19 Mart 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

m —— e: TURK ÇASU hali ld beli Li er Yazan: M. SIFIR Mehmet Ali Bildiklerini Olduğu Gibi Anlattı F ercüman Mehmet Ali Bey hakkında sağdan, soldan top ladığım malümat, bendeki ilk ka- naate uygundu. Şişhane karakolu inzibat yüzbaşısı Şevket Beyde Mehmet Ali hakkında çok iyi malâ mat verdi Şevket şii Emirgânda oturuyor. İşgalin eh teb likeli günlerinde bizimle beraber çalışmış, büyük hizmetler etmiştir. Mehmet Ali hakkında şu malümatı verdi — Mehmet Ali Bey ile beraber- ce esâret hayatında uzun seneler geçirdim. Hakkında edindiğim ka- tler her cihetle müsbettir. Bunun üzerine Mehmet Ali ile evvelâ basit bir şekilde temas et- miye karar verdik. Aldığımız raporlar, Mehmet Alt Beyin, hergün, hangi saatlerde ne- relere gideceğini gösteriyordu. Ken- disiyle Tünelbaşı meydanında kar- şılaşmak fırsatını kolayca hazırla- dim Öpüştük, koklaştık.. Arkadaşım Şu ani tesadüfü memnuniyetle kar- şılamıştı. Fakat mühim bir i ğu için bir yerde oturup yeceğimize teessüf ediyor, af dili- yor ve başka bir gün birleşmek için Tandevü istiyordu. Konuşa konuşa ilerliyorduk. Bsaretten avdetten son Taki hayatından, şimdi çalıştığı giz Hi hizmetler grupundan ve maiye- tinde bulunduğu zabitlerden safi- yet ve samimiyet ile bahsediyordu. Galatasarayına yaklaştığımız za- man ayrılmak mecburiyetinde bu- Yunduğunu özürler diliyerek tekrar etti. Uzun uzadıya görüşmek üzere © akşam saat dokuzda Tepebaşın- daki mahellebicide tekrar birleş - miye karar verdik. M ehmet Ali Beyden ayrıldığım zaman biribirine aykırı tesir ler altında idim. Yabancı hafiye grupuna mensup olduğunu benden hiç saklamamıştı. Bu saffet, lehin- de bir şeydi. Bununla beraber tered dütten kurtulamıyordum. Şişhane karakolunda beni bekli- yen arkadaşların yanına geldiğim zaman herşeyi olduğu gibi anlat- tım. Bendeki tereddüt Şevket Be- yin biraz canmı sıktı, Mehmet Ali- nin ahlâk ve seciyesinden emin ol- duğunu, bize hizmet teklifini te- reddütsüzce bizzat yapmıya hazır bulunduğunu ileri sürdü ve şunu ilâ ve etti: — Yabancı memlekete fenalık maksadiyle girmiş olamaz. İptida- dan hüküm veriniyelim. Ne gibi bir zarurete tâbi olduğunu anlıya- lum. O akşam Mehmet Ali Bey ile bir eştik. Gösterdiği arzu üzerine Tak ii ının Panoruma bahçesi- ne giden köşesindeki İzmir biraha- nesine girdik. Hem görüşüyor, hem de bira içiyorduk. Mehmet Ali Bey bütün samimi- yeti ile, herşeyini açık açık anla- tıyordu.. Hergünkü faaliyetlerini, temas ettiği şahsiyetleri ve bunla- rın menfi hizmetlerini, aldıkları maaş ve ikramiyeleri sayıp dökü- yordu... Adeta bana itimat telkin etmiye uğraşıyor gibi bir hali var- dı, Bir aralık münasebet getirerek: — Mehmet Ali!,. Dedim. İngiliz- lerin yanında nasıl iş bulduğuna bayret ediyorum. — Azizlım, bu işi ne ben buldum ve ne de istedim... > O halde kuvvetli bir tavsiye ve iltimasın tesiri ile mi?... Mehmet Ali Bey sözümü bitir. meme meydan bırakmadı: — Hayır, hayır!. dedi. Hiçbiri de- gil. Bu çok tuhaf bir hikâyedir. Anlatayım dinle: Bugün de söyle- miştim ya?.. Ben esaretten gelince Dudullu nahiyesine müdür oldum. “Teşkilât lâğvolununca açıkta kal- dım. Aylarca işsiz ve günlerce aç kaldım. Bir gün; bir kaç lira borç istemek için Bel kadaşa gitmiştim. Yaya gittiğimi iemiye hacet yok, sen anlayı- ver. Aradığım arkadaşı evinde bu- Ismadım. Birkaç saat beklemek di mütekaittir, ekte oturan bir ar- M. Sıfırın arkadaşlarından Yüz- başı Yusuf köylü kıyafetinde icap etti. Para yok ki bir gazinoda oturup vakit geçireyim. Arnayut- köyü Akıntıburnu rıhtımında aşağı yukarı piyasa ediyor. geçen vapur- ları sandalları, kenarda balık tutan ları seyrediyor, vakit geçirmiye ça- kışıyordum. Bir aralık yorulmuş bir cıkları seyrederken bilmem yor- gunluktan mı, yoksa açlıktan mı?. Birdenbire gözüm karardı ve ba- şım döndü. İşte o kadar. Üst tara- fını bilmiyorum Gözlerimi açtı- ğlm zaman kendimi yabancı bir 0- dada ve tertemiz bir yatakta bul dum. Sakın rüya zanpetme. Haki- katten bahsediyorum ha!. Başımın ucunda bir İngiliz neferi duruyor- dü. Meğer ben denize düşmüşüm.. O esnada şimdi maiyetinde bulun- duğum İngiliz kaymakamı da oto- mobili ile beni evine götürmüş. Hâ dise intihar sanılmış. O şekilde zete sütunlarına geçmiş. Ben ha- yat eseri gösterince bir nefer gidip kumandanına müjdelemiş. Şimdi Körn Vold yatağımın kenarında beni teselli için diller döküyor- du. İntiharımın sebebini sordu. Ne de olsa bana karşı büyük bir insan lık gösteren bu adamdan Sıkılıyor- dum. Başıma gelen bu kazanın inti bar sanılması gururumu zedeliyor- du. Kendimi müdafaa ettim. Fakat nafile... Üzerimden çıkan elbisele- rimin bütün ceplerindeki poranın yekünu bir kuruş... Bu vaziyette de nize düşen adam için akla gelecek sebep; aşk ve alâka olamaz ya, U- zatmıyayım.. Bu adam halime acı- dı ve beni bu vazifeye, yani maiye- tine aldı. Anladın mı sebebini? Ne iltimas, ne tavsiye, ne de müracaat var, Bir tesadüften ibaret... — Doğrusu hayret! — Elbette hayret!.. Yoksa ben açlıktan erir gider, böyle bir yere girmezdim. — Şimdi vaziyetinden memnun musun? -— Allaha çok şükür. Şimdilik yi Yip, içip, yaşıyoruz. Fakat! — Evet. Fakat ne de olsa... Bir | düşman yanında hizmet etmek, var- hığımı baltalıyanlarla beraber ça lışmak... Bilmem ki ne söyliyeyim Mehmet Ali, bu sana âcı gelmiyor mu? — Vaziyelimden ben de mem- nun değilim, kardeşim. Tanıdık- larımın şüpheli bakışları, imali sözleri, acı tarizleri karşısında çok sıkılıyorum. Eziliyor ve azap çeki- | 'yorum.. Çekilmeyi düşünüyorum. Fakat ne rede iş? Bu vaziyetim ile, alnımdaki bu kara damgayla Ana- doluya, harp arkadaşlârımın yanı- i Tenzilâtlı İba fazla vapur tahsisine çalışılacak- İstanbul süt müstahsilleri ve süt- çüler cemiyeti idare heyeti, dünkü toplantısında mühim bir karar almış tır. Sütçüler, İstanbulda süt derdinin halli için esaslı teşkilât yapılıncıya kadar, komşu memleketlerde tatbik edilmekte olan bir usulün örnek alın masını muvafık görmüşlerdir. Bu €- sas dsiresinde, belediyeye verilmek üzere iki maddeli bir teklif hazırla- #uşlardır: 1 — Belediyenin ihtiyaca göre, lü- zum göstereceği yerlerde, esnaf teş- | kilâtı tarafından sütlerin tevzii için hiror “Süt merkezi,, açılacaktır. İnek ülere birer “kontrol cüz- danı,, verilecektir, Her mıntaka inek- çileri sütlerin? ait oldukları merke-| z6 getirecekler, mınlakanın seyyar ve sabit sütçüleri de sütlerini bura- lardan alacaklardır. Süt verilirken, evsafı, derecesi ve miktarı kontrol cüzdanına yazılacak ve satışa çıktık” tan sonra da her istendiği zaman bu cüzdanlar kontrol edilebilecektir, Süt İşinin Süratle Halli Için Bir Teklif ? — Bozuk, karışık süt satışının ve sütlere su, soda veya ilâç katılması- nın önüne geçmek için şu şekilde ha- reket edilecektir: Köylü sütçüler ve üzaktan süt ge- tirenler, ayni tarzda, sütlerini, en ya kın tevzi merkezinde cüzdanlarına kaydettireceklerdir. Krema ve kay - mak çıkaran dükkânlar sütlerini işle- İmeden önee bu merkezlerde muayene ettireceklerdir. İşledikten sonra da kreması alınmış ve kaymak altı kal- mış sütlerin nerelere ve ne miktar ve sildiği ve bunların nasıl harcandığı İbelediyece kontrol edilecektir. Bu kontrolde, karışık, bozuk süt sattığı görülen sütçüler hem ceza gö İrecek, hem de mahkemeye verilecek» tir. Sütçüler cemiyeti, bu esaslar dahi- linde derhal harekete geçilmesi ka- rarındadır. Ve lâzım gelen hazırlıkla- ra da girişmek üzeredir. Teklif, bu- *gün belediyeye verilecektir. DENİZ ve LİMAN : | Yeni Navlun Fiyatları Geçen ihracat mevsimi başında 1 pılmış ve Vekâlete gönderilmiştir. 20 Bin Göçmen Gelecek den aşlanacaklır “0 menlerin yerleştirilmesi için hazırlık lar ilerlemiştir. Bu yıl, Bulgaristan | ve Romanyadan 20 bin kadar göçmen | getirilecektir. Bunlar için Trakya mıntakasında 5 bin yeni ev yaptırıl- maktadır. Nakliyat işine bu sene da- si tar, * İki gündenberi, Boğazda, sabah- | ları, kesif sis görünüyor. Dün sabah ta bu yüzden Şirket vapurları ilk se- ferleri yapamamışlardır. POLİSTE : “Bir Eroin Müptelâsı Tedavi Altına Alındı Beyoğlunda oturan Eleni isminde bir kadın, dün, Emniyet kaçakçılık bürosuna müracaat ederek oğlu Ko-| çonun eroin müptelâsı olduğunu ha | ber vermişitedavi altına alınmasını İs» temiştir. Koço, eroin kullandığı için H MÜTEFERRİK : Koca Sinanı Anma Günü İçin| Hazırlık Mimar Sinan ihtifali, 9 nisanda ya- için Maarif Vekâletine müracaate karar verilmiştir. iii yaa da Türkiy” ğu İstanbul Türkkuşunda bu seneki Taşdelendeki Tesisat Taşdelen suyunu bol miktarda is- tihsal ederek temiz bir şekilde satışa çıkarmak için yeni tesisata başlan-| şirket idare meclisi ve muvakkat Ha- mıştır. Kadıköy evkaf müdürü ile bir |liç işletme idaresi tarafından birer doktor ve bir mühendisten mürek- kep bir komisyon, bu işle meşgul ol- maktadır, Almanyaya ısmarlanmiş 0- lan otomatik şişe temizleme, doldur. ma ve kapsülleme makineleri, dün amburgtan yola çıkarılmıştır. Gaz Kursu Görenler Zehirli gazlerden korunma komis- mıştır. tir. ğını makineye kaptırmış ve tedavi al tana alınmıştır. na nasıl gidebilirim ki Bu son sözler beni çok müteessir etti ve derin derin düşündürdü. De mek ki yüzbaşı Şevket Bey arkada- şımizın Mehmet Ali Bey hakkında- ki sevgi ve itimadı boşuna değik miş.. Lüzumsuz yere tereddüt ve şüphelere düştüğümü ve daha doğ- rusu vehme kapıldığımı anlamış» Bu iyi kalbli-arkadaşın gıya- verdiğim menfi ve haksız hükümlerden nedamet duyuyor ve utanıyordum. Benim uzunca sü- ren düşüncem ve sükütum karşı- sında talisiz muhatabım çenemi tut muş, İki tarafa sarsıyordu. Güle- rek: — Ne oldun yahu? dedi. Benim derdimin tasası sana mı düştü? (Devamı ver) bundan 6 ay evvel hastanede tedavi altına alınmış, fakat çıktıktan sonra bu huyundan vazgeçmemiştir. Zabı- ta, Koçoyu tekrar tedavi altına aldır- * Sirkecide şüpheli vaziyette do- laşan Haydarın üzerinde bir miktar esrar bulunmuş ve adliyeye verilmiş- Büyükderede Kibrit fabrikasın- da çalışan Ali, sağ elinin üç parma- yonu, dün vali muavininin başkanlı- ğında toplanmıştır. Komisyon, halk için açılan kurslardan şimdiye kadar 35 bin kişinin mezuniyet vesikası al- dığını görmüş ve haziran başına ka- dar da on beş bin küsur kişinin daha okutulması için çalışılmasına karar vermiştir. Dahiliye Vekili Geldi Dahiliye Vekili ve Parti Genel Sek reteri B. Şükrü Kaya, dün sabah An- karadan şehrimize gelmiştir. B. Şük- rü Kaya, şehrimizde üç gün kalacak ve pazar akşamı tekrar Ankaraya dö necektir, X Bükreş elçimiz Hamdullah Sup- hi, dün Ankaradan gelmiştir. Yakın- da Bükreşe gidecektir. Hayat Ucuzluğu İçin Hayatı ucuzlatmak için alınacak tedbirleri tesbit etmek üzere çağırı- lan İsviçreli mütehassıs B. Yoren, dün Ankaradan şehrimize gelmiştir. Mütehassıs, bugün ticaret odasına uğ» ramiş ve bazı tetkiklerde bulunmuş- tur, Bugünden Sonra belediyede ça- ışacaktır. * Belediye tarafından haller hak- kında hazırlanmakta olan kanun pro- jesi tamamlanmıştır. X 18 mart Çanakkale zaferinin yıl halkevinde toplantılar yapılmıştır. YERLİ HABERLİ Sütçüler Cemiyetinden Belediyeye Amerika Tle Yeni Ticaret Müzakereleri le yel 28 Martta, Ankarada Görüşmelere Başlanıyor Memleketimizle yeni şekilde bir ticaret anlaşması müzakeresi için Birleşik Amerika hükümetinin gön- derdiği murahhaslar 28 Martta An- karaya varacaklardır, Müzakerelere derhal başlanacaktır. Amerika heyeti şu şekilde kurula- caktır: Rele: Sefaret işgüderi B. R. F. Kelley. Amerikâ Hariciye Nez&reti namına murah has: Henry İ. Vadieteh. Amerika terife ko misyonu namına: Norman R. Burus. Ame- rika Ticaret Nezareti namına: Sefaret tica- ret staşeşi I. E. Gillesple Heyete riyaset edecek B. Kelley bir sene evvel sefaret müsteşarı &i- fatile memleketimize gelinceye kır dar fasılasızca 14 sene Amerika Ha- riciye Nezareti Şarki Avrupa büro- sunda bulunmuştur. 1926 senesinden 1937 senesine kadar bu dairenin re- İisliği vazifesini görmüştür. | Amerika Herleiyesinin mümessili yeni şe | a kilde murhedelerin müzakeresi için Ameri- ka Haririyesinde kurulan husust daireye mensuptur. Tarife komisyonu diye bir heyetin mü- zükerelerde temsil edilmesine gelince Ame- rilenda iktisadi ve mali düşünceleri gözö- nünde tutarak gümrük tarifeleri yapmak | için müetakli bir dnire vardır. Yeni ten ret muahedesi karşılıklı gümrük müsaade- leri esası üzerine olduğu için bu dairenin İ bir mümessil butundurmasına füzum görül- möştür, Amerika Ticaret Neraretinin mümessili (8. Gillesple 18 senedenberi fasılasız surette memleketimizde bulunmuştur, İki memle- navlun fiyatlarını sebep yokken yük | pılacaktır. İhtifal programını hazır-| ketin tceretine allkam olan her işi ezber selten ecnebi vapur kumpanyaları, İlamış olan Eminönü halkevinde bir) den bilir. bü sene tekrar İktisat OVekâletinin| toplantı yapılmış, alâkalı dairelerin müdahalesine meydan bıpakmamak 1- | ümessilleri de hazır bulunmuşlar- çin, müşterek bir tarife hazırlamış-İdır. İhtifal günü, mekteplerde Bü - ardır. Bu tarifede yeni tenzilât ya-| yük Sinana dair konferanslar verilme Amerikan heyeti ile Ankarada baş bıyacak müzakerelerin büyük bir e- | hemmiyeti vardır. Amerika, yeni u- İsuldeki ticaret anlaşmalarını, dünya yüzünde serbest iktısadi münasebet- km başlangıcı diye telâkki edilmek Avrupanın cenubunda bu mü- memleket, Türkiyedir. “Müzakerele- rin mutlaka Vaşingtonda yapılmasın da ısrar edildiği halde müzakerelerin lunmuştur. BELEDİYEDE : Haliç Tamamen Belediyeye Geçiyor Haliç şirketinin vaziyeti hakkında proje hazırlanmıştır. Yakında valinin başkanlığında her iki taraf mümessil leri bir toplantı yapacaklar, Haliç şir- ketinin tamamile ve hukuken de be- lediyeye devri için bir formül hazır hyacaklardır. Bir İmar Programı İmar plânı 938 yılında tatbik edil- miye başlanacağı için imar bürosu bu yıl yapılacak işler hakkında bir pro- gram ve bir talimatname hazırlamak tadır. Prost geldikten sonra kati şek- ini alacak olan bu talimatname de evvelce yapılan mevzii plânlar ile Taksim Eminönü meydanları ve Gezi köprüsüne inen ikinei yola başlanma- sı gibi esaslı ve göze batan imar işle- ri konulmuştur. Afiş İşinde Ucuzluk Belediye, yeni afiş talimatnamesin de değişiklik yapmıştır. Bu değişik- liğin neticesi, hem afiş ücretleri için hazırlanan tarifede yüzde yirmi nis- betinde ucuzluk yapılmış, hem de for maliteye ait işler daha pratik şekle s0 kulmuştur. ÜNİVERSİTEDE : Yabancı Dil Mektebi İmtihanları Bitti Üniversite yabancı diller mekte - binde şubat terfi imtihanları bitmiş- tir. Yazılı ve sözlü olarak yapılan yoklamalar sonunda, bu imtihanlara girmek hakkını kazanan 500 talebe- den 297 si muvatfak olmuştur. Kurla- rını bitirenlere sertifika verilicek, küçük kurdan büyük kura geçenler dörümü münasebetile, dün akşam|de haziran imtihanından mesul tutul | ve 141, Hararet en çok 13/6 ve en 0£ mıyacaktır, 19-3 -938 Ankaradan Telefon ve Telgrafla Bir Şilepçilik Şirketi Kuruldu Denizbank Almanyaya Yeni Yapurlar Ismarladı Ankara, 18 (Tan muhabirindeni — Denizbank, Almanyada Yavu$Öğy harp gemimizi inşa eden Bio .İ ünd Vas tezgâhlarna sl mi smarlamış ve mukaveleler düğü imza edilmiştir. Gemilerin her b ği ri beşer bin ton ve süratleri 1653İĞİ olacaktır. “Karadeniz, tipinde SATIR) pılacak olan bu gemiler frigorifik tesisatı da havidir. Gemilerin bede İl li kliring yolu ile mal karşılığı 8 :l larak ödenecektir. Bu yeni vapur” larla Karadenizden İstanbula ke İl silmiş et nakledilebilecektir. Denizbank, İş Bankası ve bank ile müşterek bir vapur şirketi kurmuşlardır. Bu şirket, memleke” tin pek muhtaç olduğu şilepçiliği ve ticari deniz nakliyatını i ettirmiye çalışacaktır. Şirket il iş olarak İngiltereden üç şilep ak mak için pazarlığa girişmiştir. Prf. Osten, Mühim Bir Konferans Verecek Ankara, 18 (A.A.) — Ankara, Tarih Dil, Coğrafya fakültesi arkeoloji pro fesörü Vonder Osten, 19, 3, 1938 cw” martesi günü saat 17,30 da halkevin” | de projeksiyonlu bir konferans vere” cektir, Eski Anadolu hafriyat yerle" ri mevzuu üzerinde konuşacak ola8 | profesör, bu konferansı herkesin af” lıyabileceği bir şekilde yapacak Ve konferans türkçeye çevrilecektir. Herkes halkevi tarafından bu çok mühim konferansa davetlidir. Üsküdar Su Şirketi İçin Ankara, 18 (Tan muhabirinden) | Büyük Millet Meclisi nafıa encü. Usküdar ve Kadıköy su satın alınması hakkındaki kanun Ji” | yihasını ufak bir tadille kabul etmif” tir, e EFE LİESEİA TE ŞEEETE Kazanç Vergisinde Yeni Formül si? Ankara, 48. (Tan muhabirinden) met erbabı ile, gündelik kazançları zerinden Okâzanç (vergisi vereB leri biribirinden ayırmak için, Maliy€ uçuş faaliyeti nisanın ilk haftasında | Ankarada yapılması, hususi bir dost- başlı yacaktır. Bu sone talebe adedi 3 İluk eseri olarak Amerikaca kabül 0:| yakiğecır. Mz vize misli arttığı için mevcut dört plânör eme ders ve ucuş için yetişmiyecek, yeni- den birkaç tane daha getirilecektir. Yeşilköyde de motörlü uçuş tecrübele rine devam edilmektedir. Kadastro Faaliy. Ankara, 18 (Tan muhabirinden) Kadastro işlerinin çok olduğu İs” tanbul, Ankara gibi büyük şehirlerdf İl. teşkilâtın genişletilmesi için yeni b” 1 kararlar alınmıştır. Kadastro işi rinin az olduğu mıntakalardan fazi#j! iş olan şehirlere memur cektir. En kısa zamanda kadastro İf” lerinin ikmali için, çalışan i emrine fenni birtakım yeni aletler df verilecektir. Yardım Gören Çocuklar Ankara, 18 (A.A) — Çocuk ESİf” geme Kurumu Genel merkezi taraf dan 1-3-1938 tarihinden 163-1 tarihine kadar 15 gün zarfında 2699 çocuğa yardım edilmiştir, Bunlardan 215 hasta çocuk ve ne genel merkezin polini indi bakılmış ve tedavi edilmiştir. | Ayrıca diş bakımevinde de 415 gi cuğun dişleri bakılmış ve tedavi eğ”. miştir. 1448 çocuk ve anne genel m& kezin banyolarından istifade etmif”| tir, Süt damlasından her gün 132 ç0€ ğa süt verilmiş ve 15 günde yekün larak 1285 kilo bedava süt tevzi eğ miştir. 19 Mart 1938 CUMARTESİ 3 öncü ayi o GünSi Arabi: 1387 Muharremi 17 Güneş: 600 — Öğler İkindi: 16,46 — Akşam: Yatmı : 1980 — İmsl YURTTA HAVA VAZI Yurdun Karadeniz kıyıları, orta ve “Üy bi Ansdolunun doğu taraflarında havf Yuttu, Doğu Anadolu ile orta Ansdohsf, bulutlu, diğer yerlerde açık geçmiş, (if Karadeniz kıyılarında conubi istikami gi orta, diğer yerlerde umumiyetle giri” tkametten hafif kuvvette esmiştir. tanbulda hava açık geçmiş, rüzgâr garbiden saniyede 1 İle 3 metre Hİ miştir. Saat 14 te barometre 765 mi 1 a altında 0,3 santigrat olarak kaydedii”