenleri, başlıca amaçlarının Dominlkte demokratik re- jiminin yerleşmesi olduğuna söylüyor- lardı. Fakat ne yazık ki ayni subay- lar, Dominikte kendi elleriyle kurduk- ları demokrasiye gene kendi elleriyle linmeyen bir rejime doğru yönelmiş- lerdir. Otuz yıl Trujillo diktatörlüğü al- tında nefessiz kalmasına rağmen, Do- minik halkı, uzun bir süredir, Latin Amerikada esen yeni o rüzgârlardan habersiz değildi. İkinci Dünya Sava- şının sona ermesiyle birlikte bütün geri kalmış ülkelerde o başlayan çağ- daş medeniyetten ve refahtan pay al- mak arzusu dominiklilerin de içinde belirmiş, Trujillo'nun en amansız de- virlerinde bile için için Okaynayan devrimci bir hareket, 1981 darbesiyle birlikte birden ortaya çıkmıştır. Ancak geçen hafta cinde yapılan yeni darbe, Trujillo zamanında kurulup geliştiri- len ordunun bu yeni fikirlere pek sem- pati duymadığını açıkça ortaya koy- maktadır. Çünki geçen yıl yapılan se- çimlerde halkın yüzde altmışının o- yonu alarak başkanlığa seçilen tanın- mış fikir adamı Juan Bosch, sol fi- kirleri benimsediği, ülkeye komüniz- mi getirmek üzere olduğu iddiasıyla, seçimle geldiği koltuktan geçen hafta silâh gücüyle indirilmiş ve bilinmeyen bir ülkeye sürgüne gönderilmiştir. Lâtin Amerika olaylarım yakından izleyen gözlemcilere göre Juan Bosch gerçekten sol fikirlere inanmış bir a- dam olmakla beraber,, o Moskovanın borusunu çalmaktan çok uzak olan bir insandı. Gerçekten, altı aylık ida- resi sırasında, yalnız yapmak istediği ilerici hamlelerden korkan sağcıların değil, ayni zamanda kökü dışarıda o- lan komünistlerin de şiddetli hücum- larıyla karşı karşıya kalmıştır. Fakat Bosch'u libasından uzaklaştıran asıl darbenin, gün geçtikçe biraz daha es- ki imtiyazlı odurumlarım kaybeden sağcılardan geldiğine şüphe (yoktur. Nitekim Bosch'u memleketi Castro'- ya satmakla suçlandıran askeri lider- ler ki bunların içinde Trujillo'yu de- virenlerden Antonio Imbert ve Luis Amlama Tio da vardır- İşe elkoyar koymaz, sağcı partilerin ileri gelenle- rinden müteşekkil bir geçici hükümet kurarak idareyi bu hükümete devret- mişlerdir. . Emilio de Los Santos'un başkanlığındaki geçici (ohükümet, iki yıl sonra yapılacağı söylenen yeni se- çimlere kadar Dominikin işlerini yöne- tecektir. Amerikanın açmazı minlktekl (o Trujillo diktatörlüğü- nün Lâtin Amerikada esmeye baş- layan rüzgârlar karşısında tutunauu- yacağını anlayan Amerikan hüküme- ti, 1961 yılında yapılan darbeyi iyi karşılamış ve Dominikte kurulacak ilerici bir demokratik idarenin Cast- ro'cu akımlara karşı en iyi panzehir olacağım sanmıştı. o Bosch'un aldığı radikal tedbirler, bu arada yapmak is- tediği toprak reformu wasnington'da bazı endişeler uyandırmakla beraber, Bosch idaresi halk çoğunluğunun des- teğini kazandığı için, Amerika, Do- minik Cumhuriyetine yılda 50 İyon dolarlık bir yardım yapıyordu. Domi- nikli askerlerin seçimle işbaşına gel- miş bir başkam ve onunla beraber bütün bir demokratik anlayışın tümü- nü kapı dışarı etmeleri, Lâtin Ameri- kada komünizmin durdurulman için şimdi ilerici demokratik idareler ça- resini deneyen Amerikan idarecileri- ni çok kızdırmıştır. Darbenin ünifor- malı ileri gelenleri bunu daha ilk gün- den anlamış olmalılar ki işi derhal si- vil bir idareye devredip (kendilerini perde gerisine çekmeyi, Amerika ile o- DÜNYADA OLUP BİTENLER lan münasebetleri oOkurtarmak bakı di mından uygun görmüşlerdir. AKİS/25