3 Temmuz 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 17

DÜNYADA OLUP BİTENLER Asya - Afrika Toplanamayan konferans önceki haftanın sonunda Ceza- yirde tepeden inme bir hükümet darbesi yapamasaydı, bu Kuzey Afrika ülkesinin aynı adı taşıyan başkentin de son yılların en önemli milletlerara- sı konferanslarından biri toplanacak- tı. Bu konferansa katılacak denetle- rin çoğu bir yılı aşkın bir süredir top- lantının hazırlığım yapıyorlar, kulis- te birbirlerinin kulaklarına (| fısılda- dıkları (o sözlerle kendi o görüşlerinin başarı sağlamasına çalışıyorlardı. Fa- kat ortalıkta dolaşan bu fısıltılar son Eğer görüş ve davranış birliği kurmak için yapılmak istenen bu toplantının, bir ayrılma ve parçalanma toplantısı ol- masından korkulmağa başlanmıştı. Eğer Cezayir darbesi (olmasaydı, şu satırların yazıldığı sırada Cezayir başkentinde ikinci Asya - Afrika dev- letleri konferansı (o çalışmalarına baş- lamış olacaktı. Hatırlanacağı gibi, Asya ve Afrika devletleri, kendilerine ortak bir görüş ve davranış yolu çiz- mek için, ilk defa 1955 yılında Ban- dungda toplanmışlardı. Bandung top- lantısından bu yana geçen on yıl için- de köprülerin altından çok sular akmış, dünya durumunda olduğu gibi Asya - Afrika bloku içinde de bazı önemli ge- lişmeler görülmüştür. Eski dostlar düşman oldu Son on yıl içinde milletlerarası du- rumda olduğu kadar Asya ve Afrika devletleri arasında görülen en önemli gelişme, Komünist Çinin durumunda- ki değişikliktir. 1965 yılında Bandung Konferansı toplandığı zaman, Pekinli yöneticiler, Krutçef tarafından ortaya atılan "barış içinde birlikte yasama" ilkesini oObenimsemiş görünüyorlardı. Hattâ, Konferans sırasında, bu ilkeyi geliştirmek ve tanımlamak için çalı- şanların başında yer almışlardı. Oysa son on yıl içindeki olaylar, Komünist Çinin tutumunda büyük değişiklikler olduğunu göstermektedir Pekinli yöne- ticilere göre, "barış içinde birlikte ya- şama" ilkesi, Sovyetler Birliğinin ba- tılı kapitalist devletlerle anlaşmak için bulduğu ve devamlı olarak, geri kal- mış ülkelerin, milli kurtuluş hareke- tine girişmiş bulunan halkların aley- hine işleyen bir formülden başka bir- şey değildir. Asya - Afrika devletlerinin Cezayir 3 Temmuz 1965 toplantısı eğer yapılabilseydi, Komü- nist Çinin batılılar (karşısında uzlaş- maz bir tutum takınılmasını isteyece- gine şüphe yoktu. Gene hiç şüphe yok ki, ortaya Pekini bu yolda destekleye- cek başka devletler de çıkacaktı. Me- selâ, Maleysia Federasyonu konusunda Batı ile açık bir çatışmaya giren ve işi Birleşmiş Milletlerden çekilmeye ka- dar götüren Endonezya, Komünist Çin le birlikte en aşırı tulumları takınma- ya hazır görünüyordu. Sovyetler Bir- liğinin kendi karşılarına (o dikilmesini önlemek için de, Moskovanın Asya - Afrika konferansına (temsilci (o yolla- masını bütün güçleriyle önlemeye ça- lışmışlardır Sertlerle yumuşaklar 1955 Bandung Konferansı toplandığı zaman buna katılan devletlerin sa- yısı yirmiiki idi ve bunların çoğu As- ya devletiydi. O zamandan bu yana, bağımsızlık kazanan Afrika devletleri- nin sayısı çok artmış ve bunlar, ken- di aralarında bir teşkilât kurmayı da başararak, - Afrika bloku içinde vwetli duruma (geçmişlerdir. Bun- ların bir - ikisi Pekinin izinden yürü- mek eğiliminde olmakla beraber, ço- gu, Batı ile yakın bağlarını korumak 'Cezayirin devrilen lideri Ben Bella Bir varmış, bir yokmuş