5 Şubat 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 9

Mecliste Anayasa Komisyonu çalışıyor Akılsız yesi içinde cezalandırılması istenecek, suçlar tevali ettiği ve siyasi bunu müsamaha ile karşıladığı kana- tine kesin olarak varıldığı takdirde bu cezai müiyyideye başvurulacaktır. Bunun için de alelade yargı organları değil. Anayasa Mahkemesi görevlendi- rilmiştir. Lâfla peynir gemisi Siyasi (Partiler Kanun Tasarısı geçen yılın başlarında Millet Meclisine geldiğinde AP saflarından yükselen ilk vaveyla, kanunun antidemokratik hü- m kaşığı yolunda oldu. Bu hu- , "demokratik düzenin temelini si- yal Bazi teşkil ettiğine güre, reji- min idamesi için önce bu partilerin fa- aliyetlerinin bir düzene sokulması ge- rekli" denilerek izah edildi. Cevap AP lileri tatmin etmemişti. Bu sefer de bu tip bir kanunun hiç bir ülkede ol- madığı ileri sürüldü. Kendilerine Ar- jantinde böyle bir düzenleme yapıldığı ve hem de bir değil, iki kanunla yapıldı ğı anlatıldı. Alman anayasasında siyasi Partiler kanununu öngören bir hük- mün bulunduğu. Türk Anayasasının 56. maddesinin de bu maddeden ilham alı- narak konulduğu söylendi. Türkiyedeki Politik ortam ve seçmen topluluğunun kültür seviyesi izah edildi. Ama AP o- ralı olmuyordu. Zira bu partiyi ürkü- ten asıl husus, o zamanlar D.P.'nin devamı olma politikasının doruğuna e- rişmiş olan AP militanlarının 27 Ma- yısa, devrimlere "Evet", dini inançları istismara Hayır" diyemeyişleriydi. AP yöneticileri. Tasarının tümü hak- AKİS, 5 Şubat 1965 başların cezasını kında yapılan görüşmeler sırasında İ leri sürdükleri her suni gerekçenin if- lâs ettiğini görünce, kürsüden fikre fikir ileri sürerek (o başaramadıklarını sabotaj yolu ile elde etmeğe çalıştılar ve bunda da doğrusu hayli muvaffak oldular. AP Grupu oturumlara katıl- mıyor ve bu yüzden nisap sağlanama- yınca. Tasarı ile ilgili görüşmeler dur- madan erteleniyordu. Böylece, Tasarı- nın tümü ile ilgili görüşmeler, sadece diğer partilerin Mi a gün ler yapılarak, tamamlanabil: Ama maddelere bir türlü. ai Bu arada Bütçe görüşmeleri başla- mıştı. Daha sonra ortaya ek vergi ka- nunları çıktı. Bu iki, önemli kanunun geçmesi için AP ye verilen prim. Siya- si Partiler Kanunu ile ilgili görüşmele- ri daha sonraki döneme bırakmak oldu. Geçen yıl ilkbahar aylarında Siyasi Partiler Kanun Tasarısı, biraz e CHP Grupu yöneticilerinin "adam sen de." ciliği yüzünden. Başkanlık Divanı ar- şivinin tozlu raflarına kaldırılmış bu- lunuyordu. .Ve sonrası Kasım ayında Parlâmento toplandı- a, doğrusu aranırsa pek az kim se siyasi Partiler Kanununu hatırlı- yordu. e meselesi Ye alevlen HP'nin kurultayları yak- laşmıştı. Hükümet dış politikadan, partiler de kendi iç meselelerinden başka şeyle meşgul olmuyorlardı, İşte tam bu sıralarda Genel Kurmay Baş- kanı Cevdet Sunayın Millet Meclisi ve Senato başkanlarına yazmış olduğu bir YURTTA OLUP BİTENLER mektup Siyasi Partiler Kanununun ye niden ön plâna çıkmasına sebep oldu, AP'liler, yaz tatili boyunca Anadoluda, bu kanunla yasaklanacak nekadar fül varsa yapmışlar ne kadar söz varsa soy lemislerdi. Sunayın mektubu Tasarının kanunlaşması yolundaki çalışmaların tekrar hızlanması için bir yeşil ışık ol- duğu gibi, Kanunun rejimin konulma- sı yolunda nekadar gerekli o bulundu- gunu ortaya koyması bakımından da son derece önemliydi. Çağdaş prototip politikacı, bir tutam oy uğruna, din- den milli hislere kadar herşeyi istis- mar ediyor, gene bir tutam oy için A- tatürk- devrimlerine, 27 Mayısa sünger çekebiliyordu. Bütün bunlara, zinde kuvvetlerin elini kaldırarak dur deme- sinden daha tabii birşey olamazdı. Tehlike kapıyı çaldıktan sonra ken- dilerine gelebilen AP lilerle çeşitli top lantılar yapıldı ve nihayet bütün si- yasi parti liderlerinin iştirakiyle Çan- kaya protokolü imzalandı. Protokolün bir maddesinde de Si- yasi Partiler e Tasarısının bir an önce o kanunlaşması (o öngörülmüştü. Altı aydır Başkanlık Divanının arşi- vinde toz tutan Tasarı yeniden, fakat bu sefer gerçekten ele alındı. Siyasi partiler temsilcileriyle bir tabii sena- tör ve bir de kontenjan o senatörün- den ibaret yeni bir komisyon kuruldu. Bu komisyon. Aralık ayı ortalarına ka-. dar sıkı bir çalışma yaparak, madde- leri tek tek inceledi Tasarıya bütün partilerin kabul edebilecekleri bir ni- telik verdi. Tabii bu arada, komisyon üyeleri tarafından hazırlanan müşte- rek değişiklik (önergeleri ile Tasan- nın en önemli maddeleri kuşa çevrili- vermişti. Bu değişiklik önergelerine göre me- sela Tasarıdaki partilerin ocak ve bu- cak teşkilâtlarının kaldırılması yolun- daki prensip kabul edilmekte, fakat perhiz ve lahana turşusu tekerleme- sine benzer bir formülle, bunların ye- . . örevlileri" ikâm . men kaldırılmış, yerine, aday yokla- masını kazanamıyanlann hakime mü- racaat hakkı tanınmıştır ki. önseçimin amacının birtakım usul yanlışlıklarını bertaraf etmek olmadığı açıktır. Seçim- lerde merkez kontenjanı meselesi ise partilerin tüzük ve yönetmeliklerine bı- rakılmaktadır. Partiler, yüzde 5'ten az ve yüzde 15'ten çok olmamak şartıya, kontenjan ihdas edebileceklerdir. 27 Mayıs ve devrimlere bağlılık ve di- nin politikaya alet edilmemesini sağ- lıyan maddelerle. üzerinde geçen yıl pek çok gürültü koparılan cezai hü- kümler bütün partilerce aynen kabul edilmiştir.