20 Ağustos 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 33

> İN Türkiye Gecekondu sinema yi yaşını geçkin olan sinemamı. zın bitkisel hayattan kurtulamas yışının başlıca sebebinin, bu sine mayı besliyebilecek genişlikte oye- tişkin bir seyirci kütlesinin bulun- mayışı olduğu, bundan önceki sayı da belirtilmişti. İkinci sebep, bu si- nemaânin bir gecekondu endüstriye dayanmasıdır. Sinemanın çok geliş- miş. bir teknolojiye dayanan, aşağı- yukarı bir ağır endüstri olduğu bili. nir. Oysa yurdumuzda sinema, bir el sanatı düzeyini hemen hemen aşa- mamıştır. Şimdi yönetmenlik yapan bir sinema eleştirmecisinin on yıl kadar önce bu sütunlarda belirttiği gibi, yurdumuzda film çevirmenin,.. Taşkızak tersanelerinde atom deniz- altısı yapmağa çalışmaktan farkı yoktur, Türkiye bügün, yalnız “yüz- deyüz yerli film” bime katıldığın- da, meselâ bir Fransa, İtalya, İngil- tere kadar, Birleşik Amerikadan da daha fazla film çevirmektedir. Ama yine meselâ, bütün .stüdyolarının teknik kapasitesinin toplamı (bu ülkelerdeki tek bir stüdyonun kapa- sitesine ulaşamamaktadır. Yirmi yıl kadar önce yıllık film yapımımız henüz 50'ye ulaşmamışken, sinema endüstrimizin yapım bölümünü meydana getiren stüdyoların sayısı yarım. düzineyi aşmıyordu. Yıllık yapımın 200'e ulaştığı son yıllarda bu ilkel “fabrika"lara ancak bir-iki venisi eklenmiştir. Bu stüdyoların donatımından çoğu çeyrek yüzyıllık» ür, çoğu yıpranmış, yenilenmemiş- tir, üstelik eksiktir. O kadar eksik- tir ki, en basit sinema noktalamala- rı, sinema hileleri bile yapılamaz. Ne aydınlatma donatımı ve tekniği, ne seslendirme donatımı ve tekniği, ne kurgu donatımı .e. ve A lâboratuvar donatımı ve tekniği e ilkel: düzeyi aşabilmiştir. çeri ve dar bir teknisyen Kadrosu, di ven formüllere bağlı işlemleri bile Ğ yordamıyla tirmeğe çö balamakta, bunun sonunda da bi razcık sinema duygusu olan insanı bile çileden çıkaracak sonuçlar alın- maktadır. Film yapımından milyon- lar vuranlar, en kolayından ve kes- tirmesinden parasına para katmak- tan başka bir şey düşünmedikleri İ- çin, ne yeni stüdyo o kurmağa, ne de «skilerini genişletip yenilemeğe iti- bar etmektedirler. 20 Ağustos 1966 E M A yanlı tıkanıklık ayısı bir elin parmakları kadar bi le olmıyan bu stüdyo-lâboratu- varlar, normal bir çalışma tempo sunda, tabiatiyle, 200'lük film yapıs mını asla karşılayamaz. Ama bir- çok alanda olduğu gibi, sinemamız» da da “ben yaptım, oldu” zihniyetiy. le 50 filmlik yapıma bile zor yeti- şebilen bu stüdyo-lâboratuvarlarla tekniker ve sanatçı kadrosu, bemen hiç bir takviye görmeksizin, 200'lük yapımın hizmetine konmuştur. Bir konserve, bir boru, bir tuğla fabri kasında bile kötü sonuç vereceği besbelli olan bu tutum, sinemada büsbütün «aykırı sonuçlara yol aç- mıştır. Sebebi açıktır: Filmde bir endüstri ürünüdür ama, öbür el düsiri “ürünlerinden çok ayrı bir 6. zelliği vardır. Bir konserve, bir tuğ- la, bir boru, hep aynı kalıplara, öl çülere bağlı olarak meydana getiri: ve malzemesi hiç değişmez. Oyso er film ayrı kalıplara, ayrı ölçüle ie dayanır, Hiç bir film öbürünür aym değildir. Her film, ayrı mesele ler, ayrı işlemler ortaya çıkarır, het seferinde yeni bir yaratıcılık çabası na ihtiyaç gösterir, 50 filme bile yet. miyen bir endüstrinin donatım ve tekniği, sanatçı ve tekniker kadro su, tabiatiyle 200 filmlik bir çalış madâ büsbütün yaya kalır. Sonuç en hikâyesinde olduğu gibidir: Ha biri, elinde bir kumas parçasi, şapkacıya gider, fes ısmar I ir fese ancak : yetebilecek ku maş dört-beş fes yapılmasını is ter. Şapkacı hiç sesini çıkarmaz, “o ur” der. Adam fesleri almağa gitti. ğinde bir de bakar ki, tepesinde ku: ka gibi duran, dört küçücük fes, İLA Teigrat süresi YURT İÇİ VE YURT DIŞI REKLAMLARINIZ İÇİN HİZMETİNİZDEDİR Genet Müdürlük ; ee La €esaiğı Cruz No * m e lm, raltan lar 0800” 27 sö ızı E OLNÇİL AKLA (Basın A: 9926) — 770 33