November 1, 1988 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 21

Masa Üstü Yayıncılığın Temelleri MASA ÜSTÜ _ YAYINCILIĞIN TEMELLERİ Masa Üstü Yayıncılık konusunda yayınlanan yazılarda, matbaacılık mesleğinin uzmanlık diline ait kavramlarla karşılaşıyoruz. Bu yazıda bu kavramların en önemlilerini açıklamaya çalışacağız. Ayrıca Masa Üstü Yayıncılık'ta ve bunun dışında sayfa düzenlenmesinin esaslarını anahatlarıyla vereceğiz. Metin işlem bilgisayarlarda standart bir kullanım haline geldiğinde, çıkan metinlerde bilgisayarların mekanik yazı makinelerinin yerine geçtiği ko- layca farkedilebiliyordu. O zamanki matris yazıcıların yüksek çözümleme- li karakterleri, basit, gösterişsiz bil- gisayar yazısını oluşturuyordu. İş mektuplarının alışılagelmiş matbaa- cılık yöntemleriyle de seri üretim ola- rak hazırlanabiliyor olması gerçeği, ilk olarak bu “gayrı kişisel”” matris ürünlerin çöpe gitmesini sağladı. Yazıcı üreticileri ürünlerini giderek geliştirdiler. Yazıcı kafada dokuz iğ- nenin kullanılmaya başlanması Near Letter Ouality (NLO) (yaklaşık mek- tup kalitesi) düzeyine erişilmesini sağ- ladı. Bu yolla yazılan yazılar, matba- ada basılmış ya da daktiloda çıkmnış gibi görünüyordu. Bu gelişme bilgi- sayarla birlikte yazı parçalarını da yi- ne kişiselleştirdi. Bugün 24 iğneli ya da lazer yazıcılar kullanılıyor. Bun- lardan elde edilen ürünler, matbaa ürünlerinden ayırt edilemeyecek ka- litede. Metin işlem ya da farklı bir söyle- yişle metin üretimi, mikro bilgisayar- ların ilk kullanım alanlarından biri. Burada, bürodaki kişisel bilgisayarın ya da evdeki ev bilgisayarının kulla- nıliyor olması bir şey değiştirmiyor. GÖRSEL ÇEVRE KİRLİLİĞİ İnsan uğraşıp bir şeyler yazdığın- da, okuyucuda bir etki yaratmayı amaçlar. Her gün yazı masanızın üs- tünü ya da mektup kutunuzun içini dolduran kâğıt yığınını eleştirel bir gözle incelediniz mi? Böyle bir ince- lemenin sonucunda, cicili bicili bas- kılar halinde ne boyutlarda bir ““gör- sel çevre kirliliği”” yaratılmakta oldu- Bunu farkedeceksiniz. Hazırlamak istediğiniz ister bir ti- cari mektup, ister bir davetiye, ister bir rapor ya da bir öğrenci gazetesi olsun, “basılı malzeme'nin optimal düzenlenmesinde kullanılacak metin- lerin ya da grafiklerin herhangi bir zorlukla karşılaşmadan sayfanın is- tenen yerinde istenen boyutlarda ve hizada yerleştirilebilir olması gerekir, Bu işlemi bir metin işlem programıyla yapmak oldukça zahmetlidir. Bu tür sorunların çözümü ise bir devrim değil, yalnızca metin işlemin mantıksal olarak geliştirilmesidir: Desktop Publishing (kısaltması DTP) — Masa Üstü Yayıncılık. Bu kavra- mın İngilizcesiyni telaffuz etmek zo- runuza gidiyor olsa bile (aslında ba- sit olarak Destop Paplişing şeklinde söyleyebilirsiniz), artık bu uzmanlık alanının gündelik konuşma dilinde vazgeçilmez bir konuma erişti. Gelişkin metin işlem programları birden fazla aralık, grafik koyabilme olanağı ve farklı karakter setleri gibi yeteneklere sahipler. Aslında onların bu yeni yetenekleri DTP programla- rının uzun zamandan beri asli işlev- leri durumunda. Evinizdeki AMIGA kişisel bilgisayarınızda DTP'yi metin işlemden sonraki ikinci adım olarak kabul edebilirsiniz. Metin çölünden okunaklı bir hayranlık uyandıran ya- yına bir adım. Masa Üstü Yayıncılık yalnızca alı- şılagelmiş işleri kolaylaştırmakla kal- mıyor, bir sürü yeni bakış açısı da ge- tiriyor. Öncelikle bunların nasıl ger- çekleştirileceğini öğrenmek gerekir. İçinde metinler, resimler, ara başlık- lar ve grafik öğeler bulunan bir say- fanın oluşturulması, bir mektubun yazılması kadar basit değildir. Aslın- da herkes de yeni bir Gütenberg ola- maz tabil. Amerikan dergisi Publish'- in yayımcısı David Bunnel, *“ilk ma- sa üstü yayınların çoğu benim şevki- mi oldukça kırmıştı. Amatörce yara- tılan biçimleri gördükçe kendime, in- sanların bu pisliği bir lazer yazıcı üze- rinden topluma sunmalarının daha 6 Punto 8 Punto 10 Punto 12 Punto 14 Punto 16 Punto 18 Punto 20 Punto 24 Punto 28 Punto 36 Punt 48 Pu feh Resim 1: Bir harfin büyüklüğü punto ya da pica cinsinden verilir. 21