1 Şubat 1987 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 27

[ Kendi Işıklı Kalemini Kendin Yap Ayhan KALAYLIOĞLU u yazımızda CONTROL-PORT | ile ilgili bir uygulama yapacağız. Bu giriş yalnızca JOYSTICK kabul etmiyor. Yapılabilecek başka uygulamalara örnek olarak biz burada size kendinizin yapıp çalıştırabileceği bir LIGHTPEN'den bahsedeceğiz. Commodore 6d'ümüzün birinci CONTROL-PORT'unun pek çoğu- muzun bilmediği bir fonksiyonu da- ha var. Gerçekten de pek fazla kulla- nım alanı bulamayan bu fonksiyon as- lında oldukça ilginç özellikler taşıyor ve bilgisayar kullanımına yeni bir ba- kış açısı getirebilir. Bahsettiğimiz fonksiyonu gerçekleş- tiren 6 numaralı pin'den başkası de- ğil, Bu pin'in iki değişik fonksiyonu var. Birincisi JOYSTICK'in ateş etme tuşu ile ilgili bilgiyi taşımak. İkincisi- ne ve daha ilginç olanına aşağıda de- Bineceğiz. Belki daha evvel duymuş veya gör- müş olabileceğiniz bir uygulamadan söz edeceğiz. Bu uygulama bir YAZILIM4* DONANIM ünitesi ve yaptığı iş ise monitör veya televizyon ekranını doğrudan bir bilgi giriş ara- cı olarak kullanabilmeyi mümkün kıl- mak. Bu uygulama yardımıyla ekra- nın üzerine kâğıda çizer gibi aynı ra- hatlıkla çizim yapmanızı veya ekran- dan, doğrudan üzerine götürüp seç- mek suretiyle bir programın menü ve- ya değişik altfonksiyonlarının seçimini rahatça yapmanızı sağlıyor. Bu göre- vi gören aletlere LIGHTPEN denip aynı zamanda C-64 ve VIC 20'ye uy- gulanabilen modelleri de mevcut, Ge- rek donanım gerekse yazılım açısın- dan incelendiğinde oldukça basit ol- duğu gözlenen bu uygulamayı kendi- miz de yapabiliriz. Zaten yazımızın asıl konusu da bu. LİĞHTPEN'in donanım kısmının en önemli parçası fototransistör veya fotodiyot diye adlandırılan elektronik bir ünite. Fototransistör görev itiba- rıyla gelen ışığın şiddetine göre elek- triksel sinyaller üretiyor. Fototransis- tör'ü uyaran ışık ise ekrandan gelen elektron ışınlarından başkası değil. Ekranın önünde duran fototransistör ise elektron ışını önünden geçerken oluşan kısa süreli ışık darbesini algı- lar ve diğer elektronik ünitelere işlen- mek üzere elektriksel sinyaller olarak gönderir. LİGHTPEN'in çalışması için ekranın belli bir ölçünün üzerin- de parlaklığa sahip olması gereği de Commodore bundandır. LİĞGHTPEN'den bilgisa- yara bir sinyal geldiğinde bilgisayar, elektron ışını hangi pozisyonda iken sinyalin gönderildiğini kaydeder. Böy- lece bilgisayar herhangi bir programın kullanabilmesi için LIGHTPEN'in ekran üzerindeki X- ve Y- koordinat- larını belirlemiş olur. Herhangi bir program yazmaya kal- kışmadan önce kendimize bir LIGH- TPEN bulup bilgisayarımıza bağla- malıyız. Yukarıda da dediğimiz gibi öncelikle bir fototransistör'e ihtiyacı- mız olacak. Biz burada verdiğimiz devrede TIL78 model fototransistör'ü kullandık. Devremizde kullanılacak tüm parçalar şu anda piyasada elek- tronik malzeme satan mağazalardan rahatça temin edilebilecek biçimde se- çilmiştir. Bu devrede fototransistör yerine LDR adlı elektronik malzeme tipini kullanmanızı önerenler olursa kesinlikle dinlemeyin. Her ne kadar bu iki tip elektronik elemanın görev- leri ve fonksiyonları birbirine benzerse de karakteristikleri oldukça farklıdır. Şayet devremizde LDR kullanacak olursak bu parça oldukça yüksek hız- da hareket eden elektron ışınını takip etmek için çok yavaş kalacak ve dev- remiz yüzde yüz çalışmayacaktır. Şayet şans eseri daha evvelden beri bir LIĞGHTPEN'e sahipseniz; burada- ki devreyi yapmanıza gerek kalmadan aynı üniteyi kullanıp burada anlata- cağımız denemeleri yapabilirsiniz. 27