19 Ocak 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 32
RAD Y O TL RI. "Godot bugün de gelemiyecek" 13 Ocak 1963 Pazar günü saat 21'de Ankara Radyosunu dinleyenler, Türkiye Radyoları tarihinde ilk defa vukubulan bir olayla karşıkarşıya bu- lunduklarını anladılar. o Mikrofonun başında T.B.M.M. nde mevcut bütün partilerin temsilcileriyle, oturumu yö- neten Ecvet Güresin, Bakanlık Özel Müşaviri oOAltemur Kılıç ve Radyo Söz Yayınlan Şefi yer (almışlardı. Konu, Radyonun tarafsızlığı bağım- radyodan, radyoculara yardımcı ol mayı vâdederek ayrıklı. İş, görünüşe göre, tasarıya son şeklini verip Mec- lise sevketmeğe kalmaktadır. Ama Türkiye Radyo * Televizyon Kurumu -T.R.T.- tasarısının yaşadığı serüveni bilenler, hiç de iyimser değillerdir. Bir müddet önce, Basın - Yayın ve Turizm Bakanlığınca hazırlanıp, mü talaalarını bildirmeleri için Bakan- lıklara yollanan tasarı bin türlü ten- kide uğramıştır. Tenkidlerin asıl se- bebi, Radyolara verilen yeni hukuk , Ankara Radyosunda açık oturum i Ümit fakirin ekmeği sızlığı idi. Parıl temsilcisi milletve- killeri 20 milyon dinleyici oOÖnünde, bu konuyu enine boyuna, rahat rahat tartıştılar, görüşlerini açıkça belirt- tiler. Anayasanın 121. maddesi sarih- ti, Radyoların bağımsız bir âmme ku- rumu haline getirilmesini (amir. Milletvekilleri, Radyonun tarafsızlık bakımından çok büyük bir mesafe aldığını teslim ettiler, hatalı bulduk- ları hususları da, kimseyi suçlama- dan, particilik yapmadan ifade et- tiler!.. Sadece bu açık oturum bile Radyonun tarafsızlığa ve bagımsız- lığa lâyık olduğunu ispat etmekte- dir. Milletvekillerinin istisnasız hepsi, AKİS/32 şekildir. Nitekim, Maliye Bakanlığın- da bu tasarıyı inceleyen ilgililer, Ana* yasanın "muhtar âmme kurumu" o- larak vasıflandırdığı Radyoları (oan- cak bir İktisadi Devlet Teşekkülü o- larak odüşünebilmekte ve herhangi bir istisnai mali hükmü de kabul et- memektedirler. "Radyo mademki dev- let sermayesi ile kurulmaktadır, o hal de imtiyazlı imkânlara sahip olması söz konusu olamaz" demektedirler. Maliye Bakanlığında yapılan top- lantıda radyocular, Radyonun kendi- ne özgü bir kurum olduğunu, statü- sünün de kendine özgü (olmasının hem gerektiğini, hem tabii olduğunu boş yere savundular. Talep haklı da olsa, her istisnai hükme "hayır" de- meğe kararlı çaresiz Maliyeciler kar- şısında dil dökmek, örnek vermek, mukayese yapmak ise yaramadı. Her iki taraf da haklıydı. Zaten güçlük de bundan ileri geliyordu. Ancak, Maliyecilerin gözünden kaçan bir husus vardır: Radyo, geç- miş olaylar ve tasarruflar sebebiyle, siyasi vasatın içinde hassas bir mev- ki sahibi olmuştur. Kurucu Meclis, ilk T.R.T. tasarısını da, İktisadi Devlet Teşekkülleri statülerine ben- zediği, bu bakımdan ihtiyaçlara ce- vap verebilecek elastikiyete (o sahi olmadığı ve bağımsızlığı teminat al- tına alınmadığı için, geri çevirmiştir. Üstelik, İktisadi Devlet Teşekkülle- rinin reorganizasyonu için bir tasarı hazırlanmıştır. Bütün iktisadi teşek- küllerin bu yeni bünyeye ve hüküm- lere intibak etmesi şart olacaktır. Ancak, bu tasarı henüz kanunlaşmış değildir. Halbuki Radyoların en geç 24 Ekim 1963 günü Anayasa gere- gince muhtar hale getirilmesi gerek- mektedir. Kısacası, açık oturuma ka- lan milletvekillerinin, Radyonun fetlerini yakından görmüş, anlamış 'malarına rağmen, tasarı henüz», kır- tasiyeci memurların elinden kurtul- muş değildir. Bu yüzden de radyocu- lar Samuel Beokett'in ünlü oyunun- a bir türlü gelmeyen M. Godot gibi, birtürlü kanunlaşamayan tasarıları- "M. Godot" adını taktılar. Tasarının esasları Hazırlanan tasarıya göre, Türkiye Radyo Televizyon T.R.T.- Kuru- munu yedi kişilik bir yönetim kuru- lu yönetecektir. - Yönetim o kurulu, Milli Eğitim Bakanlığından, Gazete - iler (oOCemiyet ve Sendikalarından Üniversiteden, Danıştaydan ve bu teşkilâtlar gibi diğer bazı müştakil ve tarafsız hüviyet taşıyan teşekkül- lerden seçilerek yollanacak partisiz, tecrübeli kimselerden teşekkül ede- cektir. Genel Müdür, yönetim kuru- lunca seçilecektir. Ayrıca, genel ve özel konular için danışma kurulları kurulması da şart koşulmuştur. Ku- rum, basiretli bir tüccar gibi hareket ederek çeşitli ortaklıklar kurabilecek, teşebbüslerde bulunabilecek; eleman- larına, serbest piyasanın seviyesi de gözönüne alınarak, ücret takdir ede- bilecektir. Hesaplar Yüksek Muraka- be Heyetince denetlenecektir. Bu ta- sarı ile, tecavüze uğrayan veya hak- kında yanlış malümat verilen Okim- selere Radyoda cevap ve tekzip hak- kı tanınmakta; partilere, zaman Za- man, muayyen bir süre için, vatanda- şa hitap edebilme imkânı da sağlan- maktadır. Meclis Saati, tasarıya gö- re, Meclis Başkanlığınca hazırlattı- rılacak ve T.R.T.'nin surumluluğu ol" madan yayınlanacaktır.
