13 Eylül 1958 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 17

rılması tehlikesini önlemek: gayesiy- le ihracat fiyatlarının — kontrolünün kaldırılması mümkün — olmamıştır, Mevcut şartlar altında daha bü- yük bir serbestinin tehlikeli olacağı şüphesizdir. — İhracatçılar bile daha fazla serbesti istemeye cesaret ede- memekte, sadece fiyat kontrollarının bürokratik bir şekilde yürütülmeme- i ve emir Perde gerisi ticaretinin kapanmamasını temennıyle yetin- mektedırler ki bu "mahdut serbesti" de- valüasyon dolayısıyla, ihracat mal- ları fiyatlarının dünya fiyatlarına nazaran avantajlı bir hale gelmesi- nin neticesidir. Bu avantaj devam ettiği muddetçe ihracatın az çok serbest — bir ekilde — yürütülmesi mümkündür. Ama içerdeki — fiyat yükselmeleri önlenemezse, yeniden Alinin külahını Veliye giydirmeye çalışmaktan ibaret eski anarşiye ve idari mudahelelere dönmekten İthalât hazırlıkları ünün mevzuunu bu hafta da it- alat kotaları teşkil etmektedir. Acele işe şeytan karışmasından kan Koordinasyon Komitesi, çabuk tutması gerektiğini bılmekle beraber, çok fazla acele etmemek- tedir. Mamafih ithalât kotalarının i- lânı artık bir gün meselesidir. AKİS'in geçen hafta bildirdiği gibi ithalât kotalarının tesbitinde e- sas ölçü âcil yatırım maddelerınm ithali, âtıl kapasitenin tam — ran manla çalıştırılması İ bi zaruri istihlâk mini olacaktır. Buz dolabı, Cadillac ve Ingılız kumaşl TI beklıyenler ha- yal sukutuna ugray ardır kotal nın tesbıt nde da yapılan ithalât ölçü teşkil edecektir. Koordinasyon Komitesinin bu ölçüden faydalandı- ğı şüphesizdir. İKA Ajansı, ithalât mallarının 1951 - sek ithalât miktarlarım bir tabloda toplamıştır. 18. sayfadaki bu tablo muhtemel kota miktarları hakkında az çok sarih bir fikir verecektir. Tablodaki belli başlı — maddeler, 1951 - 1957 yıllarında, 1thalatın % 26'ni işgal etmektedir En yüksek ithalât yılında bu nisbet D 28'e çık- maktadır. Ortalama bir hesapla önü- müzdeki yıl, bu maddelerın 1thalın1n rişmesi beklenebilir. Söylendiği gıbı 630 milyon dolarlık -ki bu primsiz 1746 milyon lira ithalâta tekabul et-, mektedir- ithalât yapma kün olursa, yukardaki belli yaç maddeleri ithalinin, hesapla 682 milyon 1i leceği duşunulebılır Yatırım, istih- lâk malları ve diğer maddeler için geriye 1 milyar Iıra kalmaktadır. Paçayı sıvayanlar... abırsızlanan — ithalâtçılar bir an evvel kotaların ilanını beklemek- Sabırsızlk o Traddeye var- bazı ithalâtçılar dereyi görmeden paçaları sıvamaya başla- mışlardır. Geçen Cuma günü Cum- AKİS, 13 EYLÜL 1958 başlı 1ht1— kabaca bir liraya erişebi- Bâki Kalan Bu Kubbede inde, Maliye Bakanının B agzıyla yeni bir iktisadi siya- sete başlanacağı — açıklandıktan sonra, yurdun dört bucağında ko- nuşmalar yapan P. büyükleri- nin ve hükümet erkanının bu ye- ni programı -meydan nutuklarının üslubuyla da olsa- halka açıkla- maları beklenirdi. FFakat ne. gö- zer. Eser yapıp veya yapılacağını vaadedip rey toplama siyaseti es- kisi gibi devam etmektedir: İmar Bakanı Medeni Berk, Zaferin ta- biriyle "İmar ve kalkınmanın e- nerjik elini". Malazgit'e ve diğer yerlere götürmektedir. Ulaştırma Bakanı Fevzi Uçaner, ğ Güneyde yaptığı gezıntıde ve ihtiyaçlar” 1 tesbi etmekte, bunların yerine getırılmesı için emirler" i — vereceğini söylemektedir. Karadeniz sahille- rinde C. H. P. Genel Sekreterine karşı mukabil taarruza geçen Ba- yındırlık Bakanı Tevfik — İlerinin en ağır topu Sıze şunları yaptık, bunları yapacagız dan ibarettir. Hükümet Başkanı da farklı dil kullanmamaktadır: Akhisar da ko- nuşan Başbakan sözlerine, "Fab- rika istiyorsunuz, kredılerın arttı— rılmasını istiyorsunuz. Bunları başka yol da istersiniz, su da is- tersiniz v.s." diyerek 'başlamakta— ır. Bursada yangından sonra mutlaka yapılması lâzım — gelen inşaatın dışında, muazzam imar hamlelerinden bahsedilmektedir. Çok güzel.. Ama acaba B. M. M inde açıklanan program ne ol- ? Bsaslı tetkikler yapılarak ha- zırlandıgı söylenen 10 yıllık yatı- rım programı nerededir? Yatırım- ların seçilmesinde istikrar içinde dış ödeme gücünün arttırılmasının ölçü teşkil edeceği sözleri ne ol- muştur? * o ğa "dilek Hiç şüphe yok ki dış ödeme gücünü arttıracak yatırımlar ile şehır şehır kasaba kasaba yapılan kınma hareketlerini uzlaştırmak mumkun değildir. Şe- hir ve kasabaların haklı, — fakat sadece döviz yuttuğu ve fiyat is- tikrarını tehlikeye attıgı için mevsimsiz dileklerinin, agır borç yukunu ödemek ve Du nyevi dış Ö- me muvazenesızlıgıne bir çare bulmak zorunda olan iktidarın B. M. M. inde ilân ettiği programın tatbikini kolaylaştırmayacağı aşi- ârdır. O halde ya eskisi gibi bü- yük ölçüde siyasi yatırımlar yap- makta devam edilecektir, bu tak- hurıyette çıkan garip bir ilân — bu aşırı sabırsızlık" ın neticesidir. Bu ilânda, inşaat demiri ithal eden bir firma müfterilerine * bol miktarda demir ithal etmek imkânını buldu- ğunu, inşaat demiri tevziattan çıka- Doğan AVCIOĞLU dirde yeni yatırım — programı ve Koordinasyon Komitesinin gayret- leri beyhudedir. Ya yatırım prog- ramına sadık kalınacaktır, bu takdirde şehir şehir kasaba ka- saba tekrarlanan aadler lâfta kalmaya mahkümdur, D. P. için her iki şık da kötüdür: Eskisi gi- bi gehşıguzel sıyası yatırımlar- da ısrar edilmesi, Vatan sathında seçimlerde ıfadesım bulan em- nuniyetsizliği daha da arttırmak— tan başka bir şeye yaramayacak- tır. Yatırımların istikrar içinde ve plânlı bir şekilde yürütülmesi -ki Ankaraya gelmesi mutad he- yetlerin çoğunun eli boş dondurul— mesini gerektirecektir- P. gelecek seçimlerde yıldızım ka— rartabilecektir. * Koordinasyon Bakanına sorar- sanız, hükümet bu sefer azimli- dir. Sırf bazı seçmenleri memnun etmek için gelişigüzel yatırım ya- pılmayacaktır. Yatırını prOJelerı döviz kazandırma veya sarruf ettirme bakımından sıkı bır SÜZ- geçten geçirilecektir. Yatırım hac- para istikrarım bozmama- sını temın mevzuunda son derece hassas davranılacaktır. Bu sözlerde inad edileceğine i- nanmak lâzım elirse, — yatırım programını tesbitle Vazıfelı Koor- dinasyon Komitesi, yurdun — dört bucağından yağacak "dilekler" in çoğuna hayır demek zorunda ka- lacaktır. Ne çare ki devamlı ha- yırların seçmenlerde uyandıracağı hayal kırıklıgına mukadderatı se- çimlere bağlı olan en azimli ikti- darın bile dayanması hemen he- men imkânsızdır Çıkmazdan kurtulmak için Ü- çüncü bir yol -dikensiz gül bah- çesı hayallerı de bazılarına göre 1 aktadır. a Karadenız sahıllermde Bayındırlık Bakanı gibi Cennet vaadetmekten vazgeçerek halka hakikatleri söy- emek, onu yeni iktisadi siyasetin zahmetlerini paylaşmağa — davet etmektir Kabul etmek lâzım ki, bir si- yasi parti bakımından bu, son de- rece nankör bir yoldur. Rakip si- yasi partilerin, açık sözlülük si- yasetinin muvaffakiyeti için — ge- rekli insaf ve anlayışı — göstere- cekleri çok şüphelidir. Ama mu hakkak olan birşey varsa o memleketin açık sözlülükten çok şeyler kazanacağıdır. rılırsa, "teslim tarihini de şimdiden tesbit ederek, sipariş kayıt ve ka- bulüne başlıyabılecegını bıldırmek— tedir! Bu acelecilik karşısında, cennete giriş vesikaları satan açıkgözleri 17