14 Aralık 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 33

meye uğrayacaktır ama, Machin bu- na meydan vermez. Bu yüzden Marça- ret ikili bir baskıyı sürdürür. Çevredeki kahramanlar Reebi oyuncusu Machinin iki dün- yası vardır: Ev ve Margaret ile o- lanı birinci, kulüple -yöneticiler, o- yuncular ve antrenör yardımcısı, v.b. - olanı da ikinci dünyadır. Machin, bu ikili dünya arasında sıkışıp kalmıştır. Başkaldırır, karşı koyar, ama sonunda yenilmeye mahküm olduğunu anlar. Machin ferttir, topluma karşı açtığı her savaşta yenilecektir. Kulüple olan münasebetlerinde Storey -Anderson çifti, seyirci karşı- sına üç ayrı tip çıkartırlar. Yönetici- ler -Slomer le weawr- takım arka- daşı Maurice ve antrenör yam Johnson. İki yönetici, sürekli bir çe- kişme ve savaş halindedirler. Birinin ak dediğine öbürü mutlaka kara demek- te ve Machin'i aralarında pay edeme- mektedirler. Her iki yönetici de oyun- cularını özel hayatlarında kendi tut- kularına, ya da karılarının tutkuların- da hizmette kullanma amacındadırlar. Machin, bir noel dolayısıyla (o verilen Weayerlerdek bir partiye katılır ve a orada varır: (o Yöneticilerin öeak “kimlikleriyle karşılaşır. o Fakat Machin, hiç birşey yapma gücüne sa- hip değildir. Sövmesi de karşı tarafın ne gücünü eksiltir, ne de yok olmasını sağlar. Maurice, halim selim bir takım o- yuncusudur. o Machin'e karşılık daha da bilinçlidir, oyunun kaidesine göre oynanması gerektiğine inanmış ve ka- bul etmiştir. Machin, Margaret ile bü- tün bağlarını koparıp Maurice'e akü danışmaya -ya da iç dökmeye- koş- tuğunda, her birinin “yeşil sahaların canavarı" olduklarını tasdik eder. Dış çevreye göre, oyuncuların hepsi de ca- navar durumundadırlar. o Yöneticiler, bu ehil canavarları eğitirler, diledik- leri kalıba dökerler, yüceltirler, ya da yerin dibine batırırlar. Karşı durmaya hakları yoktur. Maurice, (oMachin'e, Margaret konusunda yanlış kadın seç- miş olduğunu da açıklar. Başka bir katın kadınları, canavarları, tam ter- si bir görünüşte, birer ilah olarak gör- mektedirler. Maurice'in evlendiği kız buna örnek gösterilebilir. Machin'in oyuncu olmasında, belli bir katın adamlığından sıyrılıp yeni bir işiliğe girmesinde büyük yardım pa- yı olan antrenör yardımcısı Johnson, yarı şövalye niteliğini taşır. Johnson'- un ütopist davranışlarına Machin, bir yerden sonra tam bir gerçekçilikle kar şılık verir, görmezliğe getirip (yürür, Johnson'ı çiğner geçer. Ben-Hur G Z hafta hakkında bu sütunlarda, en-Hur” adındaki o filmi elik ek için ödenen paraya, yasak o edildiği belirtilirken "söylentiye göre” bedelin 60 bin dolar olduğu kaydedilmişti. Bi- se bildirildiğine nazaran Ben- Hur için bunun yaramdan az bir yara. 34 bin dolar ödenmiş- tir. ..ve Anderson R Siisör Lindsay Anderson. Storey'in hikâyesini yine Storey'in elinden çıkma bir senaryoda işlemektedir. Si- nema anlatımı, kesinlikle klasik, yani bilinen bir yoldan değildir. Olaylar di- zisi, başlayıp ortaya gelmekte, sonra düğümler atılmakta ve en sonda da bütünüyle çözüme gidilmemektedir. Zaten Anderson'dan da beklenen bu değildir .Hikayeye - aşağı yukarı Res- nais'nin "Hiroshima, Mon Amour - Sevgili Hiroşima'sına benzer - şimalki zamanla girilmekte, Bem çok kısa anılamalarla verilme onra yine şim: zamana dönülmektedir. Ay- ni çözüm yolunu sinemada deneyen iki rejisör arasında, Anderson. Resnais'ye karşılık, bilinen sinema noktalamala- rına pek ayak uydurmamakta ve çok- luk "kesme"yi o kullanmaktadır. e Bu, normal ve bu çeşitten yeniliğe alışkın olmayan seyirci Için, elbette ki tehli- keli bir durum yaratır. Fakat Ander- SİNEMA son, güçlü bir sinema kişisi olduğunu büyük bir raahtlıkla ortaya koyduğun- dan, yeniliği de pek öyle rahatsızlık vermemektedir. Albert Finhey ile birlikte Karel Re- isz'n "Saturday Night And the Sun- day Morning - Sevişme ( Günleri"nde sinema oyuncusu olarak (tanıdığımız Rachel Roberts ve eskice bir sinema- da geçmişi olan Richard Harris gibi iki iyi oyuncuyla çalışması da Ander- son'un lehinedir. Yalnız, ilgiyi çeken bir başka nokta şudur: ne Rachel Ro- berts ve ne de Richard Harris, sine- manın istediği ve seyircinin de alış- kanlıklardan gelme beklediği “güzel erkek" ve "güzel kadın" niteliklerine sahip değillerdir. İkisi de çirkindirler ve Anderson, iki saate yakın bir süre içinde bu iki çirkin insanın aşk se- rüvenlerini seyircisine -önce direnen, fakat sonra yumuşayan seyircisine - seyrettirmektedir. Rejisör-oyuncu alış verişi ("This Sporting Life - Sporcunun Hayatı"nda olağanüstü bir başarıdadır. Machin'de Richard Harris, her ne kadar Marion Branda ya da Paul Newman stili, yu- muşak ve bazan da zorlama bir rahat- lığa kaçan bir oyun veriyorsa da, des- tekleri ve karşısındaki Rachel Roberts, dengeyi sağlamaktadırlar. Katı, kendi- ne tutkun, zorba, savaşçı Machin, bir yerden sonra Richard Hanisin dı- şında bir oyuncu ile düşünülememekte- dir. O kadar rolünün ve Machinin ki- şisi olmaktadır. AKİS 33