10 Temmuz 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 19

KİTAPLAR AZ GELİŞMİŞ ÜLKELER VE SOSYALİZM Fethi Nacinin incelemesi. Gerçek Ya- yınevi yayınları 1. İstanbul 1965, İstan- bul Matbaası, 204 sayfa 750 kuruş. İs- teme adresi: İstanbul - Cağaloğlu, Molla Fenari sokak No: 30-32. Fethi Naci, bancı sömürücülerin vesayeti altında yaşamış, ekonomik mânada kanı iliği sömürülmüş Türkiyenin kalkınması için en çok mürekkep harcayıp kafa yoran yazarlardan birisidir, İyi bir ik- tisatçı olduğunu kabul ettirmiş durum- dadır, özellikle az gelişmiş ülkelerin meseleleri üzerinde durmuş, bunun için kitabına da "Az Gelişmiş Ülkeler ve Sosyalizm" adını vermiştir. Oysa, aslında Fethi Nacinin kitabına veri- lecek en güzel ad, "Üçüncü Dünya" olabilirdi. Zira, Fethi Nacinin kitabı- na koyduğu, ticari vasfı daha yüksek, uzun adın ardında yatan asıl konu, Ü- çüncü Dünyadır. Fethi Nacinin kitabı, dikkatle okun ması gereken önsözü de sayarsak, üç bölümdür. İkinci bölümde az gelişmiş ülkelerin ortak (o meseleleri ve ortak konulan o anlatılmaktadır. o Dertler, dertler için çare araştırma yolları ve nihayet ekonomik alanda ileri sürüle- bilecek çareler... Son bölüm ise daha değişiktir. Bu bölümde, az gelişmiş ül- kelere örnek olabilecek altı ülke ele a- lınmıştar. Cezayir. Mısır, Ghana, Mali, Gine ve Birmanya. Bu altı ülkede uy- gulanan kapitalist olmayan kalkın- ma yöntemleri, sosyalizme doğru nasıl yön alındığı, (o karşılaşılan (o bellibaşlı güçlükler, uygulamanın yarattığı tep- kiler ve değerler bu bölümde anlatıl- maktadır. Kitaptaki yazıların büyük kısmı, genellikle çeviri yazılardır. Ama ara- -a bağ kurmak için Fethi Naci de der- lemeler, incelemeler eklemiştir. Çok- çada az gelişmiş ülkelerin, kalkınma yöntemleri üstüne düşünen aydınlarını ve liderlerini konuşturmağa çalışmış- tır. Son derece akıcı, çok bilimsel ki- -abın içine düşülünce çıkılamayan gi- ift ve çapraşık üslübundan ve hava- sından uzak, pırıl pırıl bir dille kaleme ılınmış olan "Az Gelişmiş Ülkeler ve Sosyalizm" adlı kitap, Türkiyenin me- selelerine de ışık tutmak amacıyla ha- sırlandığı için ayrıca bir önem kazan - maktadır. CUMHURİYETTEN SONRA HİKAYE VE ROMAN Tâhir Alangunun derlediği antoloji. Üç cilt, İstanbul Matbaası. Asal Erte- yüzyıllarca yerli ve ya-. kin Yayını 864 sayfa. Ciltler ii 10-15-15 lira olmak üzere, tümü 40 ra. İsteme adresi: İstanbul - “İstanbul Matbaası, Nuruosmaniye cad. No: 90 Türkiyede yokluğu hissedilen yayın- lar arasında biri de edebiyat tarih- leri ve incelemeleridir, özellikle hikâ- e ve roman konusunda Türkiyede hemen hiç bir ciddi ve etraflı araştır- ma yapılmadığı söylenebilir. 1937'lsr- de yayınlanmış olan, Mehmet Bebret Yazarın "Genç Romancılarımız ve E- serlerinden bu yana, şöyle akılda yer etmiş bir başka inceleme bulmak ger- çekten zordur. İşte bu boşluğu ilk ola rak, gerçekten dört başı mâmur deni- lebilecek bir şekilde Tahir Alangu dol durmak çabasındadır. "Cumhuriyetten Sonra Hikâye ve Roman" adlı üç cilt- lik antoloji bu niyetle hazırlanmıştır. Yayınlanacağı açıklanan "Tanzimat- tan Sonra Batılı Roman ve Hikâyeye Yöneliş" ile. "1950'den o Sonrakiler"de piyasaya çıktığında, ttirk romancılığı ve hikâyeciliği üzerine, o başlangıcın- dan bu yana gerçekten tam bir araş- tırma yapılmış olacaktır. Pek uzun ve çok sabır isteyen bir araştırma, inceleme ve çalışmanın mahsulü olan Alangunun takım, ha- linde satılan üç ciltlik antolojisi "Ye- ni oHikâyeciliğimizin Öncüleri" ve "Yeni Hikâyeciliğimizin Yol Açıcıları" olarak iki ana bolüme ayrılmıştır. Bi- rinci cildi teşkil eden ilk bölümde, yol açıcınlar olarak Fahri Celaleddin, Se- lahattin Enis, Sadri Ertem, Osman Cemal Kaygılı, Memduh Şevket Esen- dal, Sabahattin Ali, Kenan Hulusi, Nahit Sırrı Örlik, Bekir Sıtkı Kunt. Reşat Enis Aygen yer almaktadır, ön- cüler geri kalan iki cildi doldurmakta- HERKES OKUYOR Yayınlar TÜRKİYENİN ADRESİ Metin Eloğlunun şiirleri, Ye- ditepe yayınları, 48 sayfa 3 lira T.S. ELİOT'TAN ŞİİRLER Osman Türkay tarafından seçilip türkçeleştirilmiş, Yeditepe yayınları, 46 sayfa 3 lira. MAX JACOP'TAN ŞİİRLER Ülkü Tamer tarafından türk çeleştirilmiş, Yeditepe Yayınları, 64 sayfa 3 lira. HEYAMOLA Tanju Cılızoğlunun röportaj- ları, 63 sayfa 5 lira NAZIM HİKMETLE ÜÇBUÇÜK YIL Orhan Kemalin anıları, Sos- yal yayınlar, 122 sayfa, resimli 6 lira MİLLİYETÇİ SOSYALİZM Hans Behrend'den çeviren Burhan Arpad, Evren Yayınlan, 64 sayfa 3 lira. ŞU IM1 YILINDA azım Hikmetin Şiirleri, Ev- ren Yayınları, 102 sayfa 10 lira. dır ve sırasıyla bunlar da şunlardır; Umran Nazif Yiğiter, Samed Ağaoğ- lu, Sait Faik, İlhan Tarsus, Mehmet Şeyda, Kemal Bilbaşar, Halikarnas Balıkçısı, Samim Kocagöz, Orhan Ke- mal, Sabahattin Kudret, Kemal Tahir, Ahmet Hamdi Tanpınar, Oktay Akbal, Aziz Nesin, Faik Baysal, Haldun Ta- ner, Orhan Hançerlioğlu, Tarık Buğra, Necati Cumalı, Alangunun başlangıçta bir hikâye- ler antolojisi olarak hazırlamağa baş ladığı, ama sonradan hikayecilerimi- zin hemen tümünün hikâyeden roma na atlaması yüzünden, hikâye ile bir- likte roman konusunu da ele almak zo- runda kaldığı anlaşılan "Cumhuriyet ten Sonra Hikâye ve Roman" adlı an- tolojide şunlar falana fazla, verilmiş gibi o tenkitlerde belki mümkündür ama, açık söylemek gerekirse, bunu yapmak insafsızlık o- lur. Zira Alangu, edebiyatla ilgilenen lere, türk sanat hayatı ile ilgilenen- lere gerçekten bir benzeri daha olma- yan bir eser hediye etmiştir. Eksikleri tamamlanabilir ama, bir benzeri daha kolay kolay bunun yanma konamaz. İlhami SOYSAL