1 Ocak 1938 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 15

14 Her Ay Amerikadan, Mısırdan, İraktan, petrol almazsa, aç kaldığı gibi bütün ticari ve sınai faaliyetleri de durur, ekonomik hayatı tamamiyle söner. Ziraat memleketleri ise kendi baş- larına gida ihtiyaçlarını tatmin edebilseler bile, hariçten masnuat almadan en mübrem medeni ihtiyaçlarını gidere- mezler: giyinemezler, barınamazlar, memleketlerini imar edemezler, hattâ yurtlarını düşmana karşı koruyamazlar. Bugünkü rejim altında hiç bir memleket, ekonomik faaliyet- lerini, ve hattâ varlığını ithalât ve ihracat yapmadan idame edemez. Fakat harici ticaretin sekteye uğramadan cereyanı, ec- nebilerin, memleketin mallarını almağa ve ona muhtaç Ol- duğu malları vermeğe her zaman âmade bulunacaklarını, temin eden hiç bir müeyyede ve kuvvet yoktur. Devletler, güçleri kendi sınırlariyle mukayyet bulunduğun- dan, hârici ticareti resen tanzime muktedir değildirler. Ar- sıulusal mübadele mekanizmesinin işlemesi, yalnız münferit memleketlerin hüsnüniyetine, harici ticaret münasebetleri- nin ileride de hiç bir arızaya uğramadan devam edeceğine itimat etmelerine ve menfaatlerini bu münasebetlerin ida- mesinde görmelerine bağlıdır. Bu sebeple sanayi Ziraat memleketleri ilgili, memleketlerin varlıklarını, kendi nü- fuz sahalarının dışında kalan bazı âmillere tâbi kılmış, ha- yatlarına büyük bir istikrarsız lık ve emniyet- sizlik vermiştir. Bu hâdisenin ikinci neticesi, sanayileşen memleketlerin refahının fevkalâde bir surette yükselmesidir. Bu memleketlerde toprak zaten pek mümbit değildi. Nüfu- sun tezayüdü ve bu yüzden istihsalin teksifi neticesi olarak aslen mümbit olmiyan bu topraklar, 19 uncu asır sonlarında veriminin kıvam noktasına yaklaşmış bulunuyordu. Bun- dan dolayı ziraatin terki veya ikinci plâna indirilmesi, sa- nayi memleketleri için bir zarar teşkil etmiyor, bilâkis on- lara kendi yorulmuş topraklarının pahalı mahsulleri yeri- ne, uzak ülkelerin bakir ve mümbit arazisinin ucuz gıda ve ham maddelerinden istifade etmek imkânını veriyordu. Di- ğer taraftan, sanayi, o zaman çok büyük kârlar vadediyor, ri ril ol: mi çıl ye lal ka ar