February 1, 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 39
|- Teşviki sanayi kanunundan istifade eden 1473 sanayi müesse- sesinden 342 si yani ©» 23 ü 923 senesinden evvel ve 1088 i yani 7 Td ü sonradır. Diğer 43 müessese yani 75 3 nün hangi tarihte açıldığı belli değildir. Adetçe muhtelif senelere göre ayrılmış olan bu müesseselerin sermaye mıiktarı itibarile hangi senelerde ve ne miktar tezayüdü olduğunu tesbit etmek maalesef mümkün değildir. Çünkü her vilâyotte açılan cski ve yeni fabrikaların kıymeti yekünu ista tistikte bir kalem olarak gösterilmiştir. Halbuki sanayiin bizce mühim olan adetçe tezayüdü değil belki gittikçe büyük serma- yeye malik sanayi müesseselerin teşkilidir. Mevcut sanayiimizin başında adet itibarile birinci derecede zi- raat, hayvanatı ehliye ve bunlara ait olan müesseseler geliyor (6 44) sonra sırasile dokuma sanayii (9> 24) kereste sanayii (90 9) maden işleme sanayii (*> 6) kimya sanayii (9> 5) mat- baacılık, kâğıtv e karton sanayii (©. 3) ebniye inşaatı sanayii (90 2) maden iİstihracı sanayii ( 1) bundan sonra muhtelife veya gayri muayyene namı altında diğer sanayi geliyor (€& 6). Vilâyetlere göre taksimden anlıyoruz ki, ©7 71,27 si İstanbul, İz mir, Balıkesir, Bursa, Adana, Ankara gibi büyük şehirlerdedir. Diğer tekmil vilâyetlerde ise ancak ©* 29,73 düşüyor. Gene zik- redelim ki, bu taksim hep adet itibariledir. Sermaye itibarile nisbetleri bulmak hayli güctür. Müesseselerin hukukt vasıfları itibarile ©» 55 i bir şahsa, 9> 17 Bi adi şirketlere © 6 sı anonim şirketlere ©» 17 si diğer şirketle- re ait ?5 3 nün kime ait olduğu belli dezi. Devlete ait olan mü- esseseler isc ancak 95 2 derecesindedir. Sanayide devletçilik ga- yesi için gimdilik ne hazin manzara, İstatistiğin aydınlattığı garip sahnelerden birisi daha, işleyen mü esseselerden ancak 65 59 nun binası müessesenin malıdır. X 41 kirada gezer. Kiracı ve gezginci sanayiin tasavvuru zanne- derim ki, epey güç şeydir. Diğer taraftan yalnız bu “> 59 müessesenin sahip oldukları bi- nanın kiymeti G1 milyon lira ve Fakat istatistikteki tekmil sa- naylin makine kıymeti ancak 55 milyon liradır. Diğer © 41 d9
