18 Mart 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

17 Marit B Bi AŞ e N J SÖON POSTA İngiliz kabinesinin düşmesi bekleniyor Londra 17 (A.A.) — B. Eden'in efkârı- na makes olduğu zannolunan Yorkşayr Post gazetesi, azası mahdud mikdarda bir harb kabinesi teşkili hakkında bazı me- hafil tarafından ileri sürülmüş olan tek- liften bahsetmekte ve bu teklifin lehin- de bulunmaktadır. Zira noktai nazarları muhtelif yirmi kadar azadan mürekkeb bir kabinenin diktatörlüklerle müzake- rede bulunabilmesi gayri mümkün gö- rünmektedir. Kabinede ihtilâf Londra 17 (A.A.) — Havas ajansı mu- habirinden: İyi malümat almakta olan mehafile nazaran İspanya ve Çekosla- vakya meseleleri münasebetile kabine erkânı arasında ciddi görüş ihtilâfları çıkmıştır. Bir kabine buhranı zuhur et- mesi muhtemeldir. Öğrenildiğine göre, Morrison, Hore- Belişa, Oliver Stanley, Ormsbi-Gore, Malkolm Mak Donald gibi genç nazırlar hükümetin Çekoslovakya istiklâlinin ih- lâline müsamaha etmiyeceğini açıkça İ- lân etmesini istemektedirler. Bilâkis di- ğer nazırlar ve bilhassa Sâmuel Hor, bu fikre muhaliftirler. Aralarında Hor Belişa da bulunan bir çok nazırlar İtalyanlarla Almanların İsz- panyada hâkim keğilmelerine mâni ol- mak için kat'i ve şiddetli surette hareket edilmesini istemektedirler. Hor Belişa'nın fikrinin kabul edilme- mesi takdirinde istifa edeceğini tehdid makamında söylemiş olduğu r;vayet e- dilmektedir. Bu takdirde Malkolm Mak Donald da, istifasını verecektir. Böyle bir vaziyetin hükümeti yeni in- tihabata müracaat etmeğe icbar etmesi muhtemeldir. Muhafazakâr fırka ise her ne pahasına olursa olsun buna mâni ol- mak istemektedir. Ortada deveran etmekte olan mütena- kız şayialara nazaran ya kabinede tadi- lât yapılacak, yahud hattâ kabine istifa ederek Vinston Çorçil'in riyasetinde ye- ni bir kabine teşkil olunacaktır. Parlâmentoda : Londra 17 (A.A.) — Havas ajansı mu- habirinden: Dün Avam — Kamarasında yapılmış olan müzakereler, amele fırka- sı tarafından verilmiş olan takririn 141 reye karşı 317 reyle reddedilmesile hita- ma ermiştir. Maamafih parlamento ekse- riyeti içinde Avusturya ve İspanya hâ- diseleri karşısında derin ihtilâflar oidü- Bu anlaşılmaktadır. Chamberlain'in ademi müdahale siya- setinin muhafazasını iltizam eden beya- natı, amele fırkası sıralarında ve hattâ bazı muhafazakârlarda hakiki bir hayret uyandırmıştır. Amele fırkası mensubları ve liberal- lerle bazı muhafazakârlar arasında bir mukarenet vücude getirileceğine — dair bir şayia deveran etmektedir. Böyle bir projenin derpiş edilebilmesi keyfiyeti bi- le zihinlerde hüküm sürmekte olan te- şevvüşü göstermekte ve hükümetin ha- rici siyaseti hakkında efkârı umumiyeyi kendi lehine kazanmış olmaktan uzak ol- duğuna delâlet etmektedir. Loid Corec'un beyanatı Londra 17 (A.A.) — Loid Corc, bu sa- bah Fransaya gitmiştir. Vinston Çorçil, hafta nihayetinde Fransaya gidecektir. Loid Corc, hareketinden evvel gazele- cilere şu beyanatta bulunmuştur: «Siyasi hayata girdim gireli harici iş- leri böyle çorba halinde görmedim.» İs- panya hakkında şöyle demiştir: «Nazırlarımız, yarasalar gibi kör mak ister görünüyorlar.» Bazı siyast mehafil, B. Loid Core ile Çorçilin İngiliz kabinesinin vaziyeti hak- kında Cenubi Fransada Baldvin ve B. E- den ile görüşmelerinin muhtemel oldu- ğunu beyan etmektedirler, Başvekilin istifasını isteyen iki gazete Londra 17 — (Deyli Herald), B. Cham- berlainin politikasını «Felâketli bir poli- tika» olarak tavsif etmekte ve istifasını islemektedir. Niyuz Kronikl gazetesi de, İtalyan ve Alman diktatörlüklerine hücum ederek İngilterenin Akdenizdeki yollarının teh- did altında olduğunu bildiriyor ve B. öl- Chamberlainin istifasını istiyor. Amerika Hariciye Nazırının nutku (Baş tarafı 1 inci sayfada) hatları şu suretle hülâsa edilebilir: | - Umumi sulhu korumak. 2 - Baş- ka devletlerin dahili işlerine, müdaha- le etmemek. 3 - Milletler arasında çı - kan ihtilâflâarın muslihane bir surette halli, 4 - Muahedelerle beynelmilel a- kidlere riayet. 5 - Umumi — teslihatın tahdidi. 6 - İktisadi ve ticari sahada beynelmilel işbirliği.» Hull yukarıdaki noktalar hakkında etraflı izahat verdikten sonra sözlerine şu suüretle devam etmiştir: — «Biz herhangi bir meselede cebir is- timaline taraftar değiliz. Fakat bu herhangi bir tecavüz kar - şısımda tebaamız ve müttefiklerimizi müdafaa etmiyeceğiz mânasını — tazam- mun etmez. Biz enternasyonalizmden ictinap ediyoruz. Fakat müfrit bir in- firad politikası içinde de yaşamak iİs - temiyoruz. 1823 senesinde Monroenin beyan etti- ği gibi, biz başkalarının hukukna riayet ederiz ve mukabilinde hukukumuza da riayet bekleriz.s - Hull milli müdafaanın takviye edilme- si ve kuvvetli bir Amerikanın mevcudi- yeti lüzumuna işaret ederek demiştir bi: — Hukukumuza riayet edilebilmesi ancak kuvvetli bir Amerika ile kaimdir. Biz bütün sulhsever memleketlerle teş- riki mesaiye ve dostane münasebat tesi- sine daima hazırız. İstişareyi kabul ede- riz, fakat muhakeme istiklâlimizi ve ha- reket serbestimizi daima muhafaza et- mek isteriz. Gene tekrar ediyorum, bugünkü bey- nelmilel karışık vaziyet karşısında sulh davasına hizmet edebilmek için kuvvetli olmamız icab eder, Amerika hariciye nazırı alkışlarla kar- şılanan nutkunun sonunda şunları söyle- miştir: — Şunu tavzih etmek isterim ki gerek Uzakşarkta, gerek Avrupada ve gerek dünyanın herhangi bir tarafında Ameri- kanın gösterdiği alâka tebaasının veya pıenfastlerinin ihlâl edilmiş olmasından ileri velmeoemektedir. Rizim hiitiin ©navö. miz beynelmilel münasebatın, muahede- 'er ve anlaşmalar çerçevesi içinde dürüst bir surette tatbikidir. Beynelmilel müna- gebatta cebir istimal edildiği takdirde muhakkak surette anarşi baş gösterir. Amerika harbden nefret eder ve sulhü sever.> Amerika bitaraf kalmıyacak Paris, 17 (Hususi) — AÂmerika harici- ye nazırının gazetecilere hitaben söyledi- ği nutuk Vaşingtonun salâhiyettar mah- fellerinde müsaid bir şekilde karşılan- mıştır. Bu mahfellerin tefsirlerine göre Avrupada bir harb vukuunda Amerika bitaraf kalmıyacaktır. Ayni mahfellerin kanaatlerine göre Amerikada pek yakında infirat politika- cılarına karşı şiddetli bir mücadele açı- lacak ve halka infirat siyasetinin doğura- cağı menfi neticeler anlatılacaktır. inde yeni bir hraç hareketi Şanghay 17 (A.A.) — Japon deniz ve kara askerleri Nantung adi verilen Tungçeu'ya çıkarak oradaki Çin asker- lerine hücum etmişlerdir. Bu harekâ - tın hedefi, Yangçe'nin şimal sahilini o- rada bulunan Çin kıtaatından temizle - mektir , Kütahya meb'usları müntehipleri ile görüştüler Kütahya (Hususi) — Saylav Naşid Hakkı Uluğ, Mehmed Somer ve Vedid Uzgören Halkevi konserinde bulun - muşlardır. Meb'uslar, halkın istekleri- ni dinlemişler, Kütahyada kurulacak elektrik santralı ile büyük kimya sa- nayii hakkında tatmin edici izahat ver- mişler ve Uşağa gitmek üzere ayrılmış- lardır. Şehir suyu tesisati MIWM Sokaklara borular döşenmektedir. Yeni yapılan birinci ilk mekteb bah- çesi ağaçlandırılmaktadır. Ön tarafına çiçek dikilmesine de başlanacaktır. ,Bu yıl, husust muhasebenin tahsılâtı Lnecen vıldan 98183 lira fazladır. Çinliler birçok şehirler İstirdad ettiler Hankeo 17 (A A.) — Çin telgraf a - jansı 16 tarihile bildiriyor: Çinliler Şansinin şimal batısındaki Puçeuyu geri almışlardır. Düşmanın Tungpu demiryolu boyunca — hareket noktalarını genişletmek teşebbüsü feci surette akim kalmıştır. Lingfenden Fuşenge doğru şimal do- ğusu istikametinde ilerliyen Japon kı - taatınn büyük bir kısmı bir Çin batar- yası tarafından yolda durdurulmuştur. Bunu üç gün süren bir muharebe ta - kib etmiş ve Japonlar 1000 esir vermiş- lerdir. Japonların zayiatları — her gün yüzlerce adedi bulmaktadır. Mart başındanberi Kiatsirli havza - sında yapılan baskınları Çinlilere Lint- ze, Kuanagyo, Şaokuang, Çangçan, Yitu ve Gauanşanın istirdadını müm - kün kılmıştır. Şuşnig ve Nişanlısı Prag 17 (A.A.) — Şuşnig'in nişan - lısı Kontes Fuger'in annesi — Kontes Şömborn, Belvedet'de hapsedilmiş o - lan kızı ile eski Avusturya Başvekili - nin sihhatte olduklarını haber almış - tır. Kontes, kızı ile nişanlısının izdivaç- ları hakkında hiç bir şey bilmemekte olduğunu ilâve ediyor. Belçika Dahiliye Nazırı Almanca Bir nutuk söyliyecek Brüksel 17 (A.A.) — Belçika Kralı Mayıs başlangıcında Öpen'i ziyaret e - decektir. İ Kralın zivaretinden evvel — dahiliye nazırı Dirperk bu ayın 27 sinde Öpen'e gidecek ve Almanca bir nutuk söyliye- cektir. Sovyet kutub hey'eti Moskovada emsalsiz bir surette karşılanıyor Moskova 17 (A.A.) — 'Tas ajansı bildiri- yoOr: « Papen'in grupunun yurda — dönmeleri, Moskoyada, Leningrad, Kiyef ve diğer şe - hirlerde büyük bir şevk ve heyecan uyan - dırmıştır. Moskova kahramanları sabırsız - lıkla bekliyor. Bütün Moskovalılar kahra - manlarıma mülâki olmağa hazırlanıyorlar. Muvasalatlarında, bir askeri kıt'a ve iki or - kestra Peronda hazır bulunıcıktı;. Gar ya- kininde bir kürsü hazırlanmıştır. Dört kah- ramanın geçeceği! bütün yol, Kutup Kahra - manları'nın resimlerini taşıyan — levhalarla donatılmıştır. Mussolininin nutku etrafında tefsirler Paris 17 (A.A.) — Mussolini'nin nut ku hakkında mütalealar yürüten mü - rine ademi müdahalesini mühik gös - termeği zaruri görmüş olmasmdan do- layı hayret izhar etmektedirler. Müşa- hidler, Duçenin ilk defa olarak içtinabı gayrikabil telâkki olunan hâdiseler kar şısında Faşistlerin faaliyetlerinin dok- trini olan «Realizm» i terkederek bir nevi «Fatalizm» kabul etmiş olduğuna ehemmiyetle işaret etmektedirler. İsveç grupundan alınacak para Ankara 17 (Husust) — İsveç gru - pundan almacak paranın Nafia büdce- sine tahsisat olarak kaydına ve sarfına dair lâyiha Meclis ruznamesine alınmış- 'tr, İtalyanın hava kuvvetleri Roma 17 (A.A.) — Meclis Hava Bakanlığı büdcesini tasvib etmiştir. Ge neral Valle İtalyan tayyarelerinin va- sıflarını methetmiş ve bunun Habeşis- tanda ve İspanyada sabit olduğunu bil - dirmiştir. Bir kız daha erkek oluyor İzmir, 17 (Hususi) — Aydın memleket hastanesinde on beş yaşında bir kızcağı- za erkeklik ameliyıh yapılamk ve erkek -| olacaktır. şahidler, Düçenin Avusturya hâdisele- | Ayusturyanın bütün hududları kapatıldı Viyana 17 (Hususi) — Dün gece ve bu- gün Yahudi mahallelerine karşı hücum- lar yapılmış ve bazı yağmacılık vak'aları olmuştur. : Alman polis âmirlerinin beyanatına göre, Nazi üniformasımı taşıyan komü- nistler bu gibi hâdiselere sebebiyet ver- mişlerdir. Diğer taraftan Viyana belediye meclisi de feshedilmiştir. Yeni tayin edilecek ©- lan azalar, Hitlere sadakat yemini yapa- caklardır. Hududlar kapatıldı Viyana 17 (A.A.) — Röyter ajansı mu- habirinden: Avusturyanın bütün hudud- ları dün öğledenberi kapanmıştır. Yahuüdilerin ve anaları babaları Yahu- di olan kimselerin hududu geçmesi mene- dilmiştir, fakat ecnebiler, umumiyetle hududu geçebilirler. Leh şehirlerinde dün gece “Lıt'ıranyayıı işgal edelim!,, seseleri yükseliyordu Irka ve izdivaca müt&allik olan Alma ; kanunlarının Avusturyada derhal tatbi« kine girişileceği beyan edilmektedir, i Âri olmıyan bütün kanun adamlarına faaliyetlerini terketmeleri emri verıl-î miştir. ? Avusturya çiftçileri sendikasının şefi, îl â K tevkif edilmiştir. Bu teşkilâtın Mensubis — ni üç yüz bin kişidir. 1934 senesinde Dolfüs katledildiği za« man federal hükümete karşı yapılan tas arruzu idare etmiş bulunan binbaşı Sen linger, yarbaylıkla tekrar orduya idhal edilmiştir. ; Tevkifler j Viyana 17 (A.A.) — Dün akşam birçoli — tanınmış Yahudiler tevkif edilmiştir. * Vindsor dükünü birçok defalar malikâ« mesinde kabul etmiş olan Lui dö Roçild. de mevkuflar arasındadır. (Baştarafı 1 tmci sayfadaj dir. Maahaza bu tedbirlerin mahiyeti henüz anlaşılmamıştır. Diğer taraftan bu get2, gerek Varşo- vada, gerek Lehistanın diğer büyük şe- hirlerinde Litvanya aleyhinde muazzam nümayişler yapılmış ve halk taşkınlık- larda bulunmuştur. Nümayişçiler, «Kaunasa — yürüyelim, Litvanyayı işgal edelim!» ibareli levha- lar taşımakta idiler. Ültimatom mu? Paris 17 (Hususi) — Son dakikada Varşovadan /Reuter ajansına bildirildiği- ne göre, Lehistan hükümeti Litvanyaya bir ültimatom vermiştir. Paris, bu ha- beri teyid eden başka hiçbir malümat ol- madığından, bunun ihtiyatla karşılan- ması lâzım geldiğini bildirmektedir. Litvanyalılar ne diyorlar? Kaunas 17 (A.A.) — Havas bildiriyor: Bir Polonya askerinin ölümü ile netice- lenen hudud hâdisesine Litvanya efkârı umumiyesi bidayette o kadar ehemmiyet vermemişti. Fakat işe hariçte verilen e- hemmiyeti ve bilhassa esassız olduğu an- laşılan ültimatom hâdisesini duyunca hayretle karışık bir heyecana kapıldı. Maamafih siyasi mehafil sükünet mufa- faza etmektedir. Litvanyanın hududda asker topladığı haberleri doğru değildir. Siyasi mehafilin kanaatine göre, Litvan- ya hudud hâdisesini tahkik için bir muh- telit komisyon teşkilini Polonyaya tek-e lf etmekle haklı olduklarının delilini göstermiş oldular. Leh gazetelerinin neşriyatı Varşova 17 (A.A.) — Pat ajansı bildi- riyor: Kurjer Paranni gazetesi, Polon- .| ya - Litvanya hâdisesi hakkında kabaha- tın güya Polonyada olduğuna dair Lit- vanyanın neşrettiği tebliği «Emsalsiz bir yalancılık» suretinde tavsif etmektedir. Fransa, Ve lng[lteı'eııln tavassut ; teşebbüslerı Paris 17 (A.A.) — Öğrenildiğine göre İngiltere ve Fransanın Varşova sefirleri, Polonya » Litvanya hudud hâdisesi me- selesinde mutedilâne davranmasını Po- lonya hükümetine tavsiye etmişlerdir. Fazla olarak Fransa sefiri, şimdiki ger- gin beynelmilel vaziyet karşısında Po- lonya matbuatının Çekoslovakya aley- hindeki neşriyatına nihayet verilmesi te- mennisinde bulunmuştur. Litvanya Milletler Cemiyetine müracaat etti. Cenevre 17 (A.A.) — Litvanya sefiri, Milletler Cemiyeti umumi — kâtibliğine müracaat ederek Litvanyanın münazaün- fih meseleler için bir ha! sureti bulmak maksadile kendisi ile müzakerelerde bu- lunmasını Polonyaya teklif etmiş oldu- ğunu, fakat bu meselelerin hali hazırda cemiyete arzedilmesinin mevzuu bahsol« madığını bildirmiştir. Pariste heyecan Paris 17 (A.A.) — Polonyanın Litvan- yaya karşı Hitlerin Avusturya hakkında kullandığı usulleri tatbik edeceğine dair Berlinden gelen haberler, burada bir nebze heyecan tevlid etmiştir. Son vaziyet Varşova 17 (A.A.) — Nova Prada mu- halefet gazetesinin bilâhare toplattırılan hususi nüshasında bugün saat öon birde hakkında aşağıdaki izahat verilmektedir: | miştir. Litvanyaya gönderilen Polonya notası| Bu nota, bir ültimatomdür, Bu ultımaı tomla, Polonya, Litvanyadan, enerjik bi — surette iki memleket arasında diplomatik — münasebetlerin derhal tesisini istemek« — tedir. Aksi takdirde Polonya, 11 mart Hü« — dud hâdisesinden, askeri harekâtta das hil olmak üzere, en enerjik neticeler is tihraç edecektir. 7ü Gazete, ültimatomun mühleti hakkmı da malümat vermekte, fakat Polonyınu'ı Litvanyaya aşağıdaki şartları koşmuş oli duğunu bildirmektedir: 1 — Derhal normal diplomatik müna« sebetler tesis etmek, | 2 — İki memleket arasında derhal de« — miryolu ve posta münasebetlerine başlı-' mak. 3 — Milli ekalliyetler rejimi hakkında anlaşmalar akdetmek, ..i 4 — Bir ticaret ve gümrükler anlaşı — ması akdetmek. 5 — Litvanya kanunu esasisinde Vılnq şehrının Litvanyanın merkezi olduğunu - kaydeden maddeleri kaldırmak. 6 — 11 mart hâdisesinde ölen Polony:-ı | h neferin ailesine tazminat vermek. - - Varşova 17 (A.A.) — Polonya hü« | kümeti, notasını, Tallindeki Polonya — elçisine göndermiştir. Elçi bu notaya hariciye nezaretine vermiş ve Estonya hariciye nezareti de notayı Lıtvanyg hükümetine 3oliamıştır z Yarı resmi mehafil, notanın mün « derecatı hakkında tam sükütu muhnfaı za etmektedir. B. Bek bugün Fransa, İngiltere, İı talya büyük elçilerini kabul etmiştir. Türk - İngiliz Mali müzakereleri — — Ankara 17 (Hususi) — Londrada bulunan milli bankalarımızın üç umum — müdürile muhteFf İngiliz müessesesi ve makamları arasında devam eden goı'üı meler müsbet bir sahada ılerlemıştır İyi haber alan mehafilden elde ettiğim malümata göre hey'etimizin bir müdde det — daha belki de nisanın on beşine | —.' Laondrada kalmasını icab ettirecek ye ni bir vaziyet hasıl olmuştur. Heyetimi_ı resmi bir müzakereye de memur edn. | | Maliye Vekâleti nakid işleri umum müdürü Halid Nazmi hey'etimize ilti « hak etmek üzere vakında Londraya l:uıgt | reket edecektir. İnegölde zelzele İnegöl 17 (A.A.) — Sabaha karşı sa-g at dörtte burada 5 saniye devamlı şıd-r detli zelzele oldu. Hasar yoktur. - — — Fakir çocuklır için 11 bırındmn F — yeri açılacak ) Amele ve fakir çocuklarına mahs olmak üzere açılacak barındırma ev - leri hakkında Maarif — Müdürlüğü bir. proje hazırlamış, belediye Reisliğine vermiştir, Büdceye tahsisat konacak teşrinlerden itibaren şehrin on yerındı barındırma evi açılacaktır. KU Şehremini Halkevinde -konferans — Şehremini Halkevinden: Cumartesi günü — saat 16,90 da evimiz salonunda muharrir ve — öğretmen Nurullah Ataç tarafından edebi « — yat adlı bir konferans verilecektir. Daveuyı yoktuüur. Herkes gelebilir.