29 Temmuz 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 23

SOSYAL Sergiler Bir sergiden izlenimler Geçtiğimiz hafta içinde birgün, İz- mitte açılan İkinci Kocaeli Sâ- nayi Sergisinin Erkek Sanat Ensti- tüsü Pavyonunu gezmekte olan bir gençkiz, vi çeşitli demir işleri a- rasında bulunan bir findık kıraca- gına doğru uzattı ve ziyaretçilere, üşenmeden, istedikleri her türlü bil. giyi, veren gençlerden birine, — Bu satılık mıdır?" diye sordu. Genç, memnun olmuştu: — Gördüğünüz herşey satılık- tır, efendim. num fiyatı 5 liradır. Okulumuzun Demirişleri bölümünde yapılmıştır" dedi.' Gençkız, fındık kıracağını ve çantasına atarken, "— Yaz için n Değirmendereye gel- dik. Herkes, bahçelerden findik top- layıp yiyor, ama, dişlere yazık olu- yor. Şunlardan oraya gönderseniz, bol satış yaparsınız" diye ekledi. 1966da açılan Birinci Sanayi Ser- gisinde birinciliği kazanan* pavyon, bu defa da, sergiyi gezenlerin büyük ilgisini toplamış bulunuyordu. Bun- da, sergide teşhir edilen çeşitli sa- nayi işlerinden başka, sergide nö- bet tutan genç Emine davra- nışlarının da bü rolü vardı. İş- lerine düşkünlükleri, çeşitli bölüm- lerde çalışan bu gençlerin kendi bö- lümlerine ait eserleri (o anlatırken gösterdikleri heyecana öylesine yan- sıyordu ki, Kocaeli Sanayi Sergisin- de temsil edilen ve hepsinin adları nın başında da şatafatlı (o birer "Türk" kelimesi bulunan yabancı montaj fabrikaları ile çeşitli sana- yi kuruluşları gibi dev firmaların pavyonları. Sanat enstitüsü pavyo- nu yanında sönük kalıyorlardı. A- ma gençler, gerçekten de çok güzel şeyler yapmışlardı ve bunları piya- sadan çok daha ucuza satıyorlardı, Örneğin, maden işlerinin ağır sa- nayiden iç mimariye kadar girdiği çağımızın birçok özelliğini yansıtan Demirişleri Atölyesi, sanayide kul- lanılacak birçok âlet ve edevat ya- nında, bahçe eşyasının en güzel ör- neklerini, en ucuz fiyatla satışa çı- karmıştı. Bahçe takımları, çiçeklik- ler, havuz salıncak modelleri ve de- mir çubuklardan yapılmış elbise as- kılıkları, portmantolar, ince duvar süsleri özellikle ilgiyi çekiyordu. Sağlam, zarif, ucu; Ağaçişleri Atölyesine aldı gelince, bu tölyenin hazırladığı yatak odası akn kitaplıklar, çok kullanışlı 29 Temmuz 1967 HAYAT mutfak dolapları, tel dolaplar, a- yakkabılıklar, küçük çocuklar için Yapkeneleri şık yemek masaları, A- tölyenin, mobilyacılıktaki yeni ge- lişmeleri izlediğini gösteriyordu. E- vin büyük ihtiyacını karşılıyabile- cek telli mutfak dolaplarının fiyatı 215 lira, şık yemek masaları 400 li- ra, ayakkabılıklar sâdece 40 lira, ço- cuk yazıhanesi 90 lira idi. İç dekorasyon yönünden büyük gelişme gösteren Demircilik bölümü de ayni ve ye büyük önem vermiş, örneğin, dar evler için, demir bul çok şık, iki katlı çocuk karyolaları ve bu- gün çok moda olan fer-forje karyo- la başlıkları teşhir etmişti. Enstitü pavyonunun bütün ağırlı. ğını yapan şey, şık eşyalar değildi. Asıl, serginin açıldığı gün derhal satılan ve sanayiin değişik kolların- da kullanılmak üzere hazırlanan makine ve âletler büyük ilgi top- luyor, saatte yüzlerce düğme yapan basıcılar, ağaç testereleri, ağaç oy- mak için ağaç frezeleri, tahta üze- rine işlemeler yapmak için kulla- nılan yakma makineleri, çiçek yap- mada kullanılan teferruatlı takım, kiraz ve vişne gibi meyvaların oto- matik şekilde çekirdeklerini çıka ran basit görünüşlü âletler, bobin sarma makineleri, transformatörler, Tesviye, Elektrik ve Motor bölüm- lerine büyük takdir kazandırıyordu. Yeni açılan Makine Ressamlığı A- tölyesi, bugüne kadar endüstrimiz- de eksikliği duyulan gerçek maki- ne ressam ve konstrüktörünü üç yıl- da yetiştirme görevini üzerine ala- rak, önemli bir boşluğu doldurmuş- tu. Bu bölüme kız öğrenci de ka- bul edilmekteydi. Sanat Enstitüsü pavyonu, Kız Enstitüsü pavyonları ile beraber, serginin âdeta emekçi pavyonları, alınteriydi. Kız öğren- ciler, Erkek Sanat Enstitüsünün yaptığı yakma makinelerinden ya- rarlanarak, tahta işi tablolar mey- dana getirmiş, bunlarda eski türk motiflerini de kullanmışlardı. Ayrı- ca, pratik köşede, evde kullanıla- cak küçük eşyalar, merserize iplik- ten yapılmış modern kemerler, ip- ten yapılmış değişik çantalar, hasır işleri dikkati çekmekteydi. Çavdar sapından, siyah zemin üzerine ya- pılmış tablo ise türk köylü kadınını, çeşmesi ve hayvanı başında, çalış maya giderken temsil etmektey Serginin bazı özellikleri gerginin girişinde dikkati (o çeken başka bir pavyon ise, Şişe ve Cam Fabrikasının pavyonu idi. Renkli vitrayı ve değişik boyda ka- deh ve bardakların ağız kısımların- dan tavana küme küme yapıştırıla- rak meydana getirilmiş olan deko- rasyonu ve aynı şekilde yapılmış zengin panosu ile billur köşk görün. tüsü içindeki bu pavyon, denilebi- lir ki, serginin en çekici EE teş- kil etme ekteydi. Bu sergide, ödediğ vergilerin, yaptığı yatırımlarla a catının yıllara göre hesabını da hal- ka veren Şişe ve Cam Fabrikası, bu- gün artık tarihe karışmış bulunan, meşhur türk "çeşmibülbül" cam 23