5 Şubat 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 29

TİYATRO Ankara "Gilgameş" Operası Da Tiyatrosunun Opera bölümü, Ocak Çarşamba akşamından İ- tibarn, Nevit Kodallının yeni opera- SI "Gilga meş"in temsillerine (o başla- mıştır. Bu münasebetle Milli Eğitim Bakanı Dr. İbrahim Öktem daha önce haber verdiğimiz gibi, erkârıyla bazı yabancı memleket bü- yük elçilerine Opera bölümü sanatçı- larına ve Devlet Tiyatrosu o idarecile- rine, gala olarak verilen ilk temsilden sonra. Büyük Tiyatronun alt kat füay yesinde bir supe vermiştir. Bilindiği gibi "Gilgameş" operası. nın konusu, daha önce gene Devlet Tiyatrosu sahnesine çıkarılmış (olan Orhan Asenanın "Tanrılar ve İnsan- lar" adlı oyuna tiyatrolaştırılmış, 5-6 bin yıllık eski Babil destanından alınmıştır. e Operanın librettosu oda gene Orhan Asena tarafından o kale- me alınmış ve "Gilgameş" operasının temsilleri dolayısıyla güzel bir kapak içinde yayınlanarak satışa çıkarılmış- tr İlk temsil akşamı orkestrayı ese- rin bestecisi ve Opera bölümünün mü dürü Nevit Kodallı idare etmiş ve şef kürsüsüne çıkıp, daha uvertürü baş- latmadan, seyirciler tarafından hara- retle alkışlanmıştır. £ Alkışlar (perde sonlarında devam etmiş ve finalde ge- nel bir gösteri halini alarak sanatçı- lar kompozitör, rejisör, koro şefi, de- koratör tekrar tekrar sahneye çıkarıl- mışlardır. "Gilgameş" operasıyla Nevit Ko- dallı - "Van Gog" dan sonra - İkin- ci, Devlet Operası da - Adnan Say- gunun "Kerem" Sabahattin Kalen- -anmış, arialardan çok toplu (halde söylenen partilere, özellikle koro par tilerine dayanan müzikal dram zevk- le dinlenmiş, Cüneyt Gökçerin ağır- başlı ve çok itinalı sahne düzeni, Re- fik ve Hâle Erenin dekörlarıyla zen- gin - ve authentigue - kostümleri bü- yük ilgi toplamıştır. Esere adını ve- ren kahraman Gilgameş'de bas Ayhan Baranın, gerek ses, gerek oyun bakı- mından gösterdiği büyük başarı ise umumi bir takdir uyandırmıştır. Eserin öbür önemli rollerinden Gılgameş'in annesi oNinsun'da Belkis Aran, Millza'da Sevda Aydan, Tan- AKİS, 5 Şubat 1965 MZ ÇAR Üçüncü Tiyatroda. "İsyancılar" İsyan etmesin de ne yapsın. Oyun: "İsyancılar" Yazan: Recep Bilginer. Tiyatro: Devlet Tiyatrosu (üçüncü Tiyatro) Sahneye koyan: Ziya Demirel Dekor - Kostüm : Hüseyin Mumcu. Konu: Recep Bilginerin "Gazeteciden Dost'dan sonra yazdığı "Isyancı- lar", daha önce -geçen mevsim. İstanbul Şehir Tiyatrosunda oynanmış, bü- yük bir başarı da kazanmıştı. Devlet Tiyatrosunun da repertuvarına aldıgı ve geçen mevsim kişilerinin çokluğu yüzünden sahneye koyamadığı- bu güzel köy oyunu, adından da anlaşılacağı gibi, bir isyan olayını ele alıp iş- lemektedir: Yavuzlar köyü halkının Devlete karşı değil. Muhtara karşı isya- Oynıyanlar: Beyhan Hürol (Fadime Nine), Tugay Aktüre (Öğretmen), Ekmel Hürol (Muhtar), Ahmet Demirel (Bekir Şimşek), Ejder Akışık (Garip Al), Hepşen Akar (Gülizar), Erol Kardeseci (Yüzbaşı), Ertan Savaşçı (Bek- çi Selim), Birol Uzunyayla (Elif), Ziya Demirel (Vali). Beğendiğim; Yazarın, idare edilenlerle idare edenler arasındaki ilişki- leri, devlet baba ile köylünün biribirini tanımamasından ileri galen, aracılık görevlerini kötüye kullananlar yüzünden de zaman zaman trajik bir hal alan düzensizlikleri iyiniyetle ve cesaretle ortaya koymuş olması. Ziya De- mirelin, oyunun yapısında aki epik havayı duyuran, özenli sahne düzeni -özellikle kalabalığı, "a parte"leri iyi kullanması, yağmur duası ve hapis- hane sahnelerini ifadeli bir sunuşla vermesi.. (Beyhan Hürolun -nefis bir kompozisyonla kişiliğini ön plâna geçirdiği Fadime- Nine'si. Ekmel Hüroun. çok değişik bir tip olarak canlandırdığı Muhtar'a -bütün olumsuzluğu içinde- kazandırdığı beşeri yüz. Bekir Şimşekte Ahmet Demirelin, Garip Alide Ejder Akışıkın, Gülizar'da Hepşen Akarın, Elifte Birol Uzunyaylanın, Yüzbaşıda Erol Kardesecinin, Bekçi'de Ertan Savaşçının rahat, sevimli ve inandırıcı oyunları, li Mumcunun yerli rengi tekbaşına dlymemak nitelikteki gü- zel dekoru Beğenemediğim: Ziya Demirelin, yerli rengi tüm gerçekçi (-nerdeyse natüralist- bir tutumla vermek kaygusu. Bu kaygu ile lüzumundan fazla uzayan müzikli türküler, hayvan ve su sesleri, duygu atmosferi için birden-. agi solgunlaşan ışıklar V.S, uç: Bütünüyle başarılı bir temsil, Üçüncü Tiyatroya seyircinin aya- ini | yeniden alıştıracak, ilgi çekici bir oyun. Lütfi AY