8 Mayıs 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 24

DÜNYADA OLUP BİTENLER A.B.D. Yarışa katılanlar (Geride bıraktığımız haftanın son günlerinden birinde, gecen cuma ahı, Bahama adalarının doğusun- daki «ularda yedi Amerikan savaş gemisi dolaşıyor, aynı bölgedeki ha- valarda otuzu askın helikopter uçu- yordu. O sırada Amerikada olup bi- tenlerden haberi bulunmayan bir kimse, bu gemileri ye helikopterleri görünce, bir erikan filosunun ma- nevra yaptığını kolaylıkla düşünebi- lirdi. HI: durum hiç de böyle değildi. Amerikan bilginleri o sabah ilk Amerikan feza adamım atmosfe- rin ötesine yollamışlardı ve Bahama d ğusunda dolaşıp duran gemilerle helikopterler, onbeş daki- kalık bir uçuştan sonra denize inecek bu feza adamını almak için bu bölge- ye gönderilmişlerdi. Bilindiği gibi, fezaya adam gön- dermek sözü ortaya çıktığı zaman, bunu becerecek i-i büyük devlet be- lirmişti: A.B.D. ve Sovyetler Birliği. Başlangıçta, ilk başarının Amerika- da kalacağı sanılıyordu. Halbuki za- manla durum değişti ve Sovyetler Birliği bu iler favorisi sayılmaya başlandı. Güdümlü ve uzun menzil- li füzeler konuşma Amerikan bil- ginlerinden daha ileri geçen Sovyet bilginleri, feza adamını taşıyacak füzenin yakıtım ve dünyaya geri döndürmek yollarını bulmak bakı- mından daha şanslı çıkmışlardı. Ni- tekim, geride kalan Nisan ayının ilk fezaya giden ilk dam olmak şerefi- de Sovyet pilotu Gagarinde kaldı. Feza konusunda bütün gücüyle çalışan A.B.D. nin bu yarışta Sov- yetlerin pek arkasında kalmıyacağı esasen biliniyordu. Bu bakımdan, ge- ride bıraktığımız haftanın sonunda ilk Amerikan feza adamının da at- mosfer ötesine gidip geldiği haberi duyulunca bu, kimse için büyük bir Sürpriz olmadı. Hattâ Sovyetlerin Vostok denemesinin tam tersine, A- merikalıların denemesi ilk gününden başlayarak büyük bir açıklık içinde yapıldı. Denemenin önce geçen sah sabahı yapılacağı bildirilmişti, fakat hava şartlarının elvermemesi yüzün- den cuma sabahına bırakıldı. Cuma sabahı yalnız Mercury kapsülünü ta- şıyan füzenin ateşlendiği Cape Cane- veral -Florida- üssünde bulunanlar, değil, televizyonun başına geçen bü- tün Amerikalılar Yarbay Alan B. Shepard'ın -bu, ilk Amerikan feza adamının ismidir- kapsülün içine gi- 24 rişini seyrettiler. Sonra kapsül, bü- tün e ee gözleri önünde, Florida saatiyle ta etti. O sırada televizyon başında bu- lunanların arasında Shepard'ın karı- sıyla annesi ve babası da vardı. Ga- garin gibi bir havacı değil, fakat de- nizci olan Shepard'ın onbeş dakikalık yolculuğğunun başarı ile sona erdiği öğrenildiği zaman, bu üç insanın se- vincine doğrusu hiç diyecek .yoktu. ak, hiç şüphe She- pard' ın başarılı yolculuğundan büyük sevinç duyanlar yalnız bu üç yakım değildi. Bir haftadır gözüne oOuyku girmeyen iki alim, işin tuhafı iki Al- man âlimi da Shepard'ın başarısın- dan ne kadar memnun olduklarını anlatacak söz bulamıyorlardı. o Bun- ilân ediyor ve genç Başkan bu bakım- dan dünya halk efkarı karşısındaki durumunun kuvwvetlendiğini hissedi- yordu. İlk Amerikan feza adamı da at- mosfer ötesine gidip döndükten son- ra, şimdi bütün zihinlerde tek bir so- ru yatmaktadır: Acaba A.B.D. feza yarışında Sovyetler Birliğini yakala- yabilecek midir? Bizzat Amerikan bilginlerinin de açıklamaktan kaçın- madıkları gibi, bu kolay bir iş değil- dir. Gerçekten, Sovyetlerin Vostok denemesi ile Amerikalıların deneme- si arasında oldukça büyük ayrılıklar ya, etrafında bir yörüngeye yerleşti- tip ondan sonra geri getirmiş olmala- Feza adamı Shepard hazırlanıyor Ara ların birincisi tanınmış, eski Alman roketçisi Dr. Kurt Debus, ikincisi de artık adı herkes tarafından bili- nen Werner von Braun'du. Bu iki fi- lim fezaya ilk Amerikalıyı yollama- nın pür sorumunu üzerlerine al- 1Ş u denemeyi yürütmekle gö- revlendirilmişlerdi. Bu görevi başa- rıyla yerine getirmiş olmak, her iki- sini de memnunluğa boğmuştu. Diğer yandan, denemenin başarı ile sonuçlanmasından memnun olan- ların en başında Kennedy'nin geldi- ğini unutmamak gerekir. Feza ya- rısında Sovyetler ( Birliğinden geri kalmış olmak, Amerikanın genç Baş- kanını doğrusu oldukça üzmüştü. Şimdi bu deneme A..B.D. nin, bir aya yakın bir gecikme ile de olsa, feza yarışına katıldığım bütün dünyaya kapatıldı rına karşılık, Amerikalıların oShe- pard'ı taşıyan kapsülü dikey bir atış- la atmosfer ötesine göndermiş olma- larıdır. Yâni, Sovyetlerin (o yolladığı füzenin hızı ve karadan idare kabili- yeti, Amerikalıların yolladığı © füze- ninkinden çok daha fazladır. Bundan başka, feza adamım taşıyan kapsü- lün yeryüzüne dönüşü di iki deneme- de çok farklı cereyan etmiştir. Eğer verilen bilgiler doğru ise, Sovyetler Vostoku istedikleri (onoktaya indir- mekte, Amerikalılardan daha büyük bir başarı elde etmiş durumdadırlar. Rus ve Amerikan denemeleri a- rasında bir kıyaslama yapmak gere- kirse, ilk olarak, Gagarinin yolculu- gunun 98, Shepard'ın yolculuğunun isa 19 dakika sürdüğü söylenmelidir. Gagarin 98 dakikalık yolculuğunun AKİS, 8 MAYIS 1961