20 Kasım 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

YAYINLAR MİLLİ MÜCADELE BASINI (Kurtuluş Savaşı boyunca oyayın- lanmış gazete ve dergiler (o hakkında Ömer Sami Coşar tarafından yapılmış bir modeme, İstanbul Gazeteciler Ce miyeti Yayınlan 5. Büyük boy, 302 sayfa, 15 lira. İsteme adresi: Gazete- ciler Cemiyeti . İstanbul) Mondoros omütarekesi ile yenilgiyi ka bul etmiş ve silâhlarını bırakmış, Sevr andlaşmasıyla da parçalanmayı kabul etmiş Osmanlı İmparatorluğun- dan arta kalan bir avuç türkün, ana- vatanlarında verdikleri amansız o ve Betin Kurtuluş Savaşımızın şöyle dört başı mâmur, bütün cepheleri o ince- lenmiş, mükemmel bir târihi yoktur. Kurtuluş Savaşı konusunda Tür- kiyede çok söz edilmiş, çok da yazı kazılmıştır. "Okullarda bu destan sava ma tarihi okutulur, yedisinden o yet- mişine her türk bu savaş hakkında birşeyler bilir, kütüphanelerde bu ko- nuda yazılmış ciltler yer alır ama, bun ların hepsi ve hepsi ye sizi Yaşatanların bir kısm T kronolojik olarak Saya klasik ta- rih kitaptandır; bir kısmı hamasi met pirelerdir; bir kamı tek taraflı lardır; bir kısmı da tek taraflı, yeter- siz ve konunun bütününü içine alma- yan incelemeler ve araştırmalardır... Kurtuluş Savaşı konusunda etraflı bilgi edinmek isteyen bir insan, bun- ca kitap arasında gene de yeterli bir eser bulamamaktadır. Bu konuda ye- r denince akla gele gele gene Atatürkün Nutku ve ondan sonra da, daha ikinci cildi yayımlanmamış ol- makla beraber, ilk cildi geçen yıl çı- kan ve bu konuda şimdiye kadar ya- zılımı olanlar içinde en derli toplu eser olarak görünen Sabahattin Se- lekin "Anadolu İhtilali" adlı kitabı gel mektedir. Oysa Kurtuluş Savaşı, bu milletin tarihinde pek önemli bir dönüm nokta sidir. Bu dönüm noktasının bir değil, binbir yönü vardır. Kurtuluş Savaşı- nın tarihi, olayları sadece kronolojik olarak sıralamak, sadece bazı şahısla- rın önemini ve rollerini belirtmek, sa- dece "vatan, millet, Sakarya" edebiya- tı yapmak değildir. Bu savaşın opoli- tik cephesi vardır, sosyolojik cephesi vardır, ekonomik cephesi vardır, aske- ri cephesi vardır. Kısacası, pek çok cephesi vardır ve bu cephelerin her bi- rinin üstünde öteki cephelerle birlikte derinlemesine incelemeler yapmak ge rekmektedir. Türkiyede yapılmayan, yapılamayan veya yarım yamalak ya- pılan da budur. Başlangıç tarihinin üstünden ge- çen süre henüz yarım yüzyılı bile bul- mamış koskocaman bir milletin ger- çekten destan olan bir kurtuluş — sa- vaşının tarihini yazmak elbette ki kolay değildir. Hele olaylar ve bu olayları yaratanların bir kısmı o hayattayken.. Ne var ki bu tarih yakınlığının ve olay kahramanlarının bir kısmının hayat- ta olmasının da gerçek bir tarih yazma çabasında olanlara sağladığı bir takım faydalar vardır. Bugünden tam bir ta- rih yazılamasa bile, bu tarihin ana malzemelerini bugünden temin etmek, yarının tarihçilerine eşi bulunmaz ko- laylıklar; sağlayacaktır. İşte bu düşünceyle olsa gerek, as- KİTAPLAR TİYATRO TEKNİĞİ Tiyatro üzerine inceleme. Yazan Philippe Van Tieghem. çeviren: Bertan Onaran. Elif yayınları, tiyatro dizisinin üçüncü kitabı, 1964 yılında İstanbulda Ekin Ba- sımevinde basılmıştır. Orta boy, 84 sayfa, 400 kuruş. İsteme adre si; Elif Kitabevi, Sahaflar Çar- şısı - İstanbul tında bir tarihçiden çok, başarılı bir gazeteci olan Ömer Sami Coşar, K tuluş Savaşımızın kendi mesleğini il- gilendiren bir bölümü üzerinde uzun, ısrarlı ve gerçekten değerli bir incele- me ve araştırma yapmıştır. "Milli Mücadele Basını" adıyla ki tap haline de mii yayımlanan bu araştırma ve incelemede. o Birinci Dünya Savaşından hemen sonraki gün terden Cumhuriyetin ilân edildiği gün- lere kadar Anadoluda ve Trakyada ya yımlanan gazeteler, bu gazetelerde ça- lışanlar ve bunların Kurtuluş Sava- şma karşı takındıkları durum, çok ke- re hayatta olanlarının ve bulunabilen kolleksiyonların incelenmesiyle orta- ya konulmaya çalışılmıştır. Coşar, bu. gerçekten saygıyla anı tacak araştırmasının kitap halinde ya yımlanması Gliyneiyin yazdığı Önsöz- de şöyle demektedir "Milli Mücadelenin karanlık gür. lerden aydınlık günlere (o götürülme- sinde gazetecilerin mürettiplerin rolü? İki yıldan fazla süren bir araştır- ma şu küçük kitabı hazırlamama im- kân verdi. Kolay olmadı. İstiklâl Sa- vaşı sırasında yanıp yıkılan, sık sık el değiştiren şehirlerimizde ne kütüp- hane, ne gazete kolleksiyonu kalmış... İzmirin işgalden kurtuluşuna (okadar geçen 3 yıldan fazla zaman içinde A- nadoluda çıkan gazetelerin e in çoğunun adlan dahi o bilinmiyor Bu şartlar içinde başlayan malar sonunda, 1919 - 1932 devresinde çıkmış gazetelerin büyük çoğunluğunu tesbit etmek, bunlardan bazı nüshalar bulmak mümkün olabildi O günleri yaşayanlardan, hayatta katmış olanların bu çalışmalarımda bana gösterdikleri geniş yardımlar ol- masaydı şu naçiz eserimi ortaya çıka- ramazdım mer “Sami Coşarın "şu o nâçiz eser" dediği "Milli Mücadele Basını" adlı kitap, aslında, bu sahada şimdi- ye kadar yapılmış en etraflı ve ciddi araştırmadır ve gerçekten yarının ta- rihçisine ışık tutacak niteliktedir. Bu kitabı okumamak, Kurtuluş Savaşının bir cephesini bilmemek demektir. İlhami SOYSAL AKİS, 20 KASIM 1964