15 Haziran 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 19

Seçimler Dönüm noktası Önümüzdeki Sonbaharda, 13 Ekim günü türle seğmeni oy vermek i- çin seçimi sandığı başına gittiğinde memleketin ve toplumun hayatı ile inanılmaz derecede alâkalı bir karar izhar edecektir. Gerçi o gün yapıla- cak olan seçim, umumi değil, mahal- li seçimlerdir. Parlâmento değil, muh tarlar ile belediye başkanları ve ih- tiyar heyetleri ile belediye, il genel meclisleri seçilecektir. Ama partner- ce kazanılacak oy nisbetleri memle- ketin yeni seçime kadar idaresi ve hatta ondan sonrası için büyük tesir taşıyacaktır. A.P, bir propagandanın peşinde- dir: "Memleket A.P. lidir ve C.H.P. 15 Ekim seçimlerindeki kadar dahi oy alamayacaktır. Her yerde, biz sil- me geleceğiz." Bu propagandayı, Orduyu bir hü- kümet darbesine itmek için kışkırt- mak sevdasında olanlar genişleterek işlemişlerdir: e "İşte, memleket bu! Siz, isterseniz ağzınızla kuş tutunuz. Gericiliğe, avantacılığa, düşük ve kuyruklara, istismarcılığa, o yobazlı- ğa taviz vererek, eski D.P. devrini hortlatıp intikam alma vaadinde bu- lunarak seçim kampanyası yapacak olanlar oylan alacaklardır. çimlerden evvel bu komediyi durdu- rursunuz. O takım seçimi kazanırsa, memleketin idaresini onlara terkede- cek misiniz? Bu eş propagandaların karşısın- da, Demokrasiyi tutanların şu tezi vardır: "Millet, eğer kendisini iyi 1- dare eden bir iktidar görürse oyunu ona verecektir. Bugün, memleketi i- lerleten bir iktidarın bulunduğu cüm- le âlem tarafından kabul edilmekte- dir. Bunu bizim kendi o milletimizin görmediğini sanmak, onu hiç tanı- mamak demektir. Milletin sağduyu- suna inanıyoruz." 13 Ekim günü, kimin görüşünün doğru olduğu anlaşılacaktır. Mahalli seçimlerde C.H.P. nin oy nisbeti yüz- cektir ve siyaset hayatımız bir anda akıl almaz sıhhat kazanacaktır. Oy kullanan seçmen Karar saati Değişik usul Yeni seçimlerle ilgili tasarının ge- en haftanın ortasında Meclis komisyonunda kabul edilmesi, hâ- diselerin çokluğu dolayısıyla dikka- ti fazla çekmedi. Alâka, tasarı önü- müzdeki günlerde Umum! Heyete geldiğinde artacaktır. Adalet Komisyonu üyeleri o gün, son olaylardan sonra ilk defa bir a- raya gelerek gündemleri üzerine €- gildiler. | Hükümet tarafından bir müddet evvel hazırlanıp Komisyona sunulan tasarıların en önemlisini -Mahalli Seçimlerle ilgili tasarı- gö- YURTTA OLUP BİTENLER rüşmeğe başladılar. Partiler için bü- yük önem taşıyan tasarının müzake- relerinde Koalisyon kanatlarıyla A. P. li milletvekilleri arasında ne tar- tışma cereyan etti, ne kulla yapıldı, BM de bağırıp çağıran oldu. Adalet Komisyonu üyeleri kuzu kuzu fikir- lerini söylediler. Üstelik Komisyon, hemen hemen tam kadroyla çalış- maktaydı. Tasarı rejim ve demokratik dü- zen yönünden ileri bir adımdır. Uzun zamandan beri büyük çapta aksak- lıkları görülen bazı hususların odü- zelmesini sağlamaktadır. Mahalli se- çimlerde bundan böyle halk kendisi- i idarecilerin o seçilme- yani parti- lerden üstün rol oynayacaktır. Yeni tasarının önemli noktaları şunlardır: I — Köy muhtarları ile Belediye Başkanlarının seçimleri tek dereceli olacaktır. Bazı politik mülâhazalar- la halkın isteğinin dışında Muhtar ve Belediye Başkam seçilmesinin böylelikle önüne geçilmektedir. 2 — Belediye Başkanlarının se- çiminde tasarı bazı şartlar koymak- sı gerekmektedir. İlçelerde bu sınır ortaokul tahsilidir. Bucak ve ö belediyelerinde ise adayların ilkokul mezunu olması kâfi gelmektedir. 3 — İhtiyar heyetleri (o seçimleri ekseriyet usulü ile yapılacaktır. 4— Belediye ve İl Genel Meclisi seçimleri nisbi temsil usulüne göre yapılacaktır. Tasarı bu konuda ge- rekçe olarak' büyük nüfus yoğunlu- gu olan yerlerde her oyun değerlen- dirilmesi gerektiğini göstermekter ir. Adalet Komisyonundaki müzake- relerde seçim tarihi üzerinde de tar- tışma olmadı. Bütün üyeler 13 Ekim tarihini uygun gördüler ve tasarının teşbit ettiği tarih üzerinde ittifak et- tiler. Bunun dışında tasan bazı nokta- ları daha tarihlendirmektedir. Siyasi partilerin mahalli (o seçimlerle ilgili propaganda çalışmaları 29 Ağustos tarihinden itibaren (başlayacaktır. Siyasi partilere adaylarının tesbiti i- çin 13 Eylüle kadar müsaade edilmiş- tir. Bu tarihte partilerin, adaylarını Yüksek Seçim Kuruluna bildirmele- ri gerekmektedir. AKİS/19