26 Mart 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 16

DÜNYADA OLUP BİTENLER Nato Aheste çek kürekleri Eer Fransa Devlet Başkanı Gene ral De Gaulle, önceki hafta Ba- tılı başkentlere NATO konusundaki. İstekleriyle ilgili (o olarak yolladığı muhtıraların bu kadar yumuşak tepkilerle karşılanacağını (o bilseydi, hiç şüphesiz, bu istekleri biraz daha ağırlaştırmakta veya (omuhtırasın kesin süreli, sert üsluplu bir nota gibi kaleme almakta hiçbir sakınca görmezdi. Fakat gerçek şudur ki, bugün NATO, yalnızca De Gaulle'ün davranışları yüzünden değil,, fakat bütün üyeleri arasındaki çeşitli gö- rüş ayrılıklarından dolayı büyük buhranlar içindedir ve De Gaulle'- ün Kuzey Atlantik birliğine yönelt- tiği ağır darbeyi cesaretle karşıla- yacak durumda bile değildir. Fransa dışında kalan NATO üye- lerinin geçtiğimiz hafta sonunda De aulle'ün muhtırasına karşılık ola- rak yayınladıkları ortak bildiri, bu gerçeği bütün açıklığıyla ortaya koymaktadır. Bu bildiri dikkatle gözden geçirilince, içinde De Gaül- le'ü kınayan tek bir satır bulunma- dığı. 14 NATO üyesinin Atlantik dlaşmasının ve Teşkilâtının gere- ğine olan inançlarını bir kere daha tekrarlamakla yetindikleri görül- mektedir. De Gaulle'ün muhtırasına ortak bir karşılık vermek fikri ilk defa İni- giltereden gelmiştir. Bunun arkasın- da Birleşik Amerikanın bulunduğu- na hiç şüphe yoktur. Fakat zaten kendilerine kızıp duran De Gaulle'ü büsbütün üzerlerine çekmemek için, amerikan yöneticileri, teklifin baş- ka bir NATO üyesi tarafından öne atılmasını tercih, etmişlerdir. Bu konuda Birleşik Amerikaya İngil- lereden başka yardımcı çıkmamış- tir. Başlangıçta, amerikalı ve İngiliz yöneticiler, De Gaulle'ün NATO kar- şısındaki tutumunun sert bir dille kınanmasını istiyorlardı. Fakat, on- ların bu isteğini, pek destekleyen olmamıştır. palı kapılar arasında yapılan -ve ne yazık ki, günügününe dışarıya s1ız- dırılan görüşmeler geçen Pazarte- siden Cumaya kadar uzayıp gitmiş- tir. Meselâ ilk gün, İtalya ve Belçika temsilcilerinin böyle bir bildirinin yayınlanmasının geri bırakılmasını, istedikleri öğrenilmiştir. Bir ha- bere göre de, Norveç ve Danimarka temsilcileri, yayınlanacak bildirinin 24 Bu yüzdendir ki ka-. sert bir dille kaleme alınmasına mu- halefet etmişlerdir. Kuzeyli, NATO üyelerinin kanısınca, Fransa zaten NATO'dan kopmuş , durumdadır. Şimdi üzerine daha fazla gidilirse, e Gaulle, Fransa ile NATO arasın- da kalan son bağları da koparıp, bu ayrılığı daha da genişletecektir. Üs- telik De Gaulle, önceki hafta NATO üyelerine yolladığı muhtırada sıra- lanan isteklerin ogerçekleştirilmesi için bir mühlet de göstermiş değil- dir. Bu bakımdan, ortak bir bildiri yayınlamadan önce, De Gaulle'ün ikinci hamlesini beklemek gerek- mektedir. Nihayet,. Afrikada izlediği sömür- ge politikası (o karşısında en fazla gözyuman devlet adamı olan De Ga- ulle'ü ürkütmemek için, Portekiz de yumuşaklık taraftarları arasına katılmıştır. Korkulu rüya | ste bütün bu görüşlerin çarpışma- sıyla geçen dört günlük tartışma- lardan sonra vayınlanan ortak bil- diri, görünüşü kurtarmaktan öteye gidemeyen, çok Ölçülü bir bildiri- dir. NATO üyelerinin çoğunluğu- nun, bu bildiriyi imzalarken, iki en- dişe ile hareket ettikleri anlaşılmak- tadır. Bunların birincisi, De. Gaulle tamamen cevapsız bırakılırsa, onun peşinden yarın başka (devletlerin de gidebileceği endişesidir, Özellik- le Federal Almanya, NATO üyeliği- nin hiçbir işe yaramadığını, bu teş- kilât içinde parçalanmalar başladı- gım görünce, Sovyetler Birliği ile anlaşmak veya nükleer bir güce sa- hip olmak yollarından biriyle, ken- di başının çaresine bakmaya kalkı- şabilecektir. Ortak-bildiride göze çarpan ikin- ci endişe ise, biraz önce de belirtil- diği gibi, De Gaulle'ü ürkütmemek endişesidir. Fransa Devlet Başkanı- nın önümüzdeki yaz aylarında ya- pacağı Moskova yolculuğu, bütün Batıkları ürküten bir konu olup çıkmıştır. ; Safak Manifatura - Mefruşat Mağazası Mehmet veTurgut Güdüllüoğlu Zengin, yeni çeşitleri, ile her cins ve kalitede Pamuklu, İpekli Kumaşlar, Perdelik ve Döşemelik mevcuttur. Yenişehir, Atatürk Bulvarı 88/A& — Ankara Telefon: 127750 (AKİS: 87) 26 Mart 1966