29 Ocak 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 16

İKTİSADİ VE MALİ SAHADA mek için monoter tedbirlerle pa- da kalan iş çevreleri, ne yazık ki, ra hacmini ve kredileriarttırdı. Bu enflâsyonla hareketli opiyasayı eş tedbirlerin sonuçları bugün belli ol- anlamda sanmaktadırlar. Paradan du.Kasıtlı olarak alınan tedbirler- kaçış ve mala hücum başlayınca, bu den enflâsyon çıktı." Bir başka so- çevreler, ne bulsalar alacaklar, ne nuç Bakan tarafından şöyle cevap- ( alsalar satacaklar ve daima kazana- landırılmıştır: "Olabilir. Bizim za- ocaklar umudundadırlar. AP'nin anla nımızda da para hacmini ve kre- madığı gerçek budur. Bu tutumda terarttıracakkararlaralınmışo- devam edildiği takdirde, enflâsyon- labilir." Gazetenin"Mademkipara dan kurtulmak imkânsızdır. Bu, hacmini ve kredileri arttırıcı ted- o 1960 öncesiyle sabittir. birlerin dozu fazla kaçırıldığı için enflâsyon olmuştur. O zaman çare, Özel sektör içinde bilhassa sana- tedbirlerin karşıtı olan tedbirle- : a van ar rialmak mıdır, yoksa narhla, fiyat YEÇECLM KIŞLMesini, pala MAÇIN. . , , Lİ nin daraltılmasını istememektedir- düzenlemesiyle bu işler geçiştirile- (ler, Yetkili (kimseler, "AP bindiği bilir mi?" şeklindeki sorusuna AP'li dalı kesecek mi?" diye sormaktadır- bakanın verdiği karşılık ise şudur: olar. Hayır, AP bindiği dalı kesme- Bizim narh koymaya yetkimiz yok- oyecektir. Bunu Maliye Bakanı, "Kı- tur. Masa başında fiyat tespitine o sıtlayıcı otedbirler alınmayacaktır. dayanan usullerin Mi ME Bü- Enflâsyon varmış gibi, bunu önli- tır. Tayeceğiz diye sert tedbirler alırsak, bi bunların tersi tedbirler alınma- sözleriyle durgunluğa yol açarız.. lıdır." açıklamıştır Oysa, iki gün sonraki basın top- lantısındakonuşanayniBakan: Gerçek şudur ki, fiyatlarda anor- mal bir artış vardır. Bu normal ol- mayan artışlar (o karşısında Hükü- —Bizim narlıla, fiyatlara mü- N , yad, met, ilk olarak, Merkez Bankasın- dür haleile bir ilgimiz yoktur. Mısır Haki karşılık (oranlarını yükselt- karşısında, Et-Balık Kurumunun iştir. Çimento, soya ve diğer li- mağazasındandahaçoket satılacak- tır. Yaş sebze ve meyva fiyatlarında ise her yıl çeşitli fiyat hareketleri olmaktadır. Bu nevi mallar üzerin- de çalışma selâhiyeti de mahalli idarelerebırakılmıştır"gibi sözler etti. Ki ağların, pirincin ithali için ka- rar alınmıştır. Fakat bunlar paha- lılığı önleyecek midir? Uzmanlar, meselenin temelde olduğunu, türk ekonomisinin Oo yapısında ıslahata gidilmedikçe bu derdin ortadan kalkmıyacağını söylemektedirler. Meselâ, besin maddeleri fiyatların- daki artışla, tarım sektöründe son iki yıldır hiçbir gelişme sağlanama- ması arasındaki ilgiye dikkat çekil- mektedir. Plânlamanın hesaplarına göre, tarım sektöründe 1963'den bu yana gelişme sıfıra yakın olmuştur. AP'nin, bu meselenin halli için uz- manların gösterdiği yola girebile- Bütün bunlar, AP İktidarının e- konomik olayları anlamadığını, ger- -ekleri işine geldiği gibi eğip - bü- kebileceğini zannettiğini ortaya koy- maktadır. AP'li Ticaret Bakanı, uz- manlarla çalıştığı gün gerçeğe uy- gun sözler söylemişti. Fakat iki gün sonra, aldığı talimata uyarak, çeli- şik bir ifade kullanmış, güç durum- da kalınca da, "isteyen istediği ismi versin. Ben bu fiyat hareketlerine enflâsyonist fiyat hareketleri odemi- yorum" diyerek, işin içinden sıyrılı- vermiştir. Gidişnereye? Fiyat artışları artık, mal azlığı, pa- mindeki artış, kredilerin yükselmesi gibi sebeplerin dışında, psikolojik bir havaya bürünmüştür Bu fiyat artışlarının temelinde, AP kavramının bazı ospekülatör çevre- lerde yarattığı o çağrışımın etkileri görülmektedir. Sanayicilerin (o dışın- AKİS ceği sanılmamalıdır. Uzmanlar, ta- rım mallarındaki dengesizliğin gide- rilmesi için, en başta toprak refor- munu, ardından kooperatifleşmeyi onun ardından modern ekim me- todlarının yaygınlaştırılmasını, da- ha sonra da hangi mahsulün nere- lerde ekilmesi gerektiğini gösteren bir ekim programlamasını istemek- tedirler. Bunlar AP'nin yapacağı iş- ler değildir. Destekleme alımların- dan, üretimi arttırmak ! amacıyla devletin topladığı vergilerden veri- len bu paralardan hakiki ekici ya- rarlansın diye toprak reformunun yapılmasını şart gören, "Ancak bu sayede, takatsiz gerçek ekiciler dev- let himayesinden yararlanabilecek- tir. Yarı ekici, toprak sahibi, yarı tüccar durumundaki büyük ekicile- rin tasalluduna son vermek, küçük- lerin de pazara çıkmasını sağlamak için bünyevi reformlar yapılmalı- dır" diyen uzmanlara karşılık Hü- kümet ne yapacaktır? Cevapsız kalan bu ve benzeri so- rular, hayat pahalılığı, oenflâsyon veya Zerenin dediği gibi "endişe ve- rici olmayan fiyat ohareketleri"nin gelecekte ne gibi meselelere yol a- çabileceğini göstermektedir. metin tutumu bu konuda da umut verici değildir. Tarım alanında kök- lü değişiklikler isteyen Plânlama Teşkilâtının görüşünü yansıtan tek- lif, Hükümet tarafından, tartışılma- dan,1966 Programının metninden çıkarılmıştır. Kısacası, birçok dertlerimiz gibi ekonomik rtlerimiz de bünyevi- dir, temeldedir. Fakat AP İktidarı, temeldeki bu dertleri ele almaktan kaçınmakta, bunu da siyasi başarı yönünden gerekli görmektedir. Ama bu yanlış tutum AP'yi nereye götürecektir? Önemli olan budur. (AKİS - 755) 29 Ocak 1966