8 Şubat 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8
Avustralyada Avrupalıların yerleşmesinin 150 nci yılı Avustralya 190 sene içinde dünya- nın en mamur bir kıtası olmuştur Bir zamanlar birkaç evlik bir köy olan Sydney'i in nüfusu bugün 1,250, sinde dir Avustralyada ilk Avrupalı muha- cirlerin yerleşmelerinin yüz ellinci yılı geçende büyük merasimle kut- lanmıştır. Bu münasebetle Avustral- ya Birleşik: hükümetlerini > teşkil eden yeni cenubi Galde, Kuensland- da, Viktoryada, garbi ve çimali Avustralyada ve bütün İngilterede şenlikler yapıldı. İngiliz gazeteleri, oAvustralyanın 150 sene içinde mazhar olduğu te- rakkiye dair uzun yazılar yazdılar. Avustralya, yer yüzündeki beş kıtadan birine adını vermiş bir ada- dır. Mesâhası 7,930,000 kilometre murabasıdır. Bu ada çok uzak, bir çok yerleri kayalık ve çöl olduğu hal- de Avrupalı muhacirler bütün zor- lukları ortadan. kaldırarak burasını çok mamur bir hale koymuşlardır. Avustralya Kıtası ilk defa o Fele- menkli. kâşifler tarafından — bulun- muştur. Bunlar -bu dünyanın en büyük-adasının şimal, garp ve ce nup sahillerini ve Tasmanya adası- nı gezmişler, fakat burada yerleş mek teşebbüsünde bulunmamışlar- dır V ışhur İngiliz kâşlfi kaptan Cook nesinde adanın şark sahilini k ni ve. Botavy körfezine İn- çekmiştir. Kaptan keşfinin neticesini İngiltere eline bildiren raporunda bu inin İngiliz muhacirlerinin yer- Teşmelerine müsait bulunduğunu ehemmiyetle kaydetmiştir. 1788 senesinde kaptan Phillip'in reisliği altında 1,000 İngiliz muha- ciri Avustralyaya gidip şimdi mem- leketin en mamur şehri olan Syd- ney'de yerleşmişlerdir. Bundan sonra büyük adanın di- ger sahillerine dahi İngiliz muhacir- leri yerleşmiş olduğundan 1829 se- nesinde bütün adanın İngiltere ta- rafından kendi mülküne ilhak edil- diği ilân edilmiştir. İlk mahrümiyetler Avustralya tarihi kaptan Philip'in 150 sene evvel Part Jakson'da yerleş- mesi Ne başlar. Bu muhacirler bir hayli sene kendi yiyeceklerini bulun- dukları topraklardan temin edeme- diklerinden hariçten ithaline zaru- Tet hasıl olmuştu, O tarihte bir mu- giliz bayrağını Cook Bugünkü Sydney şehri hâçir gemisi İngiltereden Arusirsi- | yaya sekiz ayda giderdi. Gemiler yelkenli olduğundan en mühim mesele erzak idi. Gerek yol- da, gerek karada validen çifçiye ka- dar herkes, her gün muayyen Ye mahdut mikdarda yiyecek alırdı. 1190 senesinde ilk defa muhacir- ler 200 İngiliz kilesi buğday istih- sal etmişlerdir. (Bir kile 27 kllogram- dir.) VI88 senesinde bütün Avustralya» da ancak 29 baş koyun vardı. 1797 senesinde ilk defa Avustralyaya Me- rinos koyunu ithal edilmiştir. 150 senelik çalışmanın neticesi 1851 senesinde Avustralyada al- tın madenleri keşfedildiğinden dün- yanım her tarafından bu adaya hü- cum edilmiştir. Daha sonra gümüş, kurşun, bakır, çinko, demir ve kö- mür keşfedilmiştir. Yukarıda söylediğimiz veçhile 1787 senesinde bütün Avustralyada 29 koyun var iken beş sene evvel, yani 1932 senesinde yapılan tahrirde 114,000,000 koyun bulunduğu tesbit edilmiştir. O sene içinde kırpılan koyunu yünü -1,062,000,000 libreye baliğ olmuştur. Ayni senede 214,000,000 İngiliz kilesi buğday istihsal edilmiştir. Beş sene evvel Avustralyada zerolunan erazi 15,000,000 İngiliz dönümü iken beş senede 22,000,000 dönüme iblâğ ,edilmiştir. Bir İngiliz dönümü 4,840 iyarda murabbadır. 1937 senesinde Avustralyada ya- İpılan umumi istihsaldtin kıymeti (482,000,000 İngiliz lirası tahmin edil-. miştir. Bu istihsal mikdarı cihan #iktisadi buhranından evvelki sene- lerin en parlağına bile falktir. i İstihsalâtın 98,000,000 İngiliz lira- si ziraate, 160,000,000 İngiliz lirası sütçülük ve yağcılığa, 13,000,000 İn- giliz lirası ormancılığa ve 153,000,000 * İngiliz lirası fabrika imalâtına aittir. Avustralyadaki © demiryollarının uzunluğu. 27,000 mildir. Hava yol laır 25,000 mildir, Avustralyanın bütün nüfusu sön «tahrire göre” 6,800,000 kişidir. &yd-” ney'in nüfusu 1,250,000 kişi ölüp “İngiliz imparatorluğunun Avrupalı- i larla meskün ikinej büyük şehridir, 150 sene içinde Avusiralyanın maddi terakkisi senevi hiçten yarım milyar İngiliz lirasına baliğ olmuş- tur. Siyasi noktadanda fevkalâde terakki yardır. Şimdi Avustralya, İngiliz impara- torluğunun tam müstakil bir dömin- yon hakkını haiz bulunuyor. Avustralya müttehid hükümetle rinin ilk federal parlâmentosu 1901 senesinde Cenubi Avustralyada Mel- burne şehrinde o zaman York Dü- kası ünvanını haiz beşinci Core ta- rafından açılmıştı. Müahharen Caberrs'da tesis olu- nan yeni ittihad merkezlerinin fede- ral parlâmentosu o zaman gene York Dükası ünvanını haiz bulunan şimdiki kral altıncı Core tarafından 1927 senesinde açılmıştır. Avusturalyanın istikbali Avustralyanın istikbaline gelince şimdiki “Başvekil Lyon bunu şu su- retle izah etmiştir. #Kâhin değilim. Fakat şüna kati imanım vardır ki Avustralya bir gün Büyük Okyanusun İngilteresi rolünü oynıyacaktır.> Avustralyahların ilim ve fenne, tekniğe büyük hizmetleri vardır. Koyunların ıslahında, buğday yetiş- tirmekte, muhtelif nebati ve hayva- ni sari iletlerin kökünden izalesin- de ve madenlerin işlemesinde en modern usulleri ve keşifleri bulanlar bunlardır. Bugünkü havacılığın terakkisi yüz sene evvel İngiltere İle Avustralya arasında sekiz ay.süren yolculuğu sekiz güne indirmiştir. Avustralya, İngiltereden 25 defa büyüktür. Fakat nüfusu, İngiltere. nin yedie biri kadardır. — F. Akba müesseseleri Ankarada her dilden kitap, ge- zete, mecmua ve kırtasiyeyi ucuz olarak AKBA milesseselerinde bur labilirsiniz. Her dilde kitap, mec mua siparişi kabul edilir. İstanbul gazeteleri için ilin kabul, abone kaydedilir. Undarvodd yazı ve be sap makinelerinin Ankara acentesi, Parker dolma kalemlerinin Ankarada satıp yeridir. Telefon: 3377. Sofya mektupları 8 Şubat 1938 Köseivanov kabinesinde- ki son değişiklikler Seçim hazırlıkları ilerliyor Yugoslav Bulgar dostluk pakiının yı dönümü Yeni Dahiliye Nazırı Nikolaey ve ye ni Harbiye Nazırı general Daskalow | gazetecilere beyanatta bulunuyor J Sofya 29 (Akşam) — Köseivanov kabinesi üç senedenberi iş bulunuyor. Bulgaristanda bundan evvel kabine değişiklikleri çok sıktı, Bir kabine nadiren bir sene iş başın- da kalırdı. Ekseriyetle altı, yahud üç ayda bir kabine değişirdi. Bu sebeple Köselvanov âdeta bir rekor yapmış- tır. . Maamafih bu kabinede de birkaç defa değişiklikler olmuştur. Başve- kil ve bir kaç nazır müstesna olmak Üzere diğer nazırların hemen hepsi değişmiştir. Hattâ bir defa kabine- den çıktıktan sonra tekrar kabineye giren nazırlar bile vardır, Şimdiye kadar değişmiyen bir kaç nazır Harbiye Nazırı general Lukov, Maliye Nazırı Gunev, Nafia Nazırı mühendis Ganev idi. Halbuki birkaç gün evvel bunlardan Harbiye Nazırı istifa etmiştir, İstifaya sebeb yeni 3€- çim “hakkında Dahiliye Nazırı Kras- noveski ile arasında ihtilâf çıkması- dır. Dahiliye Nazırı yakında yapıla- cak olan seçimde eski fırkaların ngm- zed göslermemelerini istiyordu. Har- biye Nazırı ise bunun aleyhinde bu- Junuyordu. Bu yüzden çıkan ihtilâf şiddetli bir şekli aldığından kabine buhranına meydan vermemek için iki nazır da istifaya davet edilmiş- tir. Harbiye Nazırlığına Pilevne ku- mandanı general Daskklov, Dahiliye nazırlığına Maarif Nazırı Nikolaev getirilmişlerdir. Fakat iş bununla bitmemiştir. Ka- binede iki nazının taraftarlarından Adliye, Ticaret Nazırları da istifa et- mişlerdir, Adliye Nazırlığına dahili- ye eski genel sekreteri Kojuharov, Ticaret Nazırlığına Pilevne valisi Ni- kiforov getirilmişlerdir. Üniversite rektör muavini Manev de Maarif Na- zırı olmuştur. Eski Harbiye Nazırı tekaütlüğünü istemiştir. Bu suretle Bulgaristanda kabine buhranı şimdilik nihayet bulmuştur. “Yeni teşkli edilen bu son kabine, Kö- seivanoy'un beşinci kabinesidir. Buh- Tanın bitmesi * dolayısile Başvekil B. Köscivanov, gazetecilere şu beyanat- “ta bulunmuştur; «— Bu hafta kabinede vuku bulan değişiklikler, kati normalizasyon yo- Tunu takib edeçek Bulgar milletine önümüzdeki mebus seçiminde nizam, müsavat, emniyet ve hürriyet dalre- sinde kanaatini bildirmesi imkânını vermek istiyen hükümetin gayretle- rine her hangi bir zarar gelmemesi için yapılmıştır.» Mebus seçimi Bulgaristanda mart ayında yapılacaktır. Seçimlere, evve- lâ "Türkleri bol olan Şumnu ve Eski Zara mıntakalarından başlanacaktır. Yeni Dahiliye Nazırı Dr. Nikolaey'in riyaseti altında, valilerin . iştirakile yapılan toplantıda seçim mesölesi de görüşülmüştür. - Şimdiki Dahiliye Nazırı" N.“P; Ni- kolaev, Boğazlar-muahedesinin tadili için Montröde - toplanan kongrede Bulgar heyeti murahhasasımn reisi idi. & Bulgaristanın dış politikası Bulgar dış politikasının esası Mil letler cemiyetine bağlılık yabancı dev- letlerle ve komşularla iyi geçinmek- :rihinde yeni sahifeler açıldı ve onla- tir. Bulgaristahım, ön samimi bağlılığı Yugoslavya iledir. Yugoslav - Bulgar ebedi dostluk paktırın İlk yıldönümü olan 24 kânunusanide her iki memle-” ket merkezlerinde tezahürat yapılmiş- tır. Bu münasebetle Bulgar ve Yu- goslav matbuslu, iki millet arasında kardeşçe bağlar tesis eden bu paktın ehemmiyetinden bahsetti. Köscivanot kabinesinin organı olan Bulgar Dne$ gazetesi, bu yıldönüm dolayısile yal nız Yugoslavyadan bahsetmiştir. Dnef | gazetesi Yugoslavya başvekili Dr Mi- lan Stoyadinoriç ile Bulgar Başvekili , Dr. G. Köseivanov'un resimlerini, ve ; beyanatlarını da neşretmiştir. Yugoslav Başvekil! B. Stoyadinoviğ, beyanatında demiştir ki: «Bulgaristanla Yugoslavya arasın- da dostum G. Köseivanov İle imzala- dığımız ebedi dostluk paktının birin- ci yıldönümü bitiyor. Münderecatı ki- sü olan bu vesikanın gayeleri geniş-” tir, z Uzun “anlaşamamazlık” devirlerins” den ve öldürücü kardeş mücadelele- * rinden sonra Bulgar ve Yugoslav mik letleri arasındaki dostluk teessüs et- miştir. İki kardeş millet dalma biri- birlerine karşı müşterek itimadla ya- şasın ve Bulgaristanla Yugoslavya sulh içinde kendi iyi sıfatlarını inki- şaf ettirsin. Bulgaristanla Yugos- lavya sulh içinde kendini sıfatla” rını inkişaf ettirsin. Yalnız Bulgaris- tanla Yugoslavya değil, bütün Bal kan böylelikle ilerileme ve iktisadi saadet günleri idrak etsin.» Bulgar Başvekili B, Köseivanof da şu beyanatta bulunmuştur; «Bugün, Yugoslav ve Bulgar millete lerinin bayramıdır. Çünkü bir sene evvel ve bugün makul Yugoslav dev- let adamı ve benim eski iyi dostum Dr. Milan Stoyadinoviç, benimle be- Taber Yugoslavya krallığı ile Bulgar çarlığı arasında ebedi dostluk ve bozulk mıyacak sulh için imza koydular, Anlaşamamazlık, kavga ve elemler İçinde geçen uzun yıllardan sonra 24 kânunusani 1937 de iki milletin ta-- K.EŞEFTEEKEKEYECEE. rın sulhen inkişaf ve muvaffakıyetleri için yeni şartlar meydana getirildi. Benim temennilerim ve sulhü severi* lerin ve sulh uğrunda çalışanların ars > zuları, kendi umumi menfaatleri ve Balkan sulhünün menfaati için Yur goslavya ile Bulgaristan münasebatı- nın müşterek emniyet ve samimi teş- riki mesai içinde inkişafıdır.» 2 Dnes gazetesi, iç sahifelerini de Yu- 4 goslavyaya ( hasretmiştir. e Şimdiki” Yugoslav kralı Piyer ile müteveffa kral Aleksandrın ve Yugoslav kral naibi” prens Pol'ün kral Böris ile görüşme” © e tıralar vardır. o Belgradda çıkan Yugesliir “Poli; kas gazetesi de paktın yıldönümü mü” nasebetile yazdığı bir yazıda diyor kli: “İ- #Bulgaristanla Yugoslavya arasın- A v da aktedilen ebedi dostluk paktının:. | Dr. Stoyadinoviç ile Dr, Köselvanoy tarafından imza edilişinden bir sene" | geçmiştir. Bu mühim anlaşmanın ? ehemmiyetinin büyüklüğünü ve İk kardeş millet, arasındaki münaseb& © tın normalleşmesi hususunda oynadır z ğı rolü hiç kimse inkâr edemez.»
