1 Mayıs 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 10

10 Sağlık bilgileri Arteryosklerozda adrenalin tesirleri Adrenal bezecikleri böbrek üstü mahfazasında böbreklerin üst kutup- Bunları sağlam tutmak için evvelâ on- lara zarar verecek sebebleri öğrenmeli- yiz; bu guüddelerin kalp ve damarlar üzerine mürakip ve hâkim oldukları hayat bilgisinin şüphe götürmez bir hakikatidir. Kalbin hareketini tanzim eden baş- lıca sinirlerle de kuvvetli alâka ve bağ- lanış vardır. (Sempati . Rievi'i midevi “1“) Heyecanlar bu sinirler vasıtasiyle adrenalin ifrazını artırır; ifrazın çok- luğu ince kan damarlarının sıkışması- na, daralmasına sebeb olduğundan, kan tazyiki yükselir. Adrenalin fazla çalış- ması sebebiyle lüzumundan fazla hasıl olan ifraz kana geçer, zehir gibi tesir eder, bunun neticesi de damarların ka- tılaşması, kireçlenerek çaplarının daral- ması olur. İşte ihtiyarlığın baş sebeble- rinden biri! İspirto, tütün — ve et gibi şeylere perhiz edip dururken, içimizde bizi ihtiyarlatan başka şeyler varmış da haberimiz yok. Bu yeni bahsi okuyucularımı yor- madan inceliyeceğim. Bugünkü hayat bilgisi işaretlerine göre arterio-skleroz, adrenalin fazla ifrazının zehir gibi te- sirinden ileri gelir; bu tesir kan taz- yıki yükselmesi ile rabıtası olmayan başlı başına bir tesirdir. Zira kanıni taz- yıkını indiren (nitrite d'angle) gibi maddelerle de damar katılığı husu- le gelebileceği tecrübelerle sahit olmuş bir keyfiyettir. Hergün kolunu uzata- rak: “Aman doktor, tansiyonum gene yükseldi,, diye tasalanan dostlarımıza tekrar edelim ki, yüksek tazyik arterio- den görünen alâmeti olduğu yolunda- Yazan: Dr. Şükrü Şenozan sklerozun, esaslı bir sebebi olamaz. Tazyik yükselmesi göstermeden zuhur edebilen birçok arterio - skleroz vaka. ları vardır. Arterio-sklerozdaki yüksek tansiyon için böbreklerin hastalık va- ziyetini düşünmeliyiz. Tansiyon akla gelir gelmez idrarr toplamak, tahlile göndermek lâzımdır. Birçok kalp hastalıkları bilginleri- nin kanaatleri, arterio-sklerozda yük- sek tansiyonun böbrek ihtilâtının evel- dır. Böbrek hastalıklarında, ve böbre- ğin sklerozunda adrenaler çok zaman (ipertrofik) büyümüş bir halde bulu- nurlar. Böbrek hastalarının kanlarında kim- ya tahlili ile âşikâr surette adrenal te- amülü gösteren maddeler vardır. Hele şurası dikkate değer bir meseledir; ad- renal ifrazını artıran maddelerin hep- si arterio-skleroz husulü için zararlı tanıdığımız, en başta tütün olmak üze- re ispirto ve muhtelif zehirler, kurşun, cıva, fazla mikdarda et ve koyu çayla intani hastalıklar, firengi v.s. dir. Fazla et yemenin tiroit, yumurta- lık, ipofiz, pankreas, karaciğer, böbrek guddeleri üzerine olduğu gibi adrenal- lere de tahrib edici, bozucu tesiri ol- duğuühu gösteren bir kayda henüz tesa- düf olunmuyor; fakat bol et yemekleri, fazla mikdarda cigara, rakı, kahve ve çay rejiminin, böbreklerde skleroz hali husule getirmek için pek müessir oldu- ğunu biliyoruz. Bu bilgimize dayanarak arterio - sklerozun teşekkülünde, çok defa böb- reklerin adrenallerle beraber şişmiş, (i- pertrofik) hale gelmiş olmasının sebeb ve hikmetini de anlamış oluruz. İspir- to, kahve, çay ince kan damarlarımızın sıkışma kuvvetinde büyük — değişiklik yaparlarsa da, adrenallere tesirleri şüp- helidir. Fakat doğrudan doğruya böb- reklere tesirleri âşikâr bir hakikattir. Şimdi can alacak noktaya geldik: Adrenali korumak (iyi halde tut- mak) erken gelecek arterio-skleroza karşı durmak demektir. Fakat ümidsizliğe de düşmiyelim. Yukardaki şeyleri mebzulen kullana- rak çok ileri yaşlara kadar hiç bir ârı- za göstermeyen birçok kimseler gör- müyor muyuz? Fakat arterio-skleroz- luları topyekün düşünürsek mesele de. ğişiyor ve bilhassa zararlı olan başka sebebler de karşımıza çıkryor Heyecan- lar, kederler, elemler! Bu haller, ince damarların sıkışmasına, çaplarının da. ralmasına sebeb oluyorlar. Heyecanların kan damarlarının çap- larını değiştirme itibariyle — yaptıkları tesir çok mühimdir. İnsanlar üzerinde uzun müddet devam eden bu çok zarar- lr âmillere karşı durmaya, tedbir alma- ya çalışmalıyız. Kalp ve damarlara cin- si tenbihlere fazla iptilâsı olanların, başka membadan gelenlerden ziyade mu- zır tesirler yapacağı filen sabittir. Cin- si tenbihlere fazla iptilâsı olanların, eklili şiryanların sklerozundan öldük- leri çok görülür. Cinsi güddelerin (hus- yeler - yumurtalıklar) kalple — rabı- taları vardır. Bu guüddelerin bozulma halleri neticesinde kalp ve damarlar, hususiyle kadınlarda taharrüşe doğru yürürler. Yukardaki sebeblerin tiroide zarar vermesi sebebiyle onun mukabil, ve muarızı bulunan adrenallerin de bo- zulmaya başlıyacağı ve neticenin arte- rio-skleroza yol alacağı tabiidir. (1) Asabi cümle ismi verilen sinir- Ter her biri başlı başına çalışan fakat hakikatte biribirine samimi surette bağ- İr olan iki kısımdan mürekkeptir. (Birinci kısım) kafa tası içinde du- ran “dimağ,, beyin ve beynin bel kemi- gi içinde kuyruk sokumuna kadar uza- nan kısmı nuhai şevki - dimağii şevki sinir merkezi bunlardır. (İkinci kısım) nuhai şevkiden çıka- rak şubeleri bedenin her tarafına yayı- çt v440000AAAAĞLAAAAAAAA, 4 RADYO : *A LALAAAAAAAAAAAAAA* ANKARA;: Öğle neşriyatı: — 12.30 -.12.50 Muhtelif plâk neşriyatı. 12.50 - 13.15 Plâk: Türk musikisi ve halk şarkı- ları, 13.15 - 13.,30 Dahili ve harici ha- berler. 15.30 - 17.00 Riyaseti cumhur filarmonik orkestrası heyeti tarafından konser (musiki muallim mektebinden naklen). Akşam neşriyatı: — 18.30 « 18.35 Plâk neşriyatı. 19.35 - 19.10 Çocuklara karagöz (Küçük Ali). 19.10 « 19.30 Türk musikisi ve halk şarkıları (Servet Adnan ve arkadaşları). 19.30 - 19,45 Sa- at ayarı ve arabça neşriyat. 19.45 - 20.15 Türk musikisi ve halk şarkıları (Hikmet Rıza ve arkadaşları). 20.15 - 20.30 Hu- kukrı konuşma. 20.30 - 21.00 Türk mu- sikisi ve nalk şarkıları (Salâhaddin ve Tanburi Ömer). 21.00 - 21.15 Ajan ha- berleri. 21.15 - 21.55 Stüdyo salon or- kestrası, 1 -— Sounod 1 - em Faust. 2 — Zieh- rer Faschingskinder. 3 — Paul Lincke Le chemin du Cour. 4 — Fetras Au sep- tiğme Ciel. 5 — Leopold Ukranisches Echo. 6 — Supp&â Leichte Cavallerie. İSTANBUL-: Öğle neşriyatı: — 12.30 Plâkla türk musikisi, 12.50 Havadis. 13.05 Muhtelif plâk neşriyatı. 14.00 son. Akşam neşriyatı: — 18.30 Plâkla dans musikisi, 19.30 Konferans: Üskü- dar halkevi namına B. Reşad Kanar. Ce- faya alıştırılan insanların muvaffakiyeti. 20.00 Fasıl saz heyeti. 20.30 Ömer Rı- za tarafından arabça söylev. 20.45 Fasıl saz heyeti, saat ayarı. 21.15 Şehir tiyat- rosu operet kısmı (Bayadere). 22.15 A- jans ve borsa haberleri ve ertesi günün program. 22.30 Plâkla sololar, opera ve operet parçaları. 23.00 Son. lan sempatik cümle - bu cümlenin kök- leri içimizde bel kemiğinin iki tarafın- da aşağı doğru uzanır, kemik mahfaza dahilinde değildir; dimağ ve nuhai şev- ki gibi zar içinde değillerdir. Dimaği şevki cümle . harici hayatı- mızı idare eder. Sempatik cümle içi- mizde bizden habersiz işliyen ve uzuv- larımızı birbirine bağlayan cümledir, Asabı rievii mıdevi - Boğaz gerisi, mide yolu, mide, karaciğer ve diğer bir çok uzuvlara giden şubelerden mürek- kep bir sinir cümlesidir. Yeni Adam 29 nisan tarihli 174 üncü sayısı çık. mıştır. Bu sayıda şu yazıları görüyo. ruz: İsmail Hakkı Baltacıoğlu: Kollek. tif tiyatro yapalım. Hâmid için ne ya- pardım, hayatım alâka pedagojisi olur. mu?, Hüseyin Avni: bir iktisat dokto. ru ile köycü, Adnan Cemil: politika âle, minde olanlar, kitab haberleri, Abdül. hakhâmid hakkındaki ankete Selâmi İz. zet, Orhan Seyfi, Kemal Emin, ve Ni. zameddin Nazifin cevabları, Andre Je. yd: Rusyada doğuş, Hüsameddin Bo. zak: Yugoslavya, Nüsret Kürkçüoğlu: demir ve çelik, İzzeddin Şadan: akıl has- talıkları, haftanın düşünceleri, kısa ten, kit ve tahlilleri, dış sosyete, politika â, leminde olanlar Modern Cerrahi Mart tarihli 8 inci sayısı şu yazr« larla çıkmıştır. Operatör Cafer Tayyar Kankat: sağ kolon tümörlerinin iki se. ansta istisalinde profesör Gossetnin tekniği, profesör Mario Donati; modern cerrahinin son vüsati ve Nöro-Şirüji kıs« mında doktor İsmet: Nöro . Şirüjide kafa ve dimağ rontkenolojisinin ehem. miyeti, Operatör Cafer Tayyar Kankati Hipofiz adenomları ve cerrahi tedavileri modern hekimlik kısmında “Metabalis. mebasale,, nin pratikte tatbiki. teşhis ve tedavide kıymeti. Küçükyozgat köyü Küçük Yozgat ilk okulu baş öğret. meni Alâaddin Güleç tarafından küçük Yozgat köyü hakkında yazılmış ve An. kara halkevi tarafından neşredilmiş O« lan bu küçük kitab cidden faydalı bir e« serdir. Bütün köy öğretmenlerinin mu« hitlerini tetkik £ da bu çalışı örnek ittihaz etmeleri temenniye şa yandır. yI Ankara Vuliliğinden: Orman amenajman grüpu için alınacak veya yaptırılacak (84 parça koltuk ve sandalyanın istekli çıkmadığından eksiltmesi u- zatılmıştr. Muhammen bedel son piyasa fiatına göre (4615) lira- dır. Şartnameler Ankara hal arkası Bolupalas beşinci gruptan pa- rasız alınabilir. Eksiltme 17.5.937 pazartesi günü saat 15 de aynı yerde üçüncü grup dairesinde yapılacaktır. Müvakkat teminat (346) lira (13) kuruştur. Teklif mektupları 2490 numaralı kanun ile bu işe ait şartnamelerde yazılı vesaik ile birlikte aynı gün saat (14) de kadar üçüncü grup başmühendisliğine verilmiş veya gön- derilmiş olacaktır. Postada vaki gecikmeler kabul edilmez. (1164) 1—1901 Mefsuh Aksaray halk iktisat bankası tasftye heyetinden: Mefsuh şirketimizin 5.4.937 tarihindeki içtimamda kanuni ni- sabı ekseriyet hasıl olamadığından toplantı 3.6.937 tarihine müsa- dif perşembe günü saat on dörtte yapılmak üzere tâlik edilmiştir. Ortakların tarihi mezküre tekaddüm eden bir hafta zarfında hisse makbuzlariyle tasfiye heyetine müracaatları ve duhuliye kartları- nı almaları ve mümessil göndermek istiyenlerin de herhangi bit noterlikle veya tasfiye heyeti nezdinde mümessillerini tesbit et- tirmeleri ilân olunur. ( Ruznamei Müzakerat ) 1 — Şirketin tasfiyesine karar verildiği 2.11.1936 tarihins kadar tanzim edilmiş bilânço ve kâr zarar hesabatının tetkik ve kabulü, 2 — Sabık meclisi idarenin ibrası, 3 — Tasfiye hitamına kadar bir mürakibin intihap ve ücreti- nin takdiri, 4 — Mevcut tasfiye heyetine şirketin kati zararının tahakkuklu için bilâmum menkul ve gayri menkullerinin satışına ve borçlular üzerinde mümteniüt tahsil olanların tahakkukundan ve uorçlarının tesviyesinden sonra tahassul edecek sermayei safiyesini nakden veya alacak senetlerinin temliki suretleriyle hissedaran arasııda tevzi ve taksimint salâhiyet verilmesi. 1—1İ905 Milki Müdafaa Vekâleti Satmalma Komisyonu İlânları BİLİT Bir tane 507 modeli fiat otobüs satılıktır. çarşamba günü saat 10 dadır. Otobüsü görmek istiyen 'Genel kur- may daire müdürlüğüne müracaat ve satışa gireceklerin belli gün ve saatinde M.M.V. Sa. Al. Ko. nuna gelmeleri. (1084) i—1883 BİLİT Asfalt yol: Ankara şehitliği içinde asfalt yol yapısı pazarlığa konmuştur. Keşif tutarı: 2374 lira S0 kuruştur. Keşif ve şartname- si parası ile inşaat şubesinden alınacaktır. İHALESİ; 7.v.1937 cu- ma günü saat on birdedir. İlk teminatı; 178 liradır. Pazarlığa gire- ceklerden ilgili bulunanlar 2490 sayılr kanunun 2, 3 üncü madde- lerinde istenen belgelerle birlikte M.M.V. satın alma komisyonuna gelsinler. (1086) 1—1885 BİLİT Altı tane binek ve altı tane nakliye koşum hayvanı pazarlıkla satın alınacaktır. Pazarlığı 4 mayıs 1937 salr günü saat 11 dedir. Hayvanı olup da satmak istiyenler hayvanlariyle birlikte M.M.V. satın alma komisyonuna baş vursunlar. (1085) 1—1884 İLAN 1 — Vekâlet ihtiyacı için bir tane kütüphane ile 182 tane çifte canbaz marka ustura 18 tane Mars veya Zaza marka saç makinesi, 18 zer tane makas, tarak, kayış, bileği taşı, traş tası, traş sabunu, tarak, şap vesaire derhal teslim edilmek şartiyle pazarlıkla alına- çcaktır, 2 — Pazarlığa gireceklerin 3.5.937 P. ertesi günü saat 11 de M. M. V. Sa. Al. Ko. na gelmeleri. (1087) « 1—1886 ULAN . - Üç baş nakliye koşum hayvanı satılacaktır. Satış günü 4.5.937 salı günü saat ondadır. Hayvanları görmek istiyenler M.M.V. Nak- liye komutanlığına müraczat ve satısa gireceklerin belli gün ve sa- atinde komisyona gelmeleri. (1038) 1—1887 Satış günü 5.5.937 Çorum İlbayiığından: 1 — Eksiltmeye konan iş: Çorum hastahanesinde pavyonun zemin katının inşaatına dairdir. Bu işin bedeli keşfi 14607 lira 5S1 kuruştur. 6500 lirası 31 mayıs tarihine kadar müteahhidin ihzar edeceği malzemiti inşaiye veya bu nisbette yapacağı işe mukabil 936 büdcesinden tediye edi'ecek- tir. Mütebaki kısmı ise 937 büdcesinin tssdik ve vürudunda öde- necektir. 2 — Bu işe aid şartname ve evrak şunlardır: A - Eksiltme şartnamesi, B - Mukavele projesi. C - Fenni ve husust şartname. F - Proje. İsteyenler bu evrakı Çorum vilâyeti daimi encümen dairesinde görebilirler. 3 — Eksiltme 1937 mayısının 12 inci çarşamba günü saat 14 de Çorum vilâyeti encümeni daimı riyaset odasında yapılacaktır. 4 — Eksiltme kapalı zarf usuliyle yapılacaktır. 5S — Eksiltmeye girebilmek için istekli 1096 lira muvakkat te- minat vermesi ve bundan başka aşağıdaki evrakları haiz olup gös- termesi lâzımdır. Ticaret odasından kayıtlı olduğuna dair vesika, işi yapabileceğine dair Nafıa vekâletinin ehliyetnamesi, 6 — Teklif mektupları yukarda 3 üncü maddede yazılı saatten bir saat eveline kadar Daimi Encümen Riyaset odasında toplana- cak Daimi Enciüimen Reisliğine makbuz mukabilinde verilecektir. Posta ile gönderilecek mektupların nihayet 3 üncü maddede yazılı szate kadar gelmiş olması verilen zarfın mühürlü, mumlu iyice ka- patılmış olması lâzımdır. Postada olacak gecikmeler kabul edil- mez. (1090) 1—1892 yaprılacak Nafia Vekaletinden: Betonarme Köprü İnşaatı Talip zuhur etmediğinden ihzlesi yapılamamış olan 34000 lira keşif bedelli Sinop vilâyetinde Sinop - Ayancık yolu üzerindeki Karasu betonarme köprüsü inşaatının kapalı zarf usuliyle yeniden eksiltmesi 17.5.937 tarihine müsadif pazartesi günü saat 16 da Na- fia vekâletinde şoseler ve köprüler reisliği eksiltme komisyonu 0o- dasında yapılacaktır. Eksiltme şartnamesi ve buna müteferri diğre evrak (170) ku- ruş mukabilinde şose ve köprüler reisliğinden verilecektir. Muvakkat teminat (2550) liradır. Eksiltmeye girebilmek için istekllierin yol ve köprü inşaatı yaptıklarına dair müteahhitlik vesikasını ibraz etmeleri meşruttur. 'Teklif mektuplarının 17.5.1937 pazartesi günü saat 15 şe ka- dar komisyon reisliğine verilmesi lâzımdır. (1048) 1—1877 P. T.T. Levazınm Müdürlüğünden: 1) — İdare ihtiyacı için (1150) adet Pelerin kapalı zarfla alına- caktır. 2) — Muhammen bedel (12650), muvakkat teminat (948,75) li - Ta olup, eksiltme 14-5-937 cuma günü saat (15) de Ankara P. T, T. Satın alma komisyonunda yapılacaktır. 3) — İstekliler teminatlarmı idare veznesine yatırıp alâ&cakları makbuz veya muteber banka mektubu, kanunt vesaik, ve müteah - hitlik ehliyet vesikası lie teklif me <dubunu muhtevi kapalı zarfı yevmi mezkürde saat (14) e kadar komisyon riyasetine tevdi ede- ceklerdir. 4) — Şartnameler Ankarada Levasıtrı Müdürlüğünden, İstan - bulda Ayniyat Şubesi Müdürlüğünden paccsız verilecektir. (1052) 1—1824 Kayseri Şarbaylığından : Kayseride yaptırılması tekarrür eden mezbaha ve pastırma imalâthaneleri plânları aşağıdaki şartlar dahilinde müsabakaya konulmı ştur. 1 — Kayserinin hususiyetinin başlıca noktaları: A - Senenin yalnız üç ayında yirmibin sığır kesilerek pastır- ma yapılacağı ve senede 40 bin koyun ve keçi kesileceği nazarı dikkate alınması ve icabında tevsiinin de düşünülmesi. B - Akar su yoktür. Motör kulalnılücaktır. Şehirde kanalizas- yon yoktur. C - Bina kârgir olacaktır. D - Şehirde elektrik tesisatı vardır. 2 — Şartname ve şehrin hususiyeti nazarı itibara alınarak bir mezbaha plânı yapılacak ve mezbaha civarında 1 inci maddenin (A) fıkrasında yazılı 20 bin sığırın pastırma yapılabilmesi için bir pastrma imalâthanesi plânı da ayrıca ilâve edilecektir. Birinci de- recede haizi ehemiyet mezbahadır. Mezbaha ve imalâthane plânları ayrı ayrı yapılacak her ikisinin bedeli keşfi 200 bin lirayı geçmi- * yecektir. Müsabaka neticesinde birinci gelen plân sahibine yedi yüz lira, ikinciye iki yüz elli lira ve 3 üncüye yüz yirmi beş lira mükâfat verilecektir. 3 — Birinci derecede plânı kabul edilen zat ayrıca beş yüz lira ücret mukabilinde hesabat ve keşif ve teferruatında plânın tasdiki- nin kendisine tebliği tarihinden itibaren yirmi gün zarfında yap- mağa mecburdur. 4 — Gönderilecek plânlar 1.6.937 salı günü saat 14 de Beledi- yede teşekkül edecek heyette bulundurulacaktır. Mezkür gün saat 14 den sonra gelecek plânlar müsabakaya iştirâk edemiyecektir. | 5 — Plânların ve hesabatının mühendis veya mimar tarafından baha yapı ni indeki göz önünde tutularak ya- pılması şarttır. Plânın kabul tarihinden itibaren azami yirmi gün zarfında hesabat ve keşfin ve bütün teferruatı belediyeye verilme- diği takdirde müsahakadaki mükâfat ve plân üzerindeki müktesep hakkı kaybetmekle berâber 6 ıncı madde mucibince alacağı mükâ- fatı da iadeye mecburdur. h - 6 — Müsabakada ikinci ve üçüncülüğü kazanan mükâfatını mü- sabaka neticesi ilân edilir edilmez ve 1 inciliği kazanan mükâfatı- nın nısfını plân vekâletçe tasdik edildiğinde derhal ve diğer nısfı- nı da keşif ücretiyle birlikte alacaktır. (2384) 1—1888 Şarki Karaağaç Belediye Reisliğinden: 1 — Şarki Karaağaç kasabasının meskün ve gayri meskün 80 hektarlık hali hazır haritasının tanzim ve tresimi önceleri açık ek- * siltmeye konulmuş ise de talipli bulunmadığından 2490 sayılr ka« nun gereğince yeniden bir ay müddetle açık eksiltmeye konulmuş- tur. 2 — Muhammen bedeli 2000 liradır. 3 — Bu işe aid evrak şunlardır: A - Hususi şartname, İ B - Şehir ve kasabaların hali hazır haritalarının alınmasına dair Nafıa Bakanlığının Umumi ve fenni şartnamesi, C — Kanava ve kemmiyeti vaziye hesabatı. 4 — İstekliler bu evrakları Şârki Karaağaç belediyesinden pa- rasız alabilirler. 5 — Bu işe fenni ehliyet ve ihtisasları Nafıa vekâletince kabul ve tasdik edilmiş ve topoğraflarla bu işe ortaklık yapacağı noter- likçe musaddak müteahhitler girebilir. 6 — Eksiltme 15.4.937 tarihinden 16.5.937 tarihine kadar devam edip bu müddet için gene talip çıkmadığı ve eksiltilen bedel lâyık ' görülmediği takdirde ön gün daha uzatılacaktır. 7 — Eksiltmeye iştirâk edeceklerin 150 lira teminatı muvakka- te parası yatırdıktan sonra Belediye encümenine baş vurmaları ilân olunur. (1100) 1—1900