17 Temmuz 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 8

DIŞ GEZİLER AKİS Sovyet Rusyanın bugünkü liderleri., bir merasimde bir arada Fâni biliyor .Nitekim, bu meseleyi o etraflı şekilde görüştüğümüz Pravdanın baş- yazarı Rumientcef -çok tanınmış bir iktisat profesörüdür- bunu belirtti ve tefsirin yanlış olduğunu söyledi. Yeni tarzda çalışan bir fabrikayı da gittim, gezdim. Sahiden, bunu bir nevi kapi- talizme dönüş saymanın imkânı yok. Ama, bunu, her halde sosyalist dev- reden, sanıldığı ve yüksek sesle söylen- diği gibi bir komünist devreye geçile- bileceğinin delili (oolarak görmek de imkânsız. Tam aksine, bunun bir ha- yal olduğu, tatbikine zaruret hissedi- tabiatlarını unutturmaya yetmiyor. Sovyetler Birliğinin komünist bir devlet olmadığını söylersem bazı kim- seler kelimelerle oynadığımı düşünebi- lirler. Ama gerçek budur. Devletin res- mi adı bile Sovyet Sosyalist Cumhuri- yetleri Birliğidir. Bolşevik İhtilâlinden sonra Lenin ve arkadaşları, komüniz- me bir "sosyalist devre"den geçilece- ğini ilân etmişlerdir ve Sovyetler Bir- liği hep bu devrenin içindedir, öteki devreyi, benim inancım odur ki, bu- ünkü rusların çocukları da onların bin kilometre dolaşıp Moskovaya dön- 8 dünya! düğümde "siz komünist olacağım zan- nediyorsunuz, siz zengin sosyalist ol- muşsunuz" derken bu inancımı söylü- ordum. Zira, malüm, komünizmin prensibi “herkesten imkânları nisbetinde, her- kese ihtiyacı okadar'dır. Bu mutlu devre gelinceye okadar ise, Sovyetler Birliği halkı sosyalist (prensibin ka- nunları altında yaşayacaktır: o "Her- kesten imkânları nisbetinde, herkese çalışması kadar". Herkesin çalışması nisbetinde aldığı bu devrede bile in- sanlar yüreklerine korku salınarak ve sopanın ucu sık sık gösterilerek, hat- ta dokundurularak çalıştırılmıştır. Herkesin ihtiyacı kadar alacağı öte- ki devrede çalışan nerede bulunacak- tır? Tabii, komünist edebiyata bakar- sanız o devrede insanlar bir olacaklar, bir olacaklardır ki herkes imkânlarını kendiliğinden, sahip hale geldiği şuur- la seferber edecektir ve devlet orta- dan kalkacak, komünizm güneşi dün- yayı aydınlatacaktır! Her halde bu güneş bugün, Sov- yetskaya Otelinin 306 numaralı mükel- lef dairesindeki Moskova markalı buz- dolabını işler hale getirmeye yetmiyor. Biz on gün fasılayla bu dairede iki de- fa kaldık. Buzdolabı birinci kalışımız- da işlemiyordu. İkincisinde de işlemi- yordu. Bugün işlediği hususunda da şüphem bulunduğunu söylemek İste- rim. Tâ ki, bütün insan toplumlarında olduğu gibi "mal sahibi" müdahale etsin. Ne yapalım ki. Waldorf - Asto- ria Otelinin sahibinin müdahalesi Sov- yetskaya Otelinin sahibinin müdahale- sinden daha çabuk oluyor. Sovyetler Birliğindeki idareci kad- ronun ve üşünürlerin, sistemin bu handikapından haberdar bulundukları onun tesirini azaltmak için devamlı gayret içinde olmalarından bellidir. Otelin önüne geldiğimizde eşyaları- mızın bir kapıcı tarafından odamıza taşınması lüksüyle karşılaştık. Bunun, Sovyetler Birliğinde bir lüks olduğu- nu söylemek isterim. Daha memleketin çeşitli yerlerinde, larımızı ben, Leonid ve bizi karşıla- yanlar kapacak, odamıza, hatta uçak tartışma kendimiz götürecektik. En- der otellerdeki eşya taşıyıcıları ise, hep ihtiyar kimselerdi ve zaten onlara eşya taşıtmaya insanın yüreği oelver- otellerin bir anahtarları, Sovyetler Birliğinde başka özelliği var. Oda aşağıda, bizim resepsiyon başında "kat resepsiyonisti" Anahtarlar bu kimseye veriliyor, bu kimseden almıyor. Böylece bu kimse kimlerin girip, kimlerin çıktığını ya- i kından kontrol etmek İmkânını bulu- yor. Bunun, odalara misafir alınma- 17 Temmuz 1965