26 Ocak 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 23

levlendiren ateşli hitabeleri kendisi- ne haklı bir şöhret sağladı. Hamdullah Suphinin hitabet yo- lunu seçiği tesadüfi değildir. Amca- sının çıkardığı gazetede de olsa. on- yedi yaşlarında yazı yazma zevkini tadan bir kimsenin hitabet gibi oçe- tin bir yolu seçişinin Oo sebeplerini, memleketin o gün içinde bulunduğu şartlarda aramak doğru olur. oOOs- manlı İmparatorluğu can çekişiyor- du. Aydınlar, gerek İç ve dış politi- ka, gerekse sosyal meseleler (o bakı- mından kritik bir durumla karşıkar- şıya bulunuyorlardı. Halkın taşkın heyecanına belli bir yön vermenin bilhassa okuyan kitleyi birliğe, bera- berliğe çağırmanın, en çok muhtaç olunan milli birlik havasının yaratıl- masının günü gelmişti. .Memleketn yeni yeni maceralara doğru gittiği a- çıkça görülüyordu. Böyle bir zaman- da "hitabet'in gücünün büyüklüğü Hamdullah Suphi ve birkaç arkada- şının dikkatinden kaçmadı. Kendi- lerini bu yolda hazırlamağa dular. Ancak, içlerinden sadece Ham- dullah Suphi hitabette ısrar etti, di- gerleri vazgeçtiler. Hamdullah Suphinin o günkü ' hi- tabelerini -ki bu hitabeler kitap ha- linde (o yayınlanmıştır- o okuyanlar, hatibin, konuşmalarını one derece büyük bir titizlikle hazırlamış oldu- gunu göreceklerdir. Bu hitabe er, gerçekten de, o gün için büyük bir telkin gücüne sahip, iyi kurulmuş hitabelerdir. Bu yüzden de etkili ol- muşlardır. Hamdullah Suphiye "mem- leketin en ciddi hatibi" denilmesi bundandır. Hamdullah Suphi, İstanbul Er- kek Muallim Mektebinde öğretmen- lik yaptıktan sonra İstanbul Üni- versitesinde Türk Güzel Sanatlar Pro fesörü oldu. Türkocaklarının başlıca kurucularından olan Hamdullah Sup- hi Tanrıöver, Türkocaklarına biifiil 20 yıl hizmet etti. Türkiye Büyük Millet Meclisinin ilk kuruluşuna Sa- ruhan mebusu olarak katıldı. e Mec- lis ekseriyeti hasıl olmadan önce te- şekkül eden "Muvakkat Hükümet'te Maarif Nazırlığı yaptı. Bu tarihten beş yıl sonra, İstanbul mebusu iken, ikinci defa Maarif Vekâletine geti- rildi. Daha sonra Büyük Elçilik gö- revinde bulunan Hamdullah Suphi Tanrıöverin hariciyeciliği de tıpkı Yakup Kadri Karaosmanoğlununki gibi bir "zoraki diplomat"lıktan öte- ye gitmedi. Onüç yıl kadar Bükreş Büyük Elçiliği görevinde bulunduk- tan sonra tekrar milletvekili seçile- rek teşrii hayata döndü. , Tanrıöverin iki telif eseri vardır: İki ciltlik "Dağ Yolu" ile "Güne Ba- kan”... Halen, sıcak şöminesinin karşı- sındaki çalışma masasında okumak' ve hatıralarını yakmakla, günlerini geçiren Hamdullah Suphi Tanrıöver, bu yaşına rağmen hala son derece faaldir. Günün hemen her SAatinde 21 26 46 numaralı telefonu çalmakata ve kendisinden ya herhangi bir konu edilmektedir. — Zi- eksik konferansa (o davet yaretçileri katiyen olmayan Tanrıöverin en büyük özelliği, son derece tatlı, yumuşak ve akıcı ko- nuşması ve — belagati ile o karşısındaki- i -eski bir tabirle- ağzının içine baktırmasıdır. - Ziyadesiyle hoşsohbet ve konuşkan olan Tanrıöverin yanın- da saatlerin nasıl geçtiğini anlamak imkânsızdır. Son derece (milliyetçi olan Tanrıöver, bu tarafı ile iftihar ettiğini daima söylemektedir. Bu ko- nu açıldığı zaman konuşmasının bir kat daha ateşli bir hal aldığını sez- memeğe imkân yoktur. Hele, Delior-- manlardan 104 bin türkün Anadoluya gönderilmesini anlatması, tek kelime ile hârikadır. Gayet temiz fransızca konuşmak- ta olan Tanrıöverin iki çocuğu Ool- muştur. İkisi de erkek olan çocuk- larından büyüğü Pariste tahsilde i- ken ölmüştür. Resmi hâlâ Tanrıöver in karyolasının başucunda asılıdır. Hamdullah Suphi Tanrıöverin en bü- yük zevklerinden biri de, kendisine gönderilen hatıraları osaklamaktır. Bunların arasında son derece ente- resan olanları da mevcuttur. Meselâ, Türkistanlıların Çinden gönderdikle- ri ve kendisini konferans için dâvet eden ipek kâğıt ve zarflı mektup i- çin Tanrıöver, "En kıymetli hatıram" demektedir. ıldızlar şakacıdır BOĞA BURCU Yıldızlar şakacıdırlar ama, gazete- lerimiz onlardan da şakacıdırlar. İşte size, 23 Ocak 1963 tarihli gaze- telerimiz. Falınızı okuyun da, yönü" nüzü tâyin edin. Hareket: (21 Nisan - 20 Mayıs) — Olmıyacak işlerin peşinde Koşup, boş yere emek sarfetmeyin. Dünya: (21 Nisan - 20 Mayıs) — Heyecanlı günlerden sonra istediği- niz sonuca varacaksınız. Tercüman: (21 Nisan - 21 Mayıs — Size evinizin dışında bir sevinç ve mazhariyet var, aileniz içinde gönül rahatı ve huzuru kolay sağlanacak. Yeni İstanbul: (21 Nisan - 20 M — Küçük bir hayal krklığına uğramanız mümkün, bun faydasını da göreceksiniz». Hürrüyet: oO(21 Nisan - 20 Mayış) — Gerçi, elinizde kuvvetli kozlar var ama, henüz bunları kullanmanın sı- rası gelmedi. Aceleye de lüzum yok. Kendinize güvenin ve cesur olun. Yeni Sabah: (21 Nisan - 21 Mayıs)? — Paraca kendisine yardımınız do" kunmuş bir kimse, size bir teklifte bulunacaktır. Teklif lehinizdedir. Milliyet: (21 Nisan - 21 Mayıs) — Uzun zamandır beklediğiniz o haberi bugün alacaksınız. Tasvir: (21 Nisan - 21 Mayıs) Seviliyorsunuz, omüsterih olun. İş, Yıldızların tesiri sizi hırçın yapacak, münakaşalar yapacaksınız. Son Havadis: (21 Nisan - 20 Ma- yıs) — Kıskançlık iyi birşey değil. Hele ona katiyen belli etmemelisiniz bu hissinizi. Zira biliyorsunuz, şımar- mağa bir hayli müsait yaradılışta ol- duğunu... Aksam: (21 Nisan - 20 Mayıs) Dertlerinizi bir arkadaşınıza anlatın, ferahlarsınız. AKİSS/23