28 Aralık 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

SOSYAL HAYAT Ziyaretler Kadın olma sanatı çiy saçlı, ince ve çok zarif kadın kısa bir süre sustu, düşündü ve sonra ağır ağır, kelimelerin üzerin- de dura dura, dinleyicilerine (oOadeta teker teker bakarak, fransızca ola- rak konuşmasına devam etti: "— Seçkin kadın her zaman, dün- yanın her yerinde ve her memleket- te zaten az çok vardı. Ancak bugün artık bizim dâvamız, seçkin bir ka- dın zümresi meydana getirmekten çok, yaşadığımız (o toplumda o seçkin kitlesinin yetişmesini sağlamak ve bütün kadınları birden uyandırmak- lar. Kadın devrimlerine sahne olan son yüzyıl, şimdi bu bakımdan umut verici bir istikamete yönelmiş ve ka- dınlar kitle halinde değişmeye baş- lamışlardır. o İşte bunun içindir ki, değişen bir dünyada kadının rolü, bu role uymak için geçirdiği değişiklik- ler, onun toplumdaki yeri (o çalışma hayatı ve genel olarak eriştiği seviye- bugün bütün dünyada düşünürleri en çok ilgilendiren esaslı araştırmalara, ilmi anketlere, tartışamlara, kitapla- ra, büyük sosyal eserlere konu teşkil eden bir mesele. o çağımızın büyük meselesi olmuştur. Ben üç yıldır bu konu üzerinde çalışıyorum. Ancak ben kadının son elli yıl içinde geçirdiği büyük değişikliği o sosyolojik yönden değil psikolojik yönden ele aldım ve yaptığım anketleri bu açıdan, derin- liğine yürüttüm. Çünkü bence dâva- nın esası psikolojiye dayanmaktadır ve kadın başarıya, bu saha içinde ka- palı kalan meselelerini Hallettiği nis- pette, çabuk ulaşacaktır." Genç kadın gittikçe daha heyecan- lı, daha ateşli bir sesle konuşuyor ve yaranda oturan bir başka zarif ka- dına söylediklerini (otercüme ekmesi için ikide bir söz veriyordu. Dinleyi- ciler büyük çoğunlukla kadındı. Olay, geride bıraktığımız hafta içinde. Ziya Gökalp caddesindeki Fransız Kültür Merkezinin konferans salonunda geçti. Konuşan kadın fran- sız düşünür ve yazarı, "Esprit" der- gisinin yazı ailesinden Madam Me- nie Gregoire idi. Üniversiteli Kadın- lar Derneği Ankara Şubesi tarafın- dan başkente davet edilmiş olan Madam Gregoire, pek yakında piya- saya çıkacak olan en son eserinin a- nahatlarını anlatıyordu. Eserin özeti "Kadın Olma Sanatı" başlığı alım- da verilmişti. Konferansı türkçeye çe- viren, Dernek ikinci başkanı Dç. Dr. Nermin Abadandı. Enteresan bir test Madam Menle Gregoire değişik sos- yal sınıflara mensup 2000 kadına soru sormuş ve bunlardan 29 tane- sine çok mufassal bir şekilde cevap almıştır. Evli kadınlarla, ogençkızlar için özel soruları ve ayrıca, herkesi il- gilendiren genel soruları vardır. Genç- kızlara, meselâ, neden tahsil ettikle- rini, hayatta birşeyden vazgeçmek ge- rekirse işlerini mi, aşkı mı, yoksa aile kurmak fikrini mi daha büyük bir ko- laylıkla o terkedebileceklerini o sormuş, evli kadınların, eğer işleri yoksa, ço- cuklar yetişince nasıl bir hayat iste- diklerini merak etmiş, genel, olarak herkesin, kendi annesine (benzemek isteyip istemediği ve hayatta kimleri beğendiği üzerinde durmuştur. Bütün bu sorulardan alınan cevap- lar, hangi sosyal yy gelirse, gel- sin birbirine çok ve pek çok mektedir. Kadınlar gayet şuurlu bir şekilde, artık geçmişteki kadınla rabı- ta istememekte, erkeğe körükörüne i- taat etmeyi, onu üstün bulmayı red- detmektedirler. Bunun yanında, açık- ça meydana çıkan bir gerçek de, ka- dının artık yalnızca aile hayatı ile yetinmek istememesi, kendisini çoluk- çocuğa vakfederek, yalnız onlar için yaşıyarak mutlu olamamasıdır. Kadın, ailesi yanında, muhakkak başka bir ilgi aramakta, kişiliğini geliştirme, topluma faydalı olma, birşeyler. ye- ni birşeyler yapma çabası içindedir. da hakkıdır. "dört duvar"ın- dan çıkmıştır. Fakat bütün bu şuur- lu hamleye rağmen kadın, henüz geç- mişle bütün bağlarını koparmış değil- dir. Eski ile yeni arasında derin bir psikolojik bocalama mevcuttur ve ka- ın bu buhranı, bütün güçlüğü için- de yaşamaktadır. Çekici, fakat çetin Kitınn değişen dünyadaki yeni ro- lü, onun, geçmişteki kadınla olan bağlarım koparıp atmıştır. Fakat er- kek de, toplum da bu değişikliği ka- bul etmekle beraber, henüz onun i- caplarma kendilerini uyduramamışlar ve kadını karşılaştığı güçlüklerle baş- başa bırakmışlardır. Onu, bu müca- delesinde, tam mânasile anlıyamamak- tadırlar. Kadın da zaten geçmişten tam manasile, psikolojik bakımdan, kopmuş değildir. Anneannesini beğen- miyen dinamik bir kadın bugün, za- man zaman suçluluk duygusuna ken- disini (okaptırmakta ve onun evinde yaptıklarını o yapamama eksikliğini hisetmektedir. Bu değişikliği tedirgin olmadan ve suçluluk kapılma- dan geçirebilen pek az ın mev- cuttur. Bundan başka, değişiklikler kadınla erkek arasında (yüzyılların kurduğu bir ahengi de, haliyle, boz- muştur. Yerine yenisini kumrak için zaman lâzımdır. İşte erkek, bandan âdeta habersiz, kadından eski ahengi 25