30 Nisan 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

duğu zehabını verdi. Demek ki bunlar bir teşki- lata mensuptular ve aldıkları emir gereğince bu gösteriyi ye Tabii, teşkilat C.H.P.- nin teşkilâtıydı. Mevkuf subaylar 'T.C.K.'nun 153. maddesi gereğince cezalandırılmaları için askeri mahkemeye verildiler. Askerleri kanun- lara karşı itaatsizliğe ve askeri inzibat vazifele- rini ihlâle teşvik etmekle suçlandırılıyorlardı. Bu son derece basit ve iptidai bir görüştü, ger- çekle en ufak ilgisi yoktu. Eğer İktidar ür suba- yın niçin açık sebep göstererek istifa ettiklerini anlayabilseydi belki de bir ay sonra karşılaşma- sı artık mukadder olmuş âkibetini görebilirdi ve kudretsizliğini anlardı. Fakat bilhassa Bayarda- z ağ şeyi İsmet Paşaya bağlama temayülü ia tamamen kör etmişti. riye gidinceye kadar İsmet Paşa ne Selah din Çetineri, ne Osman Özkoçağı gör- müştü, Kara Kuvvetleri Harekât Başkanlığı Neşriyat Şubesi Müdürü Kurmay Albay Kâmil Savaştan ise haberi bile yoktu. Binbaşı Çeti- ner, İktidarın güvenilir bir adamı biliniyordu. O tarihlerde bir ihtilâl Teşkilatı Orduda kurul muştu ve güç kazanmıştı, Ama üç subaydan bir tanesinin bile bununla ilgisi yoktu, Çetiner ve Özkoçak, kendilerine gördürülen görevin mane- vi azabıyla, böyle bir rol almayı haysiyetlerine ae yn dolayı istifalarını veriyor- Jardı, İktidar bun havanın estiğini basireti gösteremedi. e Savaşm yaptığı ise, batılı manasıyla bir protesto gösterisiydi. Albay Savaşın kanaati şuydu: Silahlı Kuvvetler İkti- dara karşi pasif bir mukavemet göstermeliydi- ler. İktidarı azgınlığından kurtarmak ancak böyle kabil olacaktı, İstifasıyla bunu yapiyor- du. Albay Savaş ile ötekiler, birbirleriyle ancak hapishanede tanıştılar, Ben sonraları Albay Savaşı gördüm ve ta- mış. Albay Savaş ihtilâli oki Yl olarak gör- mediğini bildirmiş, kp Benn ağ isan ba- şında, Harp Okulunun Mayıs sonlarında yapa- cağı “Gösteri Yürüyüşü”nü yapıyordu ve ha- reketi tamamile manevi sebeplere dayanıyordu. dönmek. u, İri b İri ispatlamıştı, Ordu, ne olduğunu göstermişti. Tekrar onun arı- na katılmak Savaşın, Çetinerin ve Özkoçağın mükâfatı olacaktı. Bu dilek kabul edildi, istifa muameleleri iptal olundu. r ve Özkocak ipe rütbesiyle Ordudadırlar. Savaş ü dairesinde emekli olmuştur. iktidar Ordudaki havayı bir başka hadise- den daha anlayabilirdi, İsmet Paşanın Himmet- 224 a muhitinde nasıl bir ilirdi, Çıkaramadı, Bu . dedede ve İncesuda durdurulması tamamile Ce- lal Bayarın teşebbüsü ve direktifi neticesidir. Devrin iptidai Cumhurbaşkanı bu kaba kuvvet gösterisiyle İsmet Paşayı manen bertaraf ede- bileceğini, onu saf dışı bırakabileceğini, presti- jine > darbe indireceğini sanıyordu. Bunun için 2.Ordu Komutanı Suat Kuyaşı bulmuş, ted- bir emirlerini ona verdirtmişti. Kara Kuvvetle- ri Komutanı olan Orgeneral Cemal Gürselin İh- tilâl Teşkilatının başı olmayı kabul ettiğinden, tabii İktidarın haberi yoktu ama Gürsele De- mokratlar güvenemiyorlardı, Üç subayın verildikleri askeri mahkeme on- ları 27 Mayısa kadar mevkuf tuttu, fakat mah- küm etmedi, Daha iyisi, hadiseyi üç hukuk profesöründen müteşekkil bir ehlivukuf heye- tine havale etti, Heyette Süheyp Derbil, Faruk Erem ve Bülent Nuri Esen vardı. Profesörler, subayların hareketinin “istifa obürriyetlerini kullanmak”tan ibaret bulunduğuna dair bir ra- por imzalâdılar. Bunun üzerine üç subay, tah- liye edilmeleri için Kara Kuvvetleri Komutan- lığına başvurdular, Gelen red cevabının altında Cemal Gürselin değil, gene Suat Kuyaşın imza- sı vardı. Hapishanede subayların duydukları şu oldu: Cemal Gürsel subayların tahliyesi için 1s- rar etmişti. Bunun üzerine kendisi izinli addedil- mişti. İzni bittiğinde emekliye sevkedilecekti. iktidar, subayların kendisini dinlememesinin ve her hakimin kendi emrini “uşak ha- kimler” gibi yerine getirmemesinin gazabı için- deydi. Bir organ istiyordu ki yüzde yüz kendi emrinde olsun, astığı astık, kestiği kestik bu- | lunsun, icrai ve kazai yetkileri bünyesinde top- lasın, Yani Bayar-Menderes ikilisinin Ordu ve Adliye vasıtasıyla yapmak isteyip te yapama- dıklarını yapsın, Memlekette tek yetki olsun, diğer bütün kuwvetler onun emri altına girsin İktidar bunu, meşhur Tahkikat Komisyo- nunda bulduğunu sandı. Gelecek yazı” Menderesin Tahkikat Komisyon!