31 Temmuz 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

takıntısı arttıkça Tekelciler: "Gördünüz mü biz gitmezsek bu akıntıya çare bulunamaz" diye adeta bir baskı politikası tatbik ettiler ve sonunda heyetin gitmesi için onay a- indi, Besmeleyle çıktık yola Tekel Kahve mubayaası için en uy gun personel olarak hukuk müşa rini seçti, ve Beyruta gönderdi. Bu durumda neden hukuk müşaviri Ode meselâ ticaret müdürü, kahve ser- -—-- müdürü değil gibi suallerin cevap arını bulmaya ve vermeye imkân yok- Hukuk müşaviri bir müddet Bey utta kahve araştırması yaptıktan sonra Tekele "Burada kahve yok" diye bir telgraf çekti ve döneceği uça ğı bildirdi. Uçağı karşılamaya giden- er hukuk müşaviri yerine pilota veril miş bir mektupla karşılaştılar. o Mek tupta, müşavir müjdeli haberi veri- yor ve kahve bulduğunu bildiriyordu. Tekel de hemen dedikodular başladı. hukuk müşavirinin evvelâ bulamadım edikten bir iki gün sonra kahve bul um diye mektup göndermesine o uy- un bir kulp takıldı. Buna göre, eğer hukuk müşaviri doğrudan doğruya kahve buldum deseydi. Tekelde, fiatı pahalıydı kalitesi düşüktü diye bir raba laf edilecekti. Halbuki kahve ulunamadı denildikten sonra, Tekel de öyle panik başladı ki, sonradan im- dan bağlantı yapıyorlar ki İstânbul teslimi tonu 150 dolara gelir. İşte asıl bunun üzerinde durmak o lâzım- Naci Dürer KADIN TERZİSİ Karanfil Sokak No. 27/3 ANKARA AKİS - 1200) AKİS/20 Fakat hemen arkasından yeni soy lentiler başlıyor. Tekelin mubayaa et tiği kahve Rio 3 değil, Vittorio 3 tür. Filhakika kahve çuvallarının oOüstün de Rio 3 yazmaktadır. Fakat bu ya- zının Beyrutta yazıldığı ve çuvallarda Brezilya damgasının bulunmadığı İs- rarla belirtilmektedir. Böylece Vittorio 3 olan Kahveler Rio 3 ten yüzde 10 ucuz. olduğu için haddizatında 1050 dolara alman kah- veye yüzde 10 hesabiyle 105 dolar ek. lenmesi gerekmektedir ki, bu suretle fiât 1155 dolara çıkmaktadır. Böylece oOTekel (oidaresi (o Kasım ayında 790 dolara ithalâtçıdan alın- masını red ettiği kahveyi ton başına 365 dolar fazlası ile kendisi mubayaa etmiştir ki bu işten hazinenin zararı 100 bin doları geçmektedir. Meselenin içyüzü Fakat asıl üzerinde durulması gere ken nokta bu değildir. Tekel to- nu 1155 dolara kahve mubayaa etmiş- tir ya hemen akabinde, İstanbulda bir ihale açılmış ve Tekele ithalâtçılar to nu 970 dolardan 6 numara Kahve ver meyi taahhüt etmişlerdir. 6 numara ile 3 numara arasında takriben 20 do lar fark vardır. Bu sebeple 97/0 * 20 — 990, bilemediniz 1000 dolar demek lâzımdır. İŞALEMİ Bu durumda Tekelin neden, 155 do lar pahalı kahve mubayaa ettiğini a- raştırmak lâzımdır. 155 dolar, 300 ton mubayaa edildiğine göre 46,500 dolar, etmektedir. Bu 46 bin dolar içinde ithalâtçının kanda yoktur. Zira malüm olduğu üzere tekel heyeti kah ve alırken ithalâtçılar gibi kâr etmek hakkını haiz değildir. Ayrıca bu para ya gene üç kişilik tekel heyetinin Bey. ruttaki 20 günlük turistik gezileri de dahil değildir. Velhasıl dahil değildir de değildir. İşte Şubat ayında memlekette meydana gelen kahve darlığının iç yü zü bundan ibarettir Kasımda 790 dolardan alınmayan kahve Mayısta 1155 dolardan alındığı için ton basma 365 dolardan 109.500 dolar — yani yuvarlak hesap bir mil yon lira — ziyan edilmiştir. öte yandan, Beyruttan Tekel be yetinin aldığı kahve ile 15 gün sonra İstanbulda açılan eksiltmede ithalât çının verdiği kahve (arasında 46,500 dolar fark vardır. Bunlardan birincisini (o ehliyetsiz- lik diye izah etmek bir dereceye ka- dar kabildir. Fakat ikincisinin nasıl izah edilebileceği rak konusudur. hakikaten bir me- (Basın: A — 8390) — 1091